Wypowiedzenie umowy o pracę w trakcie zwolnienia chorobowego – L4

Czy można wypowiedzieć umowę o pracę pracownikowi, który przebywa na zwolnieniu w związku z chorobą?

Czy pracownik może wypowiedzieć umowę o pracę, w okresie w którym przebywa na zwolnieniu w związku z chorobą?

Odpowiedzi na powyższe pytania poznasz po lekturze niniejszego artykułu.

I. Wypowiedzenie umowy o pracę w trakcie zwolnienia chorobowego – z perspektywy pracodawcy

Z punktu widzenia pracodawcy najistotniejsze znaczenie ma art. 41 k.p.

pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Co należy zatem rozumieć pod pojęciem usprawiedliwionej nieobecności?

Za inną usprawiedliwioną nieobecność w pracy uznaje się nieobecności nieplanowane, które wynikają z konieczności wykorzystania na inne usprawiedliwione zdaniem ustawodawcy cele – dnia przewidzianego na pracę.

Cele te mogą być rodzinne (opieka), socjalne (ślub, pogrzeb), społeczne (praca nauczyciela zawodu), wymiaru sprawiedliwości (świadek).

Za usprawiedliwioną przyczynę nieobecności uznać należy przede wszystkim chorobę pracownika.

I.I. Czy można skutecznie wypowiedzieć umowę w dniu wolnym od pracy?

Podkreślenia wymaga, iż czas wolny wynikający z norm o czasie pracy i ich równoważeniu z odpoczynkiem, przypadający w zwykły dzień pracy nie stanowi innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy, o której mowa w art. 41 k.p., nawet wtedy gdy trwa nieprzerwanie całą dniówkę.

Tak więc jeśli z jakiś przyczyny pracownik przyjdzie do pracy, w dzień dla siebie wolny (np. pracuje od poniedziałku do piątku,  a pojawi się w pracy w sobotę, np. odebrać wynagrodzenie), pracodawca może skutecznie wręczyć wypowiedzenie.

Zakaz dotyczy tylko wypowiedzenia, a więc złożenia oświadczenia woli w tym przedmiocie, a nie skutku w postaci rozwiązania umowy o pracę. Nie narusza zatem art. 41 wypowiedzenie, którego skutek rozwiązujący umowę o pracę nastąpił w czasie urlopu pracownika lub innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy, jeżeli zostało ono złożone przed tymi okresami.

I.II. Czy można skutecznie wypowiedzieć umowę, gdy pracownik przedstawi zwolnienie po wręczeniu mu wypowiedzenia?

Było poważnym problemem praktycznym rozstrzygnięcie sytuacji, w której pracownik przyszedł do pracy i ją wykonywał, a po otrzymaniu wypowiedzenia uzyskał od lekarza zwolnienie od wykonywania pracy z powodu choroby obejmujące dzień, w którym złożono mu wypowiedzenie.

Początkowo orzecznictwo uważało takie wypowiedzenie za sprzeczne z art. 41 k.p. Dopiero uchwała pełnego składu Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 11 marca 1993 r., I PZP 68/92, OSNCP 1993, nr 9, poz. 140, przedstawiła przeciwne stanowisko.

Według niej:

wypowiedzenie umowy o pracę pracownikowi, który świadczył pracę, a następnie wykazał, że w dniu wypowiedzenia był niezdolny do pracy z powodu choroby, nie narusza art. 41 k.p.

O zakazie wypowiedzenia nie decyduje sama tylko niezdolność pracownika do pracy spowodowana jego chorobą, ale przede wszystkim musi być spełniona druga przesłanka, którą jest nieobecność pracownika w pracy.

Pracownik może zostać zwolniony, jeśli wypowiedzenie umowy o pracę zostanie mu wręczone przed udaniem się na zwolnienie lekarskie. Dzieje się tak nawet gdyby do rozwiązania stosunku pracy miało dojść w okresie, w którym pracownik będzie na tym zwolnieniu przebywać. Nieobecność spowodowana chorobą, musi zaistnieć w dacie złożenia przez pracodawcę wypowiedzenia umowy o pracę aby chroniła przed zwolnieniem.

Zakaz wypowiedzenia umowy o pracę w trakcie choroby pracownika obejmuje także zakaz pogarszania warunków pracy lub płacy. Chodzi o zastosowania w tym czasie wypowiedzenia zmieniającego. Pracodawca nie może zmienić rozkładu czasu pracy, obniżyć wynagrodzenia za pracę.

I.III. Kiedy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę w przypadku długo chorujących? Art. 53 Kodeksu Pracy

Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę jeżeli: niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa dłużej:

⇒ niż 3 miesiące (w sytuacji gdy pracownik był zatrudniony u tego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy) lub

⇒ dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze trzy miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej sześć miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zakaźną.

W drugim przypadku okres ochronny trwa w sumie od 9 lub 12 miesięcy, bowiem pracownika można zwolnić dopiero, gdy po wyczerpaniu okresu zasiłkowego (182/270 dni) otrzymał prawo do świadczenia rehabilitacyjnego i pobiera je przez okres dłuższy niż 3 miesiące.

I.IV. Czy tzw. „nadużywanie korzystania ze zwolnień lekarskich” może być powodem zwolnienia? 

Odpowiedź na to pytanie znajdziesz w artykułach:

Choroba – kiedy może być powodem zwolnienia

Choroba – kiedy może być powodem zwolnienia ciąg dalszy

Zakaz wypowiadania umów w czasie choroby pracownika nie oznacza, że pracodawca nie może inaczej zakończyć z pracownikiem stosunek pracy.

Pracodawca może rozwiązać z chorym pracownikiem umowę w drodze porozumienia stron lub zwolnić go dyscyplinarnie z przyczyn przez niego zawinionych.

Przepis art. 41 k.p. nie ma zastosowania w razie ogłoszenia upadłości, otwarcia postępowania sanacyjnego (art. 300 pr. restr.) lub likwidacji pracodawcy (art. 41¹ k.p.).

II. Wypowiedzenie umowy o pracę w trakcie zwolnienia chorobowego – z perspektywy pracownika

Pracownikowi przebywającemu na zwolnieniu lekarskim przysługuje ochrona przed zwolnieniem z pracy – przepisy kodeksu pracy nie pozwalają bowiem zwolnić pracownika, który przebywa na urlopie oraz w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia – o czym mowa była powyżej.

Brak jest natomiast uregulowań dotyczących możliwości rozwiązania umowy o pracę przez pracownika w trakcie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Tym samym, nie ma żadnych przeciwwskazań dotyczących rozwiązywania umowy o pracę przez pracownika w okresie urlopu, zwolnienia lekarskiego, urlopu macierzyńskiego. 

Przed pracownikiem pojawiają się więc standardowo dwie możliwości: złożenie oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, lub rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron.

Często pada jednak pytanie co w takiej sytuacji z zasiłkiem chorobowym: Czy pracownik traci do niego prawo wraz z rezygnacją z zatrudnienia?

Nie traci.

Podobnie jak w przypadku innych chorych pracowników, zatrudniony odchodzący z pracy ma prawo do wynagrodzenia chorobowego przez 33 dni choroby, a następnie otrzyma zasiłek chorobowy. Jeśli więc pracownik zachorował jeszcze w trakcie trwania stosunku pracy i stan ten trwa nieprzerwanie po ustaniu ubezpieczenia, to do dnia rozwiązania umowy wynagrodzenia za czas choroby wypłaca pracodawca, po czym wypłatę świadczenia przejmuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Więcej na ten temat, przeczytasz w artykule:

Zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia – kiedy i w jakiej wysokości przysługuje?

Reasumując, pracownik w każdym czasie, także w czasie swojej choroby, może złożyć pracodawcy wypowiedzenie umowy o pracę, bez ponoszenia z tego tytułu negatywnych konsekwencji w zakresie stosunku pracy.

Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres: [email protected]