Praca obywatela Ukrainy w Niemczech – kiedy i jak jest możliwa?

W ramach Unii Europejskiej obowiązuje swoboda świadczenia usług, w ramach której przedsiębiorstwo z jednego państwa członkowskiego ma możliwość realizowania zleceń na terenie innego państwa członkowskiego, w tym, z wykorzystaniem własnego, a nie lokalnego personelu.

Najczęściej, wówczas pracodawca mieszczący się w jednym państwie członkowskim deleguje zatrudnionych pracowników do innego państwa członkowskiego, gdzie ci pracownicy realizują zlecenie pozyskane przez podmiot ich zatrudniający.

Problematyczne nie jest delegowanie obywateli polskich. Normą jest, jednak, zatrudnianie w Polsce obywateli państw trzecich, przykładowo, z Ukrainy czy Białorusi.

Czy w ich przypadku delegowanie jest również tak proste?

I. Po pierwsze -> trzeba zapewnić legalny pobyt i praca w Polsce

Aby delegować cudzoziemca pochodzącego z państwa spoza UE, najpierw trzeba zadbać o jego legalne zatrudnienie w Polsce.

W okresie delegowania, bowiem, cudzoziemiec w dalszym ciągu pozostaje zatrudniony u pierwotnego przedsiębiorcy – przedsiębiorcy delegującego.

Przykładowo, gdyby spółka A zatrudniała obywatela Ukrainy i chciała go delegować do Niemiec, przez cały okres delegowania, obywatel Ukrainy nadal będzie pracownikiem tej spółki.

Oznacza to, że legalność zatrudnienia powinna być badana z perspektywy tego państwa, w którym delegowany pracownik jest zatrudniony. Odnosząc się do przykładu – należy zadbać o legalność zatrudnienia obywatela Ukrainy stosownie do przepisów obowiązujących w Polsce.

Do uzyskania wizy Vander Elst potrzebne będzie również zaświadczenie A1 i karta EKUZ, których bez legalnego zatrudnienia cudzoziemca w Polsce się nie uzyska.

II. Po drugie -> trzeba prawidłowo delegować pracowników do Niemiec

Przepisy unijne nie zabraniają delegowania obywateli państw spoza UE. Jednak, zgodnie z przepisami niemieckimi, konieczne będzie uzyskanie wizy Schengen uprawniającej do pobytu i pracy w celu przejściowego świadczenia usług – mowa o wizie Vander Elst.

O tej wizie mowa w niemieckiej ustawie o pobycie, zatrudnieniu i integracji cudzoziemców.

Obywatele państwa spoza UE, ze względu na swoje pochodzenie, podlegają obowiązkowi wizowemu w Niemczech (Ambasada Niemiec w Polsce udostępnia aktualizowane listy państw, których obywatele podlegają obowiązkowi wizowemu). Swoboda świadczenia usług tego nie wyklucza.

Z tego powodu, przed wysłaniem (delegowaniem) legalnie zatrudnionego cudzoziemca – np. obywatela Ukrainy do Niemiec – musi on uzyskać wizę Vander Elst.

Wiza ta uprawnia do wykonywania pracy w Niemczech w okresie:

– na jaki przedsiębiorstwo delegujące (w tym przypadku – z Polski) podpisało umowę z odbiorcą usług na terenie Niemiec i jednocześnie

– w okresie krótszym niż wynikający z okresu ważności dokumentów legalizujących pobyt i pracę w Polsce.

Powyższe wynika z warunków i dokumentów, jakie należy, odpowiednio, spełnić i dostarczyć do Ambasady Niemieckiej w Warszawie w celu uzyskania wizy.

Bezwizowy wjazd celem jest obecnie możliwy jedynie względem pracowników będących obywatelami państw spoza UE, którzy posiadają w innym państwie członkowskim UE status rezydenta długoterminowego, ale tylko na okres nieprzekraczający 90 dni w ciągu okresu 12 miesięcy.

Jak uzyskać wizę Vander Elst?

