W czasach dużego napływu cudzoziemców na terytorium Polski, zwłaszcza tych zza wschodnich granic kraju, wielu pracodawców staje przed decyzją czy i jak zatrudnić cudzoziemca? Z jakimi obowiązkami się to wiąże? Czego należy dopełnić? Jaką formę współpracy wybrać? Czy wszystkich cudzoziemców zatrudniamy według tej samej procedury?
Tego wszystkiego dowiesz się z niniejszego artykułu oraz kolejnych.
W pierwszej kolejności musimy ustalić jakiej narodowości jest osoba, którą chcemy zatrudnić – ma to istotne znaczenie bowiem zupełnie różne procedury będziemy stosować w stosunku do obywateli różnych państw.
Dziś artykuł będzie poświęcony zatrudnianiu cudzoziemców z Unii Europejskiej, EOG, i Szwajcarii.
W kolejnym będę opisywać procedury zatrudniania cudzoziemca z Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy.
I. Jak zatrudnić cudzoziemca z państwa członkowskiego Unii Europejskiej, EOG, Szwajcarii?
Z punktu widzenia przyszłego pracodawcy sytuacja jest najmniej skomplikowana w przypadku zatrudnienia obywatela jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego (np. Norwegii) czy Szwajcarii. Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej stanowi, że każdy obywatel UE ma prawo do swobodnego przemieszczania się i przebywania na terytorium państw członkowskich – jest to jedno z podstawowych praw obywateli UE.
W dalszej części w/w aktu czytamy, że swobodny przepływ pracowników opiera się na równym traktowaniu obywateli państw UE w zakresie wynagradzania oraz innych warunków pracy i zatrudnienia. Co istotne swobodny przepływ pracowników obejmuje także członków rodziny osoby migrującej (np. żona, dzieci). Przytoczone przepisy dotyczące swobodnego przepływu uprawniają obywateli UE do:
⇒ poszukiwania pracy w innym państwie członkowskim UE;
⇒ podejmowania pracy w innym państwie członkowskim UE – bez konieczności uzyskania pozwolenie na pracę;
⇒ zamieszkania w innym państwie członkowskim UE ze względu na podjętą pracę;
⇒ pozostania w innym państwie członkowskim UE (np. w Polsce) nawet po zakończeniu stosunku pracy, o ile spełnione są warunki określone prawem unijnym;
⇒ niedyskryminacji w zatrudnieniu tj. traktowania na równi z obywatelami danego państwa członkowskiego (np. Polski) w zakresie dostępu do zatrudnienia (np. na decyzję pracodawcy o zatrudnieniu danej osoby nie może negatywnie wpływać jej narodowość), warunków pracy oraz przywilejów socