Pracodawca odpowie za szkodę wyrządzoną przez pracownika osobie trzeciej

Wiemy już z poprzednich wpisów, iż pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził pracodawcy szkodę, jest zobowiązany do jej naprawienia.

Pracodawca może domagać się od takiego pracownika zapłaty odszkodowania, jednak nie może ono być wyższe niż trzymiesięczne wynagrodzenie podwładnego. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy pracownik wyrządził szkodę umyślnie. Wtedy może odpowiadać do wysokości pełnej wysokości szkody – nie będzie miał zastosowania limit wysokości odszkodowania.

Co jednak będzie – jeżeli pracownik przy wykonywaniu swych obowiązków pracowniczych wyrządził szkodę innemu współpracownikowi bądź osobie postronnej?

W takiej sytuacji zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca i tylko do niego poszkodowany może zgłosić się z żądaniem odszkodowania.

Pracodawca jednak będzie mógł dochodzić również odszkodowania od swojego pracownika.

I. Kiedy ma miejsce odpowiedzialność pracodawcy za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej?

Pracodawca będzie zobowiązany do wypłacenia osobie trzeciej – poszkodowanej  odszkodowania w przypadku, gdy zostaną spełnione dwie przesłanki, a mianowicie:

●  pracownik wyrządził szkodę z winy nieumyślnej,

●  wyrządzenie szkody miało miejsce przy wykonywaniu przez pracownika jego obowiązków pracowniczych;

Nieumyślne wyrządzenie szkody będzie miało miejsce wówczas, gdy pracownik wprawdzie nie chciał, aby doszło do powstania szkody, ale nastąpiła ona wskutek jego niedbalstwa. Jeżeli pracownik wyrządzi osobie trzeciej szkodę umyślnie, to do takiej szkody nie będą miały zastosowania chroniące pracownika przepisy prawa pracy. Będzie on odpowiadał wobec poszkodowanego na ogólnych zasadach prawa cywilnego, jak każda inna osoba fizyczna.

Analizując przepis art. 120 § 2 k.p. warto również wyjaśnić jak należy rozumieć użyte w nim pojęcia osoby trzeciej oraz przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych.

Odnosząc się do pierwszego, kogo rozumiemy pod pojęciem osoby trzeciej?

Nie budzi wątpliwości, że przez osoby trzecie należy rozumieć osoby fizyczne lub prawne, jak również jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Osobą trzecią są także inni pracownicy zatrudnieni u tego samego pracodawcy. Osobą trzecią będzie również inny pracodawca, jak i osoba całkowicie zewnętrzna. Oznacza to, że za szkody wyrządzone innym podmiotom, przy wykonywaniu pracy przez pracownika odpowiadać będzie wyłącznie pracodawca, a nie pracownik, który wyrządził szkodę.

Odnosząc się do drugiego, kiedy dochodzi do wyrządzenia szkody przy wykonywaniu przez pracownika obowiązków pracowniczych?

Wyrządzenie szkody tzw. przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych oznacza, że uruchomiona zostanie odpowiedzialność pracodawcy tylko w przypadku podjęcia przez pracownika szkodzącego działania lub zaniechanie pozostającego w związku z powierzonymi mu obowiązkami.

Dla przykładu: wzywamy osobę, która ma naprawić w naszym domu komputer. Osoba ta jest pracownikiem salonu informatycznego. Wykonuje pracę niedbale, wskutek czego dochodzi do uszkodzenia również innych sprzętów znajdujących się w domu. Odpowiedzialnym wobec klienta nie jest wówczas pracownik, który wykonywał naprawę, ale wyłącznie pracodawca prowadzący zakład usługowy.

Jeżeli natomiast dane zachowanie przekraczało zakres obowiązków pracownika, np. po namowach Klienta zdecydował się również naprawiać lodówkę, która przy naprawię przewróciła się na nogę klienta, łamiąc ją – za tą szkodę nie będzie odpowiedzialny już pracodawca.

Zakres dodatkowych prac, jakich podjął się pracownik, nie mieścił się w zakresie jego obowiązków. Nie były one też zlecone przez pracodawcę. Zatem pracodawca nie będzie ponosił odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez pracownika klientowi. Klient ewentualnego odszkodowania może domagać się bezpośrednio od pracownika, na podstawie przepisów Kodeksu Cywilnego.

Odpowiedzialność pracodawcy, w takich przypadkach, nie jest określony przez przepisy Kodeksu Pracy, lecz przez przepisy Kodeksu Cywilnego. Oznacza to, że pracodawca odpowiada zarówno za szkodę, jaką poniosła osoba trzecia w pełnej wysokości, czyli za szkodę rzeczywistą, jak i za utracone korzyści.

Wysokość odszkodowania nie jest także ograniczona trzykrotnością miesięcznego wynagrodzenia uzyskiwanego przez pracownika, w przypadku szkody wyrządzonej przez pracownika z winy nieumyślnej.

II. Pracownik też poniesie odpowiedzialność ale ograniczoną

Jeżeli pracodawca zapłaci osobie poszkodowanej stosowne odszkodowanie, to może następnie dochodzić jego zwrotu od pracownika, który wyrządził szkodę.

Wysokość odszkodowania, którego może domagać się pracodawca, jest jednak limitowana do wysokości trzykrotnego wynagrodzenia pracownika.

Zatem, pomimo naprawienia szkody wyrządzonej przez pracownika osobie trzeciej w pełnej wysokości, pracodawca może domagać się od pracownika jedynie części poniesionych kosztów, z uwagi na fakt, iż odpowiedzialność pracownika jest ograniczona.

Ten rodzaj roszczenia, jakie przysługuje Pracodawcy, wynika z § 2 art. 120  k.p. i nazwane jest roszczeniem regresowym. Istotne jest jednak to, że wysokość roszczenia regresowego może być tej samej wysokości lub niższej – nigdy nie może przewyższać roszczenia odszkodowawczego.  Ogólnie ujmując, do powstania roszczenia regresowego niezbędne jest:

• wyrządzenie szkody osobie trzeciej,
• wina pracownika,
• niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązku pracowniczego,
• związek przyczynowy (między powstaniem szkody a bezprawnością działania pracownika),
• wyrównanie przez pracodawcę szkody wyrządzonej przez pracownika osobie trzeciej, czyli faktycznie uiszczona zapłata na rzecz poszkodowanego.

Odpowiedzialność pracodawcy za szkodę wyrządzoną przez pracownika w skrócie:

1. Co do zasady w przypadku wyrządzenia szkody przez Pracownika, osobie trzeciej, przy wykonywaniu przez niego czynności służbowych, odpowiedzialność za naprawienie szkody, względem osoby trzeciej, ponosi Pracodawca.
2. Osoba poszkodowana, działaniem pracownika, powinna dochodzić odszkodowania bezpośrednio od Pracodawcy.
3. Pracodawca odpowiada w pełnym zakresie za powstałą szkodę.
4. Po jej naprawieniu, pracodawca może zaś dochodzić odszkodowania od swojego pracownika, odszkodowanie to podlega limitacji.
5. Jeśli zaś pracownik wyrządzi szkodę z winy umyślnej musi liczyć się z obowiązkiem samodzielnego naprawienia szkody, w pełnej wysokości.

Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, porady prawnej z prawa pracy napisz do mnie na adres: [email protected]