ZUS | Czy dobrowolne chorobowe nie zostanie odebrane przedsiębiorcom, którzy spóźniają się z opłatami?

5 lutego bieżącego roku, Rzecznik MŚP zaopiniował projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Kilka kwestii zostało skrytykowanych przez Rzecznika (o niekorzystnych zmianach jakie są zapowiadane w zakresie zasiłków chorobowych, napiszę inny artykuł).

Jednakże są kwestie, które spotkały się z pozytywnym odzewem – zmiany proponowane w projekcie ustawy odnoszące się do zasad podlegania pod dobrowolne ubezpieczenie chorobowe.

Nie możemy jednak chwalić dnia przed zachodem słońca. Musimy pamiętać, że to czy dobrowolne chorobowe przedsiębiorców nie zostanie im odebrane w przypadku wystąpienia opóźnień w opłatach składek ZUS zależy od dalszych losów projektu.

Warto jednak tą dobrą wiadomość wspomnieć, dobrych zmian, korzystnych dla przedsiębiorców w zakresie spraw z ZUS jest niestety jak na lekarstwo.

I. Jak obecnie wygląda sprawa z dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym przedsiębiorcy?

Co do zasady, przedsiębiorcy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym – emerytalnemu, rentowemu oraz wypadkowemu – oraz zdrowotnemu, natomiast dobrowolnym ubezpieczeniem jest ubezpieczenie chorobowe.

Aby przedsiębiorca został objęty ubezpieczeniem chorobowym musi samodzielnie opłacać składki na dobrowolne chorobowe w terminie i prawidłowej wysokości oraz  dokonać odpowiedniego zgłoszenia w ZUS-ie (deklaracja rejestrująca do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego – ZUS ZUA).

Więcej o tych ubezpieczeniach oraz ich wysokości możecie przeczytać w tym wpisie:

Wysokość składek ZUS dla przedsiębiorców w 2021r.

Spóźnienie z płatnością składki na ubezpieczenie chorobowe, aktualnie, skutkuje automatyczną utratą prawa do tego ubezpieczenia w miesiącu, za który zdarzyła się wspomniana spóźniona opłata (lub też wpłata w niepełnej wysokości).

Jak wspomniałam wyżej, przedsiębiorcy zobowiązani są do terminowego opłacania składek ZUS.

Podstawowe terminy płatności składek ZUS to:

• 10 dzień miesiąca za miesiąc poprzedni w przypadku przedsiębiorców zgłaszających do ubezpieczeń tylko siebie;
• 15 dzień miesiąca za miesiąc poprzedni, w przypadku gdy przedsiębiorca zgłasza do ubezpieczeń również innych ubezpieczonych (pracowników, zleceniobiorców itd.).

Jeśli przedsiębiorca nie zapłaci składek ZUS w terminie, czekają go konsekwencje. Podstawową formą kary są odsetki za zwłokę oraz ustanie prawa do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Co ma zrobić przedsiębiorca, który został objęty dobrowolnym chorobowym, będzie spóźniał się z opłatami, a nie chce stracić prawa do ubezpieczenia chorobowego?

Powinien on złożyć w ZUS-ie wniosek o wyrażenie zgody na opłacenie składek po terminie na ubezpieczenia emerytalne i rentowe/chorobowe.

Niestety – ZUS może, ale nie musi wyrazić zgody, i zaakceptować wniosku złożonego przez przedsiębiorcę. Więcej na ten temat na jednym z wpisów na blogu:

ZUS – Przywrócenie terminu płatności składek ZUS – kiedy jest możliwe?

II. Co przewiduje projekt nowelizacji w zakresie podlegania pod dobrowolne ubezpieczenie chorobowe?

Zakłada on wejście w życie zasady, że aby zrezygnować z dobrowolnego ubezpieczenia, należy złożyć wniosek o wyłączenie z tego rodzaju ubezpieczeń.

Ma nie być jak do tej pory, mianowicie, że nieuregulowanie składki we właściwej wysokości bądź jej nieterminowa zapłata powoduje przejściowe ustanie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Jest to dobre rozwiązanie, gdyż często zdarzało się, że ubezpieczeni nie wiedzieli, że ich składki są nieuregulowane lub że pojawiły się jakieś opóźnienia w opłatach.

Znowelizowany ma zostać art. 14 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Brzmi on następująco:

1. Objęcie dobrowolnie ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi i chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tymi ubezpieczeniami, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony, z zastrzeżeniem ust. 1a.

1a. Objęcie dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku tylko wówczas, gdy zgłoszenie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie dokonane zgodnie z art. 36 obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych ust. 4 albo 4b.

2.Ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz chorobowe, o których mowa w ust. 1, ustają:

1) od dnia wskazanego we wniosku o wyłączenie z tych ubezpieczeń, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony;

2) od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie – w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących, duchownych oraz osób wymienionych w art. 7 podmioty uprawnione do dobrowolnego objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym; w uzasadnionych przypadkach Zakład, na wniosek ubezpieczonego, może wyrazić zgodę na opłacenie składki po terminie, z zastrzeżeniem ust. 2a;

3) od dnia ustania tytułu podlegania tym ubezpieczeniom.

2a. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, jeżeli za część miesiąca został pobrany zasiłek, ubezpieczenie chorobowe ustaje od dnia następującego po dniu, za który zasiłek ten przysługuje.

3. Za okres opłacania składek uważa się także okres pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków.

W wyniku nowelizacji ma zostać usunięty pkt 2 w ust. 2, a pkt 1 otrzyma nowe brzmienie:

od dnia wskazanego w zgłoszeniu wyrejestrowania, o którym mowa w art. 36 ust. 11 albo ust. 14, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym zgłoszenie zostało złożone w Zakładzie.

Pozostała treść przepisu zostanie również dostosowana do głównego zamierzenia.

Projekt ustawy można znaleźć pod numerem UD 175 z Wykazu prac legislacyjnych Rządowego Centrum Legislacji.

III. Podsumowanie – dobrowolne ubezpieczenie chorobowe dla przedsiębiorców

Proponowane zmiany możemy zawdzięczyć aktywności Rzecznika MŚP. To on zwrócił się z wnioskiem o dokonanie zmian w obrębie omawianego tematu do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Niestety, nie znamy konkretnej daty wdrożenia ustawy oraz ostatecznego kształtu zmian, jakie zostaną wprowadzone. Sam projekt musi przejść przez długi i czasochłonny proces legislacji.

Jednak, nie da się ukryć, że wejście w życie tej zmiany znacznie ułatwiłoby życie przedsiębiorców i złagodziło narzucone zasady.