ZUS | Czy można osiągać przychód w czasie L4?

Czy można osiągać przychód z działalności gospodarczej w czasie L4?

O tym, czy przedsiębiorca może prowadzić działalność gospodarczą w czasie zwolnienia lekarskiego i w jakim zakresie pisałam w tym wpisie:

https://e-prawopracy.pl/utrata-zasilku-chorobowego-przez-przedsiebiorce/.

Dzisiejszy wpis stanowi uzupełnienie już poruszonego tematu, mianowicie, czy przedsiębiorca może odnotować przychód w trakcie zwolnienia lekarskiego?

I. Czego nie można robić na zasiłku chorobowym – czyli Art. 17 ustawy zasiłkowej

Dla porządku przypomnę, że art. 17 ustawy zasiłkowej, zasadniczo, zabrania podejmowania aktywności zawodowej w trakcie zwolnienia lekarskiego:

Art.  17. 1.Ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.

Przedsiębiorca przebywający na zwolnieniu lekarskim i pobierający zasiłek z ubezpieczenia społecznego powinien w okresie zwolnienia lekarskiego powstrzymać się od wykonywania czynności związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Jest to dość kategoryczny wniosek, a o wyjątkach pisałam we wspomnianym już wpisie, który znajdziecie na blogu.

II. Osiąganie przychodów w trakcie zasiłku chorobowego – sklep internetowy

Powszechną formą sprzedaży produktów jest sprzedaż przy wykorzystaniu sieci Internet – poprzez własne strony internetowe czy platformy sprzedażowe (np. Allegro).

Sprzedaż w takiej formie ogranicza się w przypadku przedsiębiorcy do wystawienia przedmiotu w sklepie czy na aukcję – potem najczęściej kupujący klika ikonę „zakup”, dokonuje płatności i kupujący otrzymuje zakupiony produkt (np. e-book) lub zamówienie trafia do przedsiębiorcy, który następnie musi je wykonać/skompletować i wysłać kupującemu (np. biżuteria, odzież).

Gro czynności skutkujących zarobkiem po stronie przedsiębiorcy dzieje się zatem bez jego osobistego, czynnego udziału.

Art. 17 ustawy zasiłkowej kładzie nacisk nie na osiągnięcie dochodu, a na wykonywanie pracy zarobkowej w okresie zasiłkowym.

Nie skutkuje utratą prawa do zasiłku uzyskiwanie przychodu/dochodu bez podejmowania przez ubezpieczonego przedsiębiorcę czynności skutkujących zarobkiem.

A teraz przykład:

Anna prowadzi bloga o tematyce z zakresu ochrony danych osobowych. Anna przygotował e-book „Jak wprowadzić RODO w Twoim przedsiębiorstwie?” i oferuje jego zakup na swoim blogu. Czytelnik klika ikonę „zakup”, płaci za pośrednictwem karty płatniczej, a e-book jest automatycznie przesyłany na adres e-mail czytelnika podany przy okazji zakupu. –

Jeśli Anna umieści na e-booka na własnej stronie internetowej przed przejściem na zwolnienie lekarskie to sprzedaż książki będzie się stale odbywać, czy to Anna jest na zwolnieniu lekarskim czy nie, bo Anna nie jest zaangażowany w proces sprzedaży po umieszczeniu e-booka na stronie.

Gdyby Anna w okresie zasiłkowym umieścił na stronie internetowej drugi swój e-book to stwarza to ryzyko utraty prawa do zasiłku.

A co się dzieje w takiej sytuacji?

Agata wykonuje kolczyki z drewna i wystawia swoje produkty na platformie internetowej, za pośrednictwem której internauci mogą zakupić wyroby Agaty. Internauta wybiera produkt, klika ikonę „zakup”, płaci za pośrednictwem karty płatniczej.

Jeśli Agata w okresie zwolnienia lekarskiego spakuje kolczyki i nada je do kupującego to będzie to skutkować utratą prawa do zasiłku. A powinien powstrzymać się ze skompletowaniem zamówienia do upływu okresu zasiłkowego, chyba że korzysta z pomocy innych osób przy prowadzeniu działalności.

Sądy wypowiadały się także co do tego, czy przychody wpływające do przedsiębiorcy jako rezultat wcześniej podjętej pracy, w okresie zdolności do pracy, powodują utratę zasiłku czy też nie. Chodzi o sytuację, w której, na przykład, przedsiębiorca sprzedaje produkty AGD, a kupujący płacą za pobraniem, czyli przedsiębiorca uzyskuje zarobek dopiero po jakimś czasie (np. środki wpływają na rachunek bankowy).

Niewykluczone, że środki mogą wpłynąć także w okresie zwolnienia lekarskiego. Nie ma w tym nic złego, ponieważ w okresie zasiłkowym przedsiębiorca jedynie uzyskuje przychód, który nie jest połączony z jego jakąkolwiek aktywnością w okresie zasiłkowym.

Przechodząc na grunt prawa pracy – przecież pracownikowi na konto może wpłynąć wynagrodzenie za pracę, mimo że przebywa on na zwolnieniu lekarskim, prawda?

SA w Białymstoku w wyroku z dnia 25 marca 2015 r., III AUa 1477/14, wskazał, że użyte w ustawie pojęcie „wykonywanie pracy zarobkowej”, które stanowi pozbawienie ubezpieczonego prawa do zasiłku chorobowego nie jest równoznaczne z otrzymywaniem przez tego ubezpieczonego wynagrodzenia:

Utracenie prawa do zasiłku chorobowego z powodu wykonywania pracy zarobkowej (na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z 1974 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, jak również w obliczu art. 17 ustawy z 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa) nie następuje w sytuacji, gdy ubezpieczona wprawdzie pobrała wynagrodzenie, ale nie realizowała żadnych czynności ze sfery zawodowej. Utracenie prawa do zasiłku chorobowego następuje jedynie wówczas, gdy ubezpieczony przejawia aktywność zawodową. Okoliczność wypłacenia ubezpieczonemu wynagrodzenia w tej relacji ma charakter wtórny, a nie pierwszoplanowy i wiodący.

III. Przychód z działalności gospodarczej w czasie L4 – rzeczywistość sądowa.

Przed podobnym problemem stanęła też i moje Klientka – osiągała spore dochody z działalności gospodarczej w trakcie korzystania z zasiłku chorobowego – bez swojej aktywnej pracy w tych okresach. Jednym słowem zbierała owoce swojej wcześniejszej wytężonej pracy. ZUSowi się to niestety nie podobało, chciał odebrać wypłacone zasiłki chorobowe. Trzeba było, złożyć odwołanie od decyzji ZUS i poczekać na wyrok Sądu.

Zarówno Sąd Rejonowy jak i Sąd Okręgowy przyznał nam racje.

Sąd Rejonowy w uzasadnieniu korzystnego wyroku dla mojej Klientki, tak słusznie i dobitnie argumentował:

Z istoty prowadzenia sklepu przy wykorzystaniu sieci Internet wynika bowiem, że znaczna część czynności przebiega w sposób zautomatyzowany, bez angażowania właściciela sklepu. Gro czynności wykonywanych w tradycyjnych sklepach przez ich właścicieli lub pracowników wykonywanych jest bez czynnego udziału człowieka lub przejmuje je operator sklepu internetowego.

Tymczasem zauważyć wypada, że w obowiązujących przepisach prawa próżno szukać normy wprowadzającej domniemanie faktyczne wykonywania pracy zarobkowej przez chorych właścicieli sklepów internetowych, które pomimo choroby właścicieli generują dochód bez konieczności podejmowania żadnych działań z ich strony.

Brak jest również racjonalnej potrzeby do zamykania lub zawieszania działalności takich sklepów, które mogą funkcjonować  w sposób niezakłócony przez długi czas bez potrzeby ich bieżącej obsługi. Jest to szczególnie dostrzegalne w przypadku sprzedaży dzieł elektronicznych, niezmaterializowanych.

Gdyby założyć odmienne zapatrywanie, należałoby w czasie choroby pisarzy wycofywać książki ich autorstwa z księgarń, by nie narazić ich na zarzut organu rentowego, że mimo niezdolności do pracy wciąż osiągają dochody ze swojej działalności twórczej.

Oczekiwanie, by ………………. zamykała sklep internetowy na czas swojej niezdolności do pracy, a następnie – po jej odzyskaniu – poświęcała czas na odbudowanie wcześniejszej reputacji i popularności, kłóci się ze zdrowym rozsądkiem.

Sąd Okręgowy, również nie miał wątpliwości co do słuszności, naszej i Sądu I Instancji,  argumentacji i w uzasadnieniu wyroku napisał:

Sąd Rejonowy słusznie argumentował, że z samej istoty prowadzenia sklepu internetowego wynika, że znaczna część czynności przebiega w sposób zautomatyzowany i odbywa się to bez angażowania właściciela sklepu tak jak w tradycyjnym stacjonarnym sklepie, co trafnie zostało zaakcentowane w uzasadnieniu skarżonego orzeczenia przez Sąd meriti.

Sąd II instancji również nie ma żadnych wątpliwości, że w przypadku sklepu internetowego, w którym sprzedawca wcześniej wystawił towar na sprzedaż, może dojść do zawarcia umowy bez aktywnego udziału właściciela, także w okresie jego niezdolności do pracy.

Sąd II instancji podziela ocenę Sądu Rejonowego, że dla zastosowania art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej nie jest wystarczające, że ubezpieczony w okresie pobierania zasiłku chorobowego (lub innych świadczeń) osiągał dochód, ale niezbędne jest wykazanie, że podejmował pracę zarobkową lub wykorzystywał zwolnienie niezgodnie z celem.

IV. Podsumowanie – Przychód z działalności gospodarczej w czasie L4

Czy można osiągać przychód w czasie L4?

Można, jeśli nie jest to połączone z osobistą pracą przedsiębiorcy w czasie korzystania ze zwolnienie lekarskiego. Jeśli przychód w czasie L4 nie będzie połączony z pracą osoby pobierającej zasiłek chorobowy to nie powinno to rodzić ryzyka odebrania pobranych świadczeń przez ZUS.

W sytuacjach podobnych do tych, które podałam za przykład we wpisie, ZUS nie powinien pozbawić przedsiębiorcy prawa do zasiłku ani żądać zwrotu nienależnie pobranego zasiłku.

Jeśli jednak tak się stanie, oczywiście rekomenduję wniesienie odwołania od decyzji ZUS, w terminie miesiąca od daty otrzymania decyzji.

[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”samonaśladownictw” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”large” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/07/koperta-01.png”]Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres: [email protected] [/otw_shortcode_info_box]