Pomoc dla obywateli Ukrainy | Legalny pobyt i praca obywateli Ukrainy

Niezrozumiały, skandaliczny atak Rosji na Ukrainę spowodował, że setki tysięcy Ukraińców przekroczyło granicę z Polską uciekając przed wojną.

Polska jest krajem, który, jak do tej pory, przyjął największą liczbę uciekinierów zza wschodniej granicy – w szczególności kobiety, dzieci i osoby starsze.

Wymusiło to na polskim rządzie konieczność opracowania rozwiązań legislacyjnych związanych z pobytem obywateli Ukrainy na terytorium RP.

I. Jaki zakres  ma specustawa w sprawie pomocy Ukraińcom?

Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa w założeniach ma unormować i ustabilizować dynamiczną sytuację Ukraińców, którzy przekroczyli granicę z Polską po 24 lutego 2022 roku w związku z wybuchem wojny.

Specustawa reguluje takie kwestie, jak: prawo legalnego pobytu, dostęp do rynku pracy, prawo do różnego rodzaju świadczeń i kompetencje instytucji państwowych w związku z koniecznością udzielenia pomocy obywatelom Ukrainy.

W projekcie zawarto również regulacje dotyczące sytuacji prawnej i opieki nad dziećmi ukraińskimi, dostępu do ochrony zdrowia i uzyskania numeru PESEL.

II. Legalny pobyt obywateli Ukrainy przez 18 miesięcy

Specustawa przewiduje legalny, 18-miesięczny pobyt Ukraińców, którzy legalnie przekroczyli granicę od dnia 24 lutego 2022 roku i zadeklarowali chęć pozostania na terytorium Polski.

Regulacja ta nie znajdzie jednak zastosowania wobec osób, które posiadają: zezwolenia na pobyt stały, czasowy, rezydenta długoterminowego UE, status uchodźcy, zgodę na pobyt tolerowany czy ochronę uzupełniającą, a także tych Ukraińców, którzy złożyli w Polsce wnioski o udzielenie ochrony międzynarodowej lub wyrazili zamiar złożenia tego wniosku w sytuacjach przewidzianych w odrębnych przepisach.

III. PESEL dla obywateli Ukrainy

Obywatele Ukrainy, których pobyt w Polsce uznaje się za legalny, mogą złożyć w dowolnym organie gminy wniosek o nadanie numeru PESEL. Do wniosku należy załączyć zdjęcie.

IV. Dostęp do rynku pracy – dla obywateli Ukrainy

Specustawa uprawnia obywateli Ukrainy do świadczenia pracy w Polsce na zasadach przewidzianych w Polsce, o ile pobyt uznaje się za legalny na warunkach opisanych powyżej lub są to osoby przebywające na terytorium RP legalnie.

Podmiot powierzający pracę ma obowiązek zawiadomić w terminie 7 dni od dnia podjęcia pracy przez Ukraińca powiatowy urząd pracy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania (siedzibę) pracodawcy.

Zapoznaj się też z wpisem, który szerzej opisuje tą kwestię:

Prawo do pracy dla obywateli Ukrainy – specustawa 2022

V. Możliwość otworzenia działalności gospodarczej

Ukraińcy, którzy uzyskają numer PESEL mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak obywatele polscy.

Więcej na ten temat w artykule:

Działalność gospodarcza obywatela Ukrainy – Specustawa

VI. Opieka nad małoletnimi

Według przepisów specustawy, małoletni obywatel Ukrainy przebywający w Polsce bez opieki osób dorosłych, zgodnie z wymogami stawianymi przez polskie przepisy, jest reprezentowany i otoczony opieką co do swojej osoby i swojego majątku przez opiekuna tymczasowego ustawianego przez sąd opiekuńczy.

VII. Świadczenia dla obywateli Ukrainy

Obywatelom Ukrainy przyznane zostanie prawo do takich świadczeń, jak: świadczenie rodzinne, świadczenie wychowawcze, świadczenie dobry start, rodzinny kapitał opiekuńczy.

Artykuł na temat 500 plus dla obywateli Ukrainy znajdziesz tutaj:

Specustawa | 500 plus dla obywateli Ukrainy

VIII. Uznanie studiów

Polacy i Ukraińcy, których pobyty w Polsce uznano za legalne, którzy w dniu 24 lutego 2022 roku studiowali na uczelniach ukraińskich i którzy oświadczą, że w tym dniu studiowali na danym roku danego kierunku studiów, ale nie dysponują odpowiednimi dokumentami na potwierdzenie tego faktu, mogą uzyskać uznanie odpowiednich okresów tych studiów poprzez weryfikację osiągniętych efektów nauki.

Zakres przedmiotowy specustawy w sprawie pomocy obywatelom Ukrainy jest dość szeroki – 12 marca 2022 roku Prezydent podpisał przedłożony projekt ustawy, która wejdzie w życie z dniem jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw i ma ona moc wsteczną od dnia 24 lutego 2022 roku.

Poszczególne przepisy dotyczące stabilizacji sytuacji Ukraińców w Polsce będę omawiać w kolejnych wpisach.

[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”samonaśladownictw” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”large” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/07/koperta-01.png”]Jeśli potrzebujesz porady prawnej, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres: [email protected] [/otw_shortcode_info_box]

Photo by Lina Trochez on Unsplash