ZUS | Kiedy przedsiębiorcy przysługuje zasiłek chorobowy?

Temat przedsiębiorcy i ZUS był już wielokrotnie poruszany na blogu, w różnych kontekstach.

Dzisiaj odpowiem na pytanie, kiedy przedsiębiorcy przysługuje zasiłek chorobowy?

Będzie to dobre kompendium wiedzy spinające wiele już artykułów poświęconych tej tematyce na blogu. .

Po pierwsze, przypomnę, że przedsiębiorca, inaczej niż pracownik, dobrowolnie podlega ubezpieczeniu chorobowemu.

Zatem, uzyskanie zasiłku chorobowego jest uzależnione od tego, czy:

⇒ przedsiębiorca zgłosił się do ubezpieczenia chorobowego,

⇒ upłynął okres wyczekiwania oraz

⇒ przedsiębiorca opłaca terminowo składki na ubezpieczenie chorobowe.

I. Zgłoszenie do ubezpieczenia chorobowego przedsiębiorcy – jako warunek konieczny prawa do zasiłku chorobowego.

Z doświadczenia powiem, że wiele osób myli ubezpieczenie zdrowotne z ubezpieczeniem chorobowym. Na wstępie więc od razu wyjaśnię, że kolokwialnie mówiąc ubezpieczenie zdrowotne daje nam prawo do korzystania z bezpłatnej służby zdrowia, prawo do korzystania z opieki medycznej.

Ubezpieczenie chorobowe zaś daje nam prawo do korzystnia ze zwolnień lekarskich, a ściślej ujmując daje prawo do płatnego zasiłku chorobowego oraz umożliwia pomniejszenie należnych składek społecznych za okres, w którym przysługiwał przedsiębiorcy zasiłek chorobowy.

Do ubezpieczenia chorobowego przedsiębiorca może zgłosić się w dowolnym momencie, ponieważ nie jest to obowiązkowe ubezpieczenie (jak przykładowo ubezpieczenie zdrowotne), czyli nie trzeba zgłaszać się do ubezpieczenia chorobowego z dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej.

Zgłoszenia dokonuje się na formularzu ZUS ZUA.

Jeśli jednak przedsiębiorca zdecyduje się równocześnie zgłosić się do ubezpieczeń obowiązkowych i do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, otrzyma swego rodzaju „bonus” w postaci wcześniejszego terminu objęcia ubezpieczeniem chorobowym.

Na czym polega „bonus”?

Zasadą jest to, że objęcie ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku, ale nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony.

Jednak, jeśli przedsiębiorca zgłasza się do obowiązkowych ubezpieczeń i dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego w ciągu 7 dni od daty powstania tytułu do ubezpieczeń, czyli przykładowo od rozpoczęcia wykonywania działalności, przedsiębiorca będzie objęty ubezpieczeniem chorobowym od daty rozpoczęcia prowadzenia firmy – od tej samej daty, od której obowiązuje obowiązkowe ubezpieczenie (inaczej, przedsiębiorca będzie objęty ubezpieczeniem chorobowym z „datą wsteczną”, wcześniejszą niż data wniosku).

O terminach zgłoszenia do ubezpieczeń pisałam także tutaj:

Termin zgłoszenia do ubezpieczenia chorobowego

Natomiast, przedsiębiorca powinien pamiętać, że jeśli dokonuje zgłoszenia w terminie późniejszym, np. rok po rozpoczęciu działalności, najpierw musi wyrejestrować się z ubezpieczeń, a potem złożyć ponownie deklarację ZUS ZUA.

Dlaczego? Ponieważ zmienia się schemat ubezpieczeń.

Dokumenty zgłoszeniowe przekazuje się do ZUS bądź w formie papierowej, bądź w formie elektronicznej. Przedsiębiorca może przekazać formularz ZUS ZUA do organu rentowego:

• osobiście w oddziale ZUS,
• za pośrednictwem placówek Poczty Polskiej poprzez nadanie przesyłki poleconej lub
• za pośrednictwem profilu na Platforma Usług Elektronicznych ZUS bądź programu Płatnik.

Termin zgłoszenia do dobrowolnego ubezpiczenia chorobowego ma bardzo duże znaczenie, zależeć może od niego samo prawo do zasiłku chorobowego oraz jego wysokość.

II. Okres wyczekiwania – czyli jak długo przedsiębiorca musi być zgłoszony do ubezpieczenia chorobowego aby mieć prawo do zasiłku chorobowego?

Osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą co do zasady nabywa prawo do zasiłku chorobowego po 90-dniowym okresie wyczekiwania, czyli po 90-dniowym okresie nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Ustawodawca przewidział jednak kilka wyjątków.

Do okresu wyczekiwania zalicza się poprzednie okresy podlegania ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo lub dobrowolnie, jeśli przerwa pomiędzy poszczególnymi okresami ubezpieczenia chorobowego:

• nie przekroczyła 30 dni lub
• była spowodowana urlopami: wychowawczym albo bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.

Przykładowo:

Anna była zatrudniona w przychodni jako lekarz pediatra od 1 stycznia 2018 r. do 31 września 2018 r. Założyła ona działalność gospodarczą 15 października 2018 r. i tego dnia przyjęła pierwszych pacjentów. Anna zgłosiła się tego samego dnia do ubezpieczeń, a zatem będzie objęta ubezpieczeniem chorobowym ponownie od 15 października 2018 r.

Czy musi upłynąć okres 90 dni liczonych od 15 października 2018 r., aby Anna nabyła prawo do zasiłku chorobowego?

Odpowiedź brzmi: nie.

Anna podlegała obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu przez okres 9 miesięcy, a pomiędzy 31 września 2018 r. (rozwiązaniem umowy o pracę) a 15 października 2018 r. (zgłoszeniem do ubezpieczeń) minął okres krótszy niż 30 dni. Jeśli Anna zachoruje 17 października 2018 r., będzie jej przysługiwało prawo do zasiłku chorobowego.

A jak to jest z okresem wyczekiwania po zasiłku macierzyńskim?

Okres wyczekiwania przedsiębiorcy nie obowiązuje.

Okres pobierania zasiłku macierzyńskiego jest powszechnie traktowany na równi z okresem ubezpieczenia chorobowego.

Po zakończeniu pobierania zasiłku macierzyńskiego, przedsiębiorca powinien zgłosić się ponownie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, następnie może przedłożyć zwolnienie lekarskie i pobierać zasiłek chorobowy.

III. Terminowe opłacanie składek społecznych – jako warunek konieczny prawa do zasiłku chorobowego dla przedsiębiorcy.

Przedsiębiorca ma obowiązek opłacać składki terminowo, czyli:

• do 10. dnia następnego miesiąca – termin płatności składek obowiązujący osoby prowadzące działalność gospodarczą i nie zatrudniające pracowników albo
• do 15. dnia następnego miesiąca – termin obowiązujący pozostałych płatników.

Skutek opóźnienia w opłaceniu składki na ubezpieczenie chorobowe jest dotkliwy, bowiem powoduje to ustanie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie należnej składki.

Nawet jeśli przedsiębiorca opłaci składkę za następny miesiąc w terminie, powinien ponownie zgłosić się do ubezpieczenia chorobowego lub złożyć wniosek o przywrócenie terminu płatności składek. 

Wówczas, prawo do zasiłku chorobowego nabędzie po upływie 90-dniowego okresu wyczekiwania, ponieważ przerwa przekroczy okres 30 dni.

Więcej na ten temat pisałam tutaj:

Terminy opłacania składek ZUS

Jeśli wyżej wymienione na samym początku warunki są spełnione aby uzyskać prawo do zasiłku chorobowego, chory przedsiębiorca powinien:

• uzyskać u lekarza zwolnienie ZUS ZLA, a następnie
• przesłać zwolnienie wraz z wypełnionym formularzem ZUS Z-3b do ZUS.

Jeśli zwolnienie jest papierowe, dokumenty należy przesłać w terminie 7 dni od daty wystawienia zwolnienia. Jeśli zwolnienie jest w formie elektronicznej, nie obowiązuje 7-dniowy termin.

O kontroli zaś zwolnień lekarskich, które dotykają przedsiębiorców coraz częściej, pisałam niedawno w tym wpisie:

ZUS | Kontrola zwolnień lekarskich od 1 stycznia 2019r.

W następnym z artykułów, które pojawią się na blogu w niedługim odstępie czasu, przypomnę jaka jest wysokość zasiłku chorobowego dla przedsiębiorcy i od czego owa wysokość zasiłku zależy. 

Dobrze pasuje tu angielskie wyrażenie: stay tuned 🙂 Ten blog jest jak dobry amerykański serial, do którego warto wracać, żeby być na bieżąco.

[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”shadow-down-left” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”large” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/07/koperta-01.png”]Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji prawnej napisz do mnie na adres: [email protected] [/otw_shortcode_info_box]