ZUS | Czy ZUS może nie wypłacić zasiłku z powodu przedawnienia?

Przedawnienie prawa do zasiłku. Czy Zus może nie wypłacić zasiłku? Kiedy prawo do zasiłku chorobowego, macierzyńskiego przedawnia się?

Na blogu poruszałam już kwestię przedawnienia, ale należności z tytułu składek, na przykład, w tych wpisach:

https://e-prawopracy.pl/przedawnienie-skladek-zus/

https://e-prawopracy.pl/hipoteka-przymusowa-a-zus-czyli-jak-zus-moze-dochodzic-zaleglosci/.

Pisałam też o terminach wypłaty zasiłków w tym wpisie – https://e-prawopracy.pl/kiedy-zus-wyplaci-zasilek-terminy-wyplaty-zasilku-przez-zus/.

Dzisiaj pora na coś nowego – przedawnienie prawa do zasiłku.

I. Czym jest przedawnienie prawa do zasiłku?

We wpisie „Kiedy ZUS wypłaci zasiłek? Terminy wypłaty zasiłku przez ZUS” wyjaśniłam, że warunkiem wypłaty zasiłku jest przekazanie do ZUS odpowiednich dokumentów, przykładowo, przedsiębiorca, aby ZUS wypłacił mu zasiłek chorobowy, powinien przekazać do ZUS zaświadczenie ZUS Z-3b (jeśli wystawione zostało zaświadczenie lekarskie e-ZLA).

W przedawnieniu chodzi właśnie o termin przekazania tych dokumentów.

Przedawnienie reguluje art. 67 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa:

1. Roszczenie o wypłatę zasiłku chorobowego, wyrównawczego, macierzyńskiego oraz opiekuńczego przedawnia się po upływie 6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje.

3. Jeżeli niezgłoszenie roszczenia o wypłatę zasiłku nastąpiło z przyczyn niezależnych od osoby uprawnionej, termin 6 miesięcy liczy się od dnia, w którym ustała przeszkoda uniemożliwiająca zgłoszenie roszczenia.

4. Jeżeli niewypłacanie zasiłku w całości lub w części było następstwem błędu płatnika składek, o którym mowa w art. 61 ust. 1 pkt 1, albo Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, roszczenie o wypłatę zasiłku przedawnia się po upływie 3 lat.

Najistotniejszy jest ustęp 1, ponieważ dokumenty dotyczące ustalenia prawa do zasiłku chorobowego, wyrównawczego, macierzyńskiego i opiekuńczego, oraz ich wypłaty powinny zostać przekazane do płatnika składek lub ZUS w ciągu 6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za jaki zasiłek przysługuje.

Roszczenie o wypłatę zasiłku, zasadniczo, przedawnia się po upływie 6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje.

Przykładowo, jeśli Anna, prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą, otrzymała zwolnienie lekarskie od 1 do 8 grudnia 2020 r. Dokumenty niezbędne do ustalenia prawa do zasiłku chorobowego i jego wypłaty Anna może przekazać do ZUS do 8 czerwca 2021 r. Jeśli dokumenty zostaną przekazane po tym dniu, ZUS nie wypłaci zasiłku chorobowego.

Skutkiem przedawnienia jest to, że osoba ubiegająca się o wypłatę zasiłku, w rzeczywistości nie ma już do niego prawa i nie może skutecznie ubiegać się o wypłatę tego zasiłku.

II. Nieterminowe przekazanie dokumentów z przyczyn niezależnych od osoby ubezpieczonej a przedawnienie prawa do zasiłku

Zgodnie z art. 67 ust. 2 ww. ustawy, jeżeli niezgłoszenie roszczenia o wypłatę zasiłku nastąpiło z przyczyn niezależnych od osoby uprawnionej, termin 6 miesięcy liczy się od dnia, w którym ustała przeszkoda uniemożliwiająca zgłoszenie tego roszczenia.

Jaka to jest przyczyna niezależna od osoby ubezpieczonej, która przesuwa 6-miesięczny termin do przekazania dokumentów?

Z orzecznictwa wynika, że taką przyczyną nie są: prowadzenie postępowania sądowego w przedmiocie podlegania ubezpieczeniom społecznym, wytoczenie powództwa o sprostowanie protokołu powypadkowego czy niewiedza osoby ubezpieczonej.

Przyczyną mogłaby być choroba czy hospitalizacja wykluczająca samodzielne działanie osoby ubezpieczonej.

Przykładowo, wspomniana wyżej Anna uległa wypadkowi 31 stycznia 2020 r. i pozostawała w śpiączce do 30 sierpnia 2020 r. Pierwsze zwolnienie lekarskie miała wystawione na okres od 31 stycznia do 14 lutego 2020 r. Co do zasady, dokumenty powinny zostać przekazane do ZUS najpóźniej 14 sierpnia 2020 r.

Jako że Anna wybudziła się 30 sierpnia 2020 r., termin 6-miesięczny trzeba liczyć od 30 sierpnia 2020 r.

III. Błąd płatnika składek lub ZUS

Wyobraźmy sobie sytuację, że została błędnie ustalona podstawa wymiaru zasiłku (pomięto dodatkowe składniki wynagrodzenia), została zastosowana błędna stawka zasiłku (80% zamiast 100%) czy nie został załatwiony w ogóle wniosek o wypłatę zasiłku.

Osoba ubezpieczona ma szansę otrzymać wypłatę zasiłku lub jego wyrównanie.

Zgodnie z art. 67 ust. 4, jeżeli niewypłacanie zasiłku w całości lub w części było następstwem błędu płatnika składek albo Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, roszczenie o wypłatę zasiłku przedawnia się po upływie 3 lat od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje.

Przykładowo, ZUS wypłacił Annie zasiłek chorobowy stosując błędną stawkę zasiłku 60% zamiast 80%. Zasiłek został wypłacony za okres od 1 do 14 grudnia 2018 r. Anna dopatrzyła się błędu i 15 grudnia 2020 r. złożyła do ZUS wniosek o wypłatę wyrównania. ZUS powinien wypłacić różnicę, ponieważ nie minął okres 3 lat od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługiwał, a niewypłacenie zasiłku było skutkiem błędu ZUS (okres 3 lat upłynąłby 14 grudnia 2021 r.).

IV. Podsumowanie – przedawnienie prawa do zasiłku ZUS

Temat przedawnienia prawa do zasiłku jest nie popularny, ale przeoczenie terminu do złożenia dokumentów koniecznych do wypłaty zasiłku niesie za sobą dość poważne konsekwencje.

Jeśli masz wątpliwości, jak liczyć 6-miesięczny termin przedawnienia, nie wiesz, czy możesz powoływać się na 3-letni okres przedawnienia, warto skonsultować się z prawnikiem.

[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”samonaśladownictw” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”large” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/07/koperta-01.png”]Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji, szukasz prawnika do walki z ZUS napisz do mnie na adres: [email protected] [/otw_shortcode_info_box]

Photo by Fabrizio Verrecchia on Unsplash