Sprzedaż udziałów w spółce z o.o. – o czym należy pamiętać, również w przypadku sporu z ZUS

Jedyny wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podlega ubezpieczeniom na zasadach analogicznych jak przedsiębiorca.

Niemal jedyny wspólnik spółki z o.o., czyli posiadający około od 90% do 100%, również podlega ubezpieczeniom na takich zasadach. Żeby uniknąć opłacania składek społecznych, taki wspólnik może rozważać zbycie część swoich udziałów.

⇒ Z czym związane jest zbycie udziałów w spółce z o.o.?

⇒ Jakich formalności trzeba dopilnować?

Tego się dowiesz z dzisiejszego wpisu.

I. Zbycie udziałów – forma pisemna z podpisami notarialnie poświadczonymi

Zgodnie z przepisami kodeksu spółek handlowych, zbycie udziałów powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi (art. 180 k.s.h.). Najczęściej do zbycia dochodzi w formie umowy sprzedaży lub darowizny udziałów.

Jeśli forma przewidziana przez art. 180 k.s.h. nie zostanie dochowana, umowa nie dojdzie do skutku, czyli będzie nieważna. Przykładowo, umowa sprzedaży zawarta w zwykłej formie pisemnej jest nieważna.

Forma pisemna z notarialnym poświadczeniem podpisu jest zachowana wtedy, gdy:

⇒  podpisy na umowie zostaną złożone w obecności notariusza przy podpisywaniu umowy lub

⇒  podpisy na umowie zostały złożone poza kancelarią notarialną, a notariusz stwierdził następczo złożone podpisy za własnoręczne.

Takie sposoby poświadczania własnoręczności podpisu są przewidziane przez ustawę – Prawo o notariacie.

II. Zgoda na zbycie udziałów

Udziały w spółce są zbywalne.

W umowie spółki można, z kolei, wprowadzić ograniczenia w zbywaniu udziałów.

Według kodeksu spółek handlowych, zbycie udziału można uzależnić od zgody spółki. Jeśli umowa spółki nie stanowi inaczej to zgody powinien udzielić zarząd w formie pisemnej. W umowach spółki najczęściej wykorzystuje się właśnie to rozwiązanie.

Co się dzieje, jeśli udziały zostaną sprzedane bez zgody spółki albo zgoda wyrażona przez niewłaściwy organ?

Czynność prawna, przykładowo, sprzedaż udziałów, dokonana bez wymaganej zgody jest czynnością niezupełną.

Co to oznacza?

Jeśli dokonano zbycia udziałów bez wymaganej zgody, dopóki zgoda nie zostanie wyrażona, nie powstają skutki prawne, z jakimi związana jest umowa sprzedaży, w szczególności nabywca nie staje się właścicielem udziałów. Jak wynika z poprzedniego zdania, jeśli dokonano zbycia udziałów bez wymaganej zgody, właściwy organ (np. zarząd) może wyrazić taką zgodę po podpisaniu umowy.

Zgoda wyrażona po podpisaniu umowy ma moc wsteczną od daty podpisania umowy. Zgoda może być zastąpiona również orzeczeniem sądu rejestrowego, jeżeli istnieją ku temu ważne powody.

W przypadku niewyrażenia następczo zgody przez właściwy organ lub nieuzyskania orzeczenia sądu rejestrowego, umowa sprzedaży udziałów staje się nieważna.

III. Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego – dlaczego może być ważny przy sporze z ZUS?

Zmiana wielkości udziałów czy dołączenie nowego wspólnika lub nowych wspólników do spółki z o.o. nie wymaga wpisu do Rejestru Przedsiębiorców KRS dla wywołania skutków prawnych.

Oznacza to, że jeśli umowa sprzedaży jest ważna i skuteczna (m.in. została zawarta w prawidłowej formie) to nabywca staje się właścicielem udziałów od daty zawarcia umowy lub od daty w niej wskazanej. Zgłoszenie takich zmian do KRS ma jedynie charakter informacyjny.

Jednak, w mojej ocenie, należy dopilnować zgłoszenia zmian do KRS. Dlaczego?

Rejestr Przedsiębiorców KRS jest jawny. Znając nazwę spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jej NIP lub numer KRS, każdy może zapoznać się z treścią wpisu, czyli m.in. poznać dane wspólników i wielkość posiadanych przez nich udziałów.

Pracownicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych również korzystają z dostępu do KRS.

ZUS prowadzi kontrole, przykładowo, w zakresie zgłaszania do ubezpieczeń społecznych. Tak dzieje się m.in. wobec podmiotów zgłoszonych jako płatnicy składek, ewentualnie, w toku kontroli pracowników zatrudnionych przez spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Jeśli okaże się, że w spółce z o.o. jeden ze wspólników posiada znakomitą większość udziałów, bądź wprost ZUS natrafi na jednoosobową spółkę z o.o., której wspólnik nie jest zgłoszony do ubezpieczeń społecznych jako przedsiębiorca, wszczyna postępowanie administracyjne.

Będzie się to wiązać z konsekwencjami, o których pisałam m.in. w tych wpisach:

99% udziałów wspólnika w spółce z o.o. – dlaczego nie uchroni przed obowiązkiem zapłaty składek ZUS?

i

Kiedy wspólnik spółki z o.o. powinien płacić składki ZUS?

Z tego powodu warto zadbać o aktualność danych w KRS. Możliwe, że dzięki temu unikniesz postępowania administracyjnego prowadzonego przez organ rentowy.

IV. Podsumowanie

Jak widzisz, umowa sprzedaży udziałów wiąże się również z obowiązkiem dochowania formalności. Do jej zawarcia trzeba się przygotować.

Jeśli artykuł odpowiedział na jakieś istotne dla Ciebie pytanie, możesz śmiało postawić mi kawę:

Więcej kawy dla mnie to dużo większe prawdopodobieństwo większej ilości dobrych artykułów, z który w przyszłości też może skorzystasz.

Jeśli zaś potrzebujesz szerszej porady, możesz zgłosić się do mnie w wiadomości mailowej.

[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”samonaśladownictw” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”large” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/07/koperta-01.png”]Jeśli potrzebujesz porady prawnej, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres: [email protected] [/otw_shortcode_info_box]

Photo by Adeolu Eletu on Unsplash