ZUS w spółkach kapitałowych – kiedy wspólnicy spółek kapitałowych muszą płacić ZUS?

W przypadku spółek osobowych najczęściej ich wspólnicy podlegają obowiązkowi ubezpieczeń. Wyjątek stanowią wspólnicy spółki komandytowo-akcyjnej.

Inaczej jest w przypadku spółek kapitałowych – status wspólnika spółki kapitałowej zazwyczaj nie stanowi tytułu do ubezpieczeń społecznych.

Poniżej zamieszczam podstawowe informacje dotyczące tych spółek.

I. Wieloosobowa spółka z o.o. i spółka akcyjna a ZUS 

W przypadku spółek kapitałowych, jej wspólnicy, jak wspomniałam na wstępie, co do zasady, nie posiadają tytułu do ubezpieczeń społecznych, z wyłączeniem wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie przewiduje tytułu do ubezpieczeń społecznych w postaci posiadania statusu wspólnika spółki kapitałowej.

Wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która posiada dwóch lub więcej wspólników, i wspólnik spółki akcyjnej nie jest uważany za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność i w związku z tym nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu.

Wspólnik spółki z o.o. lub spółki akcyjnej może, co najwyżej, podlegać dobrowolnym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (kod tytułu do ubezpieczeń społecznych to 19 00 XX), a także dobrowolnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Do przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego, konieczne jest zawarcie umowy ubezpieczenia i zgłoszenie do ZUS z kodem 24 10 XX.

Jeśli rozważasz przekształcenie działalności gospodarczej w spółkę zoo to zapoznaj się też z artykułem, który znajdziesz tutaj:

Polski Ład | Przekształcenie działalności gospodarczej w spółkę z o.o. – czy to dobry pomysł?

II. Jednoosobowa spółka z o.o. a ZUS

Zgodnie z art. 151 § 1 k.s.h., spółkę kapitałową może założyć jeden lub kilku wspólników:

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Członkostwo w spółce z o.o. wiąże się z posiadaniem udziałów w kapitale zakładowym. Według umowy spółki, wspólnik może mieć tylko jeden lub więcej udziałów.

Jedyny wspólnik spółki z o.o. posiada 100% udziałów w kapitale zakładowym.

Wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. jest traktowany jak osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą.

Oznacza to, że jedyny wspólnik spółki z o.o. podlega ubezpieczeniom na zasadach analogicznych jak przedsiębiorca, a opłaca składki na zasadach ogólnych (jedyny wspólnik spółki z o.o. nie korzysta z preferencyjnych form oskładkowania).

O zasadach podlegania ubezpieczeniom i opłacaniu składek stosowanych w przypadku jedynego wspólnika spółki z o.o. możesz przeczytać we wpisie, który znajdziesz tutaj.

Te same zasady dotyczą „niemal jedynego” wspólnika spółki z o.o.

Niemal jedynym wspólnikiem spółki z o.o. jest taki wspólnik wieloosobowej spółki z o.o., który posiada znaczną ilość udziałów w kapitale zakładowym, w praktyce, mówi się o udziałach od 90% do 100%.

Drugi bądź pozostali ze wspólników posiadają niewielką ilość udziałów, a ilość tych udziałów jest iluzoryczna i sprawia, że uczestnictwo w spółce tego lub tych wspólników jest pozorne.

W konsekwencji, w rzeczywistości, spółka wieloosobowa jest spółką jednoosobową.

Przykładowo, formalnie jest zarejestrowana wieloosobowa spółka z o.o., w której każdy ze wspólników posiada:

– wspólnik A – 92%,

– wspólnik B – 5%,

– wspólnik C – 3%.

Wspólnik A posiada zdecydowaną większość udziałów w kapitale zakładowym. Wówczas, ZUS traktuje go jedynego wspólnika tej spółki. ZUS traktuje wspólników B i C tak, jakby ich nie było.

Więcej na ten temat przeczytasz tutaj:

99% udziałów wspólnika w spółce z o.o. – dlaczego nie uchroni przed obowiązkiem zapłaty składek ZUS?

III. Prosta spółka akcyjna a ZUS

Od 1 lipca 2021 r. kodeks spółek handlowych przewiduje możliwość zawiązania prostej spółki akcyjnej.

Do powstania prostej spółki akcyjnej, kodeks spółek handlowych wymaga: zawarcia umowy spółki, ustanowienia organów spółki, wniesienia przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie kapitału akcyjnego w minimalnej określonej kwocie (1,00 zł) oraz wpisu do rejestru.

Dodatkowo, przepisy dopuszczają, aby akcjonariusz prostej spółki akcyjnej wniósł do spółki wkład niepieniężny, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług. W takim przypadku, w umowie należy wskazać rodzaj świadczeń niepieniężnych i czas ich świadczenia.

W rezultacie, od 1 lipca 2021 r. obowiązkiem ubezpieczeń zostali objęci akcjonariusze prostej spółki akcyjnej.

Zgodnie z art. 13 pkt 5a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, akcjonariusz, świadczący pracę lub usługi w zamian za akcje obejmowane w prostej spółce akcyjnej, podlega ubezpieczeniom od dnia rozpoczęcia świadczenia tej pracy lub tych usług do dnia zakończenia ich świadczenia.

Jeśli akcjonariusz takiej spółki decyduje się na wniesienie wkładów niepieniężnych w postaci pracy lub usług, zgodnie z art. 8 ust. 6 pkt 4a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jest traktowany jak osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą.

Akcjonariusz podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu oraz zdrowotnemu, a ubezpieczenie chorobowe jest dla niego dobrowolne.

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wynosi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Podobnie, jak jedyny wspólnik spółki z o.o., akcjonariusz prostej spółki akcyjnej nie może skorzystać z żadnej formy preferencyjnego oskładkowania.

Szerzej o zasadach opłacania składek możesz przeczytać we wpisie o ubezpieczeniu wspólników spółek osobowych.

IV. Podsumowanie – ZUS w spółkach kapitałowych

Jak widzisz, co do zasady, wspólnicy spółek kapitałowych nie posiadają tytułu do ubezpieczeń, a więc nie opłacają składek do ZUS. We wpisie opisałam wyjątki dotyczące jedynego wspólnika spółki z o.o. i akcjonariusza prostej spółki akcyjnej.

[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”samonaśladownictw” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”large” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/07/koperta-01.png”]Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji,  napisz do mnie na adres: [email protected] [/otw_shortcode_info_box]

Photo by Ruthson Zimmerman on Unsplash