Jakie są zasady pobytu obywateli Wielkiej Brytanii w Polsce?

Mogłabym odpowiedzieć krótko na tak postawione pytanie – obywateli Wielkiej Brytanii obowiązują zasady takie, jak obywateli państw trzecich, czyli państw niewchodzących w skład UE.

W związku z zakończeniem okresu przejściowego z końcem 2020 r. i wejściem w życie umowy o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony, do obywateli Wielkiej Brytanii oraz członków ich rodzin niebędących beneficjentami tzw. umowy o wystąpieniu, mają zastosowanie ogólne zasady wjazdu i pobytu na terytorium Polski odnoszące się do obywateli państw trzecich.

Obywatele Wielkiej Brytanii i członkowie ich rodzin potrzebują dokumentu legalizującego pobyt i pracę, aby wjechać do Polski i legalnie w Polsce pracować.

I. Obywatele Wielkiej Brytanii przyjeżdżający do Polski po 31 grudnia 2020 r.

Jak wspomniałam wyżej, obywatele Wielkiej Brytanii, którzy nie przebywali w Polsce legalnie przed 1 stycznia 2021 r., podlegają przepisom dla obywateli państw spoza UE, państw EOG i Szwajcarii, a więc obywatel Wielkiej Brytanii ma obowiązek posiadania dokumentu legalizującego pobyt w Polsce, a także pracę w Polsce. Stosowne zasady wynikają m.in. z ustawy o cudzoziemcach oraz ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Wobec tego, w razie pobytów dłuższych niż 90 dni, obywatele Wielkiej Brytanii muszą posiadać wizę krajową lub wizę Schengen, lub zezwolenie na pobyt czasowy albo zezwolenie do pobyt stały.

Analogicznie jak w przypadku obywateli państw trzecich, umożliwiony jest ruch bezwizowy, a więc pobyt w państwach strefy Schengen, w tym w Polsce, przez okres nieprzekraczający 90 dni w okresie 180 dni, bez konieczności posiadania wizy. Zgodnie z danymi podanymi przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, obywatele Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej mogą podróżować do Polski w ramach ruchu bezwizowego. Pozostaje to zresztą w zgodzie z Umową o handlu i współpracy.

W celu podjęcia pracy, obywatel Wielkiej Brytanii będzie musiał legitymować się zezwoleniem na pracę lub zezwoleniem na pobyt czasowy i pracę (oczywiście, należy rozważyć, czy nie zachodzi przypadek wykluczający legalizację zatrudnienia).

II. Obywatele Wielkiej Brytanii posiadający prawo pobytu i prawo pobytu stałego w Polsce przed wygaśnięciem okresu przejściowego

Już na wstępie tego punktu zasygnalizuję, że z usystematyzowanymi wiadomościami na temat pobytu w Polsce obywateli Wielkiej Brytanii, którzy posiadali prawo pobytu w Polsce przed 31 grudnia 2020 r., można zapoznać się na stronie Urzędu do Spraw Cudzoziemców: https://udsc.gov.pl/cudzoziemcy/brexit/.

Poniżej przedstawię najważniejsze informacje.

Obywatele Wielkiej Brytanii, którzy korzystali z prawa pobytu przed 1 stycznia 2021 r. w Polsce, czyli przed zakończeniem okresu przejściowego i nadal zamieszkują w Polsce, są tzw. beneficjentami umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej. Posiadają oni prawo pobytu i prawo do wykonywania pracy na warunkach właściwych dla obywateli UE.

Oznacza to, że nie wymaga się od nich legitymowania się wizą lub zezwoleniem na pobyt czasowy ani dokumentem legalizującym pracę.

Prawo pobytu w Polsce mają, zatem, obywatele Wielkiej Brytanii, którzy, m.in.: korzystali z prawa pobytu w państwie członkowskim zgodnie z prawem Unii przed zakończeniem okresu przejściowego i potem w dalszym ciągu w nim zamieszkują.

Nie jest wymagany ciągły pobyt przed 31 grudnia 2020 r. i tego dnia w Polsce. Zgodnie z przepisami umowy o wystąpieniu, dopuszczalne są przerwy w pobycie w Polsce, jakie mają zastosowanie do celów nabycia prawa stałego pobytu, czyli chociażby przerwy, które wynoszą maksymalnie 6 miesięcy w roku kalendarzowym.

Zgodnie z przepisami umowy o wystąpieniu, obywatel Wielkiej Brytanii, beneficjent umowy o wystąpieniu, ma prawo (a nie obowiązek) posiadać dokument pobytu, do czego Urząd do Spraw Cudzoziemców szczególnie namawia.

O jakie dokumenty chodzi?

• ⇒ obywatele Wielkiej Brytanii, którzy posiadają zaświadczenie o zarejestrowaniu pobytu (zgodnie z ustawą z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin) lub dokument potwierdzający prawo stałego pobytu, uzyskanego do końca okresu przejściowego, powinni złożyć wniosek o wydanie nowego, tego samego, dokumentu pobytowego,
• ⇒ obywatele Wielkiej Brytanii, którzy nie zarejestrowali swojego pobytu, a przebywali w Polsce do 31 grudnia 2020 r., kontynuują nadal swój pobyt i nie spełniają przesłanek do nabycia prawa do stałego pobytu w Polsce, powinni niezwłocznie złożyć wniosek o zarejestrowanie swojego pobytu,
• ⇒ obywatele Wielkiej Brytanii, którzy przebywali w Polsce do 31 grudnia 2020 r., kontynuują nadal swój pobyt, który trwa nieprzerwanie przez 5 lat, a więc spełniają przesłanki do nabycia prawa do stałego pobytu, powinni złożyć wniosek o wydanie dokumentu potwierdzającego prawo stałego pobytu.

Posiadanie ww. dokumentów nie jest warunkiem legalnego pobytu w Polsce, ale potwierdza ten fakt i ułatwia udowadnianie, że jest się beneficjentem umowy o wystąpieniu.

Dzięki temu obywatele Wielkiej Brytanii mogą być zatrudniani lub podejmować działalność na własny rachunek w Polsce na zasadach właściwych dla obywateli UE, czyli na zasadach właściwych dla obywateli Polski.

III. Zasady pobytu obywateli Wielkiej Brytanii – Podsumowanie

Niemalże każda kwestia związana z Brexitem jest skomplikowana.

Mam nadzieję, że tym wpisem przybliżyłam odrobinę tematykę pobytu obywateli Wielkiej Brytanii w Polsce.

Jeśli potrzebujesz porady prawnej, indywidualnej konsultacji, masz pytania dotyczące zatrudniania cudzoziemców to napisz do mnie na adres: [email protected]