W okresie szczególnie wzmożonej migracji Państwowa Inspekcja Pracy ma pełne ręce pracy.

W jaki sposób dokonywana jest kontrola legalności zatrudnienia cudzoziemców?

Tego dowiesz się z niniejszego artykułu.

I. Jak wygląda kontrola PIP w zakresie legalności zatrudnienia cudzoziemców?

Tytułem wstępu wskazania wymaga, iż podczas kontroli inspektorzy skupiają się na ustaleniu stanu faktycznego danej sprawy w zakresie BHP, legalności zatrudnienia oraz udokumentowanie poczynionych ustaleń.

Na co należy się przygotować w trakcie kontroli?

Przede wszystkim inspektorzy mają prawo do swobodnego wstępu do Twojej firmy, dokonania oględzin obiektów, budynków, maszyn, urządzeń czy przebiegu pracy wykonywanej przez pracowników.

Inspektorzy mają także prawo żądać od pracodawcy wydania dokumentów, które mają związek z przeprowadzoną kontrolą.

Mogą również sprawdzić tożsamość osób przebywających w zakładzie pracy, przesłuchać ich.

Z kontroli oraz czynności dokonanych w trakcie jej przebiegu sporządzany jest protokół lub notatka.

Kontrola może zostać przeprowadzona bez uprzedzenia, o każdej porze dnia i nocy.

W przypadku gdy Inspektor zapuka do Twoich drzwi poproś go o okazanie legitymacji służbowej – to jego obowiązek. Powinien Ci także okazać upoważnienie do dokonania kontroli (w przypadkach nagłych kontroli, upoważnienie musi zostać okazane w terminie maksymalnie 7 dni).

W przypadku sporządzenia niekorzystnego dla nas protokołu z przeprowadzonej kontroli przysługuje nam prawo wniesienia zastrzeżeń. I bardzo często warto z tego prawa skorzystać.

II. Co będzie kontrolował Inspektor podczas kontroli legalności zatrudnienia cudzoziemców?

Zakresem kontroli w przypadku cudzoziemców objęte będą następujące kwestie:

⇒ legalność powierzenia wykonywania pracy oraz legalność wykonywania pracy

Pod tym sformułowaniem rozumieć należy kwestię posiadania przez cudzoziemca ważnej wizy albo innego dokumentu, który upoważnia go do przebywania na terytorium naszego kraju.

Sprawdzana jest także podstawa pobytu cudzoziemca w Polsce, która uprawnia go do wykonywania pracy zarobkowej, czy cudzoziemiec posiada zezwolenie na pracę.

Kontroli podlega także kwestia zgodności postanowień zawartych w zezwoleniu na pracę z faktycznym jej wykonywaniem.

Sprawdzeniu podlega także czy pracodawca zawarł z cudzoziemcem umowę o pracę lub umowę cywilnoprawną;

⇒ zgodność zawarcia przez pracodawcę umowy cywilnoprawnej z faktycznymi warunkami wykonywania pracy.

Chodzi tu zatem o przypadki, gdy pod przykrywką umów cywilnoprawnych kryje się tak naprawdę umowa o pracę;

⇒ czy cudzoziemiec został zgłoszony do ubezpieczeń społecznych, czy opłacono składki na Fundusz Pracy;

⇒ obowiązki powierzającego cudzoziemcowi wykonywanie pracy, dla którego wymagane jest uzyskanie zezwolenia na pracę;

⇒ zachowanie przez pracodawców minimalnych standardów polskiego prawa pracy względem cudzoziemców, którzy zostali oddelegowani do pracy w Polsce;

Kontrola dotyczy wszystkich cudzoziemców, bez względu na to czy są oni objęci obowiązkiem posiadania zezwolenia na pracę czy też nie.

Jak prawidłowo powierzyć pracę cudzoziemcowi dowiesz się z szeregu artykułów znajdujących się już na blogu:

Jak zatrudnić Ukraińca? Procedura krok po kroku

Jak zatrudnić Ukraińca – po zniesieniu ruchu wizowego? Procedura krok po kroku

Kontrola może być wszczęta z urzędu lub po wpływie do PIP informacji o danym procederze.

W tym drugim przypadku przy kontroli mogą być obecni funkcjonariusze Straży Granicznej, a w przypadkach zagrożenia bezpieczeństwa także Policja. Przy kontroli obecny może być także tłumacz, jeżeli jest to niezbędne do jej przeprowadzenia.

Od czego zaczyna się kontrola?

Od ustalenia liczby, tożsamości oraz charakteru pobytu wszystkich cudzoziemców. Nie chodzi więc zatem wyłącznie o osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej, ale o wszystkie przebywające na terenie zakładu pracy osoby.

Następnie w obszarze zainteresowania Inspektorów znajdą się wszystkie dokumenty dotyczące legalności zatrudnienia, pobytu, wykonywania pracy, listy obecności, listy płac itp. Inspektorzy dokonują ich weryfikacji.

PIP w ramach swoich uprawnień współdziała z innymi organami (np. wojewodą, strażą graniczną). W przypadku stwierdzenia więc nielegalności pobytu cudzoziemca, lub braku uprawnień do wykonywania pracy (brak zezwolenia) PIP niezwłocznie zawiadamia Straż Graniczną lub Policję.

Straż Graniczna posiada znacznie szersze uprawnienia wśród których wskazać można: stosowanie środków przymusu bezpośredniego czy zatrzymywanie cudzoziemców, zobowiązanie ich do opuszczenia kraju, lub wszczęcie postępowania o wydalenie takiej osoby z kraju.

Niestety proceder nielegalnego pobytu lub pracy wśród cudzoziemców jest dość powszechny. W 2014 roku zakresem kontroli legalności zatrudnienia objęto cudzoziemców. Pod tym kątem sprawdzono ponad 2 tysiące podmiotów, na rzecz których świadczyło pracę ponad 15,7 tyś. obcokrajowców ze 117 krajów. Także i tu co druga kontrola wykazała nieprawidłowości, zaś nielegalne zatrudnienie i wykonywanie pracy inspektorzy pracy stwierdzili w odniesieniu do 873 cudzoziemców.

Naprawdę więc warto dołożyć staranności aby wszystko w firmie dobrze ułożyć i nie narazić się na konsekwencje prawne związane z nielegalnym zatrudnianiem cudzoziemców. O konsekwencjach jakie może to powodować, napiszę już niedługo.

[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”samonaśladownictw” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”large” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/07/koperta-01.png”]Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres: [email protected] [/otw_shortcode_info_box]