Zgodnie z informacjami podanymi na stronie Ambasady Niemieckiej w Polsce, wnioski wizowe można składać wyłącznie w Dziale Wizowym Ambasady Niemiec w Warszawie. Wniosek o wizę Vander Elst cudzoziemiec musi złożyć osobiście po wcześniejszej rezerwacji terminu wizyty w Ambasadzie za pośrednictwem strony internetowej Ambasady.

Co do zasady, wniosek o wydanie wizy Vander Elst jest płatny – pobierania jest opłata w wysokości 75 euro.

Jednak, obywatele Ukrainy nie ponoszą ww. opłaty (https://polen.diplo.de/pl-pl/03-service/03-01-visainformationen/visa-ukraine/479024).

Lista niezbędnych dokumentów, jakie muszą zostać złożone wraz z wnioskiem wizowym, podana jest na stronie internetowej Ambasady Niemiec w Polsce. Zalecam odwiedzić stronę Ambasady, bowiem można pobrać tam aktualną wersję wniosku wizowego.

III. Uważaj na odpowiedzialność karną za nielegalne delegowanie pracowników. 

Jeżeli przedsiębiorca delegujący deleguje do Niemiec obywateli państw spoza UE bez wizy Vander Elst, naraża się na odpowiedzialność karną.

Podobnie, obowiązkiem przedsiębiorcy delegującego jest zachowanie wszystkich warunków delegowania właściwych dla zwykłych przypadków delegowania – mam tu na myśli delegowania obywateli państw UE.

Chodzi przede wszystkim o to, że również względem obywateli państw spoza UE, konieczne jest również zapewnienie delegowanym pracownikom pochodzącym z tym państw, lokalnie obowiązujących warunków zatrudnienia dotyczących:

– wynagrodzenia łącznie ze stawkami za nadgodziny,

– minimalnego wymiaru płatnego rocznego urlopu wypoczynkowego,

– maksymalnego czas pracy i minimalnego okres wypoczynku,

– warunków wynajmu pracowników, w szczególności przez agencje pracy tymczasowej,

– bezpieczeństwa, ochrony zdrowia i higieny w miejscu pracy, łącznie z wymogami dotyczącymi zakwaterowania pracowników i pracownic, jeśli jest ono zapewnione bezpośrednio lub pośrednio, odpłatnie lub nieodpłatnie przez pracodawcę pracownikom i pracownicom, które zostaną przekazane do pracy w oddaleniu od swojego regularnego miejsca pracy,

– środków ochronnych w odniesieniu do warunków pracy i zatrudnienia kobiet ciężarnych lub kobiet w połogu, dzieci i młodzieży,

– równego traktowania pod względem płci, a także innych postanowień przeciwdziałających dyskryminacji,

– dopłat lub zwrotów kosztów w celu pokrycia kosztów podróży, zakwaterowania i jedzenia pracowników i pracownic, którzy ze względów zawodowych są oddaleni od swojego miejsca zamieszkania (stanowi o tym niemiecka ustawa o delegowaniu pracowników).

Niezapewnienie tych warunków grozi nałożeniem kary grzywny na przedsiębiorstwo delegujące.

IV. Praca obywatela Ukrainy w Niemczech – podsumowanie

Tematy związane z legalizacją pracy pracowników spoza Polski, jak i możliwość ich delegowania do pracy poza Polską to tematy, które budzą bardzo duże zainteresowanie polskich pracodawców. Nie są to też tematy niestety proste. Nie możemy też zarekomendować dróg na skróty. Konsekwencje takich działań naprawdę mogą być poważne.

Jeśli więc masz pytania dotyczące delegowania, nie masz pewności, czy robisz to poprawnie, zawsze zalecam skorzystanie z pomocy profesjonalisty.

[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”samonaśladownictw” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”large” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/07/koperta-01.png”]Jeśli potrzebujesz porady prawnej, indywidualnej konsultacji, interesuje Cię doradztwo w zakresie zatrudniania cudzoziemców to napisz do mnie na adres: [email protected] [/otw_shortcode_info_box]

Photo by Ansgar Scheffold on Unsplash