Sygnaliści 2024 – nowy projekt ustawy | Zmiany w prawie pracy

W 2021 r. już pisałam o przepisach dotyczących sygnalistów na blogu.

Wszystkie wpisy na temat sygnalistów znajdziesz na blogu.

Państwa członkowskie miały obowiązek przyjąć regulacje niezbędne do stosowania dyrektywy o ochronie sygnalistów do 17 grudnia 2021 r. Polska tego jeszcze nie zrobiła.

W tym wpisie wyjaśniam:

• jakie podmioty będą miały obowiązek wdrożenia dyrektywy o sygnalistach?
• jak ustalić limit 50 pracowników dla celów stosowania przepisów o sygnalistach?

Sygnaliści 2024 – kara dla Polski

25 kwietnia 2024 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że „Polska nie podjęła środków niezbędnych do zapewnienia transpozycji dyrektywy”.

W związku z tym, TSUE nakazał Polsce zapłacić okresową karę naliczaną dziennie, która wynosi 40.000,00 EUR dziennie, od dnia ogłoszenia wyroku do dnia przyjęcia regulacji i ryczałt w kwocie 7.000.000,00 zł EUR.

Przypominam, że 17 grudnia 2021 r. mijał termin na wejście w życie przepisów wykonujących dyrektywę z dnia 26 listopada 2019 r. nr 2019/1937 w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii, zadaniem której jest ochrona tzw. sygnalistów.

Polska nie implementowała dyrektywy do porządku prawnego. W 2021 r. podmioty sektora publicznego i prywatnego zatrudniające co najmniej 50 pracowników oraz podmioty działające w sektorze finansowym (np. biura rachunkowe) podjęły próbę wdrożenia dyrektywy w ramach swojej działalności. Bazowaliśmy wówczas na projekcie ustawy, który nie został uchwalony, a wszyscy potencjalnie zobowiązani obawiali się uchwalenia i wejścia w życie ustawy „na chwilę” przed 17 grudnia 2021 r.

Sygnaliści 2024 – nowe przepisy

2 kwietnia Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy wdrażającej dyrektywę o sygnalistach, a aktualnie projekt jest już procedowany w Sejmie.

Zgodnie z ustawą o ochronie sygnalistów, sygnalista będzie mógł zgłosić naruszenie prawa za pomocą m.in. wewnętrznych kanałów zgłoszeń, które zostaną utworzone przez podmioty prywatne oraz publiczne. W przypadku pracowników oznacza to, że będą mogli dokonywać zgłoszeń w swoich zakładach pracy.

To, co jest istotne, ustawa o ochronie sygnalistów przewiduje, że obowiązek wdrożenia procedury zgłoszeń wewnętrznych naruszeń prawa i stworzenia kanałów zgłoszeń będzie spoczywać na podmiotach prawnych w sektorze prywatnym i publicznym.

W przypadku sektora prywatnego, wprowadzony zostanie próg 50 pracowników.

W przypadku sektora prywatnego obowiązek dotyczy „podmiotów prawnych w sektorze prywatnym, które zatrudniają co najmniej 50 pracowników” według stanu na dzień 1 stycznia lub 1 lipca danego roku

(uzasadnienie projektu ustawy).

Zakłady pracy zatrudniające co najmniej 50 pracowników – liczcie się, więc, z koniecznością stosowania przepisów o ochronie sygnalistów.

W przypadku sektora publicznego, zwolnione będą z wdrażania ochrony sygnalistów urzędy lub jednostki organizacyjne gmin i powiatów liczących mniej niż 10.000 mieszkańców lub zatrudniające mniej niż 50 pracowników.

Ochronę sygnalistów będą musiały wdrożyć, niezależnie od liczby pracowników, podmioty działające w sektorze finansowym, np. biura rachunkowe.

Jak wyliczyć próg 50 pracowników?

W projekcie ustawy znajduje się przepis, zgodnie z którym procedurę zgłoszeń wewnętrznych wprowadza podmiot prawny zatrudniający na dzień 1 stycznia lub 1 lipca danego roku co najmniej 50 osób.

Do liczby 50 osób wykonujących pracę zarobkową na rzecz podmiotu prawnego wlicza się:

– pracowników w przeliczeniu na pełne etaty lub

– osoby świadczące pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, jeżeli nie zatrudniają do tego rodzaju pracy innych osób, niezależnie od podstawy zatrudnienia.

W uzasadnieniu projektu ustawy nie znajdziemy bardziej szczegółowego wyjaśnienia jak obliczyć stan zatrudnienia.

Na pewno osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy będą wliczać się do limitu 50 pracowników, w tym osoby zatrudnione w niepełnym wymiarze czasu pracy. Trzeba będzie zsumować etaty pracowników, a w razie osiągnięcia liczby 50 pełnych etatów, pracodawca będzie musiał wdrożyć przepisy o ochronie sygnalistów.

Wydaje się także, że do tego limitu uwzględniać będziemy osoby zatrudnione na umowach cywilnoprawnych.

Co warto zaznaczyć to to, że pracodawca będzie zobowiązany kontrolować stan zatrudnienia na dzień 1 stycznia i 1 lipca każdego roku.

Jeśli stan zatrudnienia osiągnie 50 pracowników, pracodawca będzie zobligowany do podjęcia działań wynikających z przepisów o sygnalistach.

Sygnaliści – podsumowanie

Jeśli:

– ten temat jest dla Ciebie nowy,

– chcesz poznać bardziej szczegółowo swoje obowiązki,

– a może nie wiesz, z czym wiąże się wdrożenie przepisów o sygnalistach,

warto sięgnąć po profesjonalną pomoc.

Photo by Jesse Collins on Unsplash