Specustawa | 500 plus dla obywateli Ukrainy

W marcu opublikowałam na blogu wpis na temat świadczenia 500 plus dla cudzoziemców (w tym obywateli Ukrainy).

Z tym wpisem możesz zapoznać się pod tym linkiem: https://e-prawopracy.pl/500-plus-dla-obywateli-ukrainy/.

Dzisiaj chciałabym odnieść się do 500+ i ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.

I. Specustawa – kto jest uprawniony do 500+?

Zgodnie z art. 26 specustawy, 500+ przysługuje obywatelowi Ukrainy, który:

– przebywa w Polsce,

– pobyt w Polsce jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 specustawy.

Aktualnie, o 500+ mogą się ubiegać obywatele Ukrainy, którzy:

⇒ przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi i deklarują zamiar pozostania w Polsce,

⇒ przyjazd do Polski nastąpił w okresie od 24 lutego 2022 r. do dnia określonego przez Radę Ministrów.

W związku z opublikowaniem ustawy zmieniającej specustawę z mocą wsteczną, czyli od 24 lutego 2022 r., specustawa dotyczy obywateli Ukrainy, którzy przybyli do Polski z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi.

Wykreślone zostało słowo „bezpośrednio”, a więc obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski przekraczając uprzednio granicę ze Słowacją, również będą objęci specustawą.

Należy pamiętać, że o 500+ może ubiegać się także małżonek obywatela Ukrainy, jeśli przybył do Polski z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, oraz opiekun tymczasowy dziecka ustanowiony na podstawie specustawy.

Istotnym warunkiem ubiegania się o 500+, wynikającymi z ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, jest m.in. to, żeby obywatel Ukrainy przebywał w Polsce wraz z dziećmi, na które to świadczenie będzie wypłacane. Najpewniej, o 500+ będą ubiegać się matka albo ojciec dziecka, do czego uprawnia ustawa o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci.

II. 500 plus dla obywatela Ukrainy – pozostałe ważne informacje

Zgodnie ze specustawą, o świadczenie wychowawcze będzie mogło być wypłacone najwcześniej od miesiąca, w którym wpłynął wniosek do ZUS, o ile, i rodzic, i dziecko zostali wpisani do rejestru obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Polski z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy oraz którzy złożyli wniosek nadanie numeru PESEL w specjalnie przewidzianej do tego procedurze (w rejestrze odnotowuje się m.in. datę przekroczenia polskiej granicy).

Wniosek o 500+ jest tak skonstruowany, że należy podać w nim numery PESEL rodzica (wnioskodawcy) i dziecka.

Zapewne już słyszałeś, że jeśli obywatel Ukrainy przybył do Polski po 23 lutego 2022 r., powinien złożyć wniosek o nadanie numeru PESEL w ustanowionej do tego procedurze (o numer PESEL można ubiegać się od 16 marca 2022 r.).

W podlinkowanym wpisie wspomniałam, że wniosek o 500+ można składać tylko elektronicznie. Ubiegając się o nadanie numeru PESEL, warto więc wyrazić zgodę na potwierdzenie (założenie) profilu zaufanego, dzięki któremu można zarejestrować konto na PUE ZUS.

Taką zgodę można wyrazić w pkt 3 Wniosku o nadanie numeru PESEL w związku z konfliktem na Ukrainie.

III. Jak złożyć wniosek o 500 plus w ZUS 

ZUS opublikował informację, że od 26 marca 2022 r. istnieje możliwość składania wniosków o 500+ (https://www.zus.pl/o-zus/aktualnosci/-/publisher/aktualnosc/1/od-26-marca-2022-r_-sobota-obywatele-ukrainy-ktorzy-maja-pod-opieka-dziecko-beda-mogli-wnioskowac-o-500-/4511369).

Wniosek można składać tylko elektronicznie przez PUE ZUS (jak założyć konto PUE? – sprawdź artykuł, który znajdziesz tutaj).

Wniosek jest udostępniony w języku ukraińskim (PUE ZUS również można użytkować w języku ukraińskim).

Jak wskazuje ZUS na swojej stronie internetowej, do złożenia wniosku do ZUS na pewno potrzebne będą:

– paszporty osoby składającej wniosek i dziecka lub inny dokumenty tożsamości na podstawie których przekroczono granicę (jeśli wnioskujący je posiada),

– zaświadczenie o nadaniu numeru PESEL – wnioskodawcy i dziecku,

– numer rachunku bankowego w Polsce,

– numer telefonu w Polsce i adres e-mail,

– orzeczenie polskiego sądu, jeśli wnioskodawca jest opiekunem tymczasowym.

W najbliższym czasie przekonamy się, jak przebiega przyznawanie i wypłata świadczenia wychowawczego dla obywateli Ukrainy lub ich małżonków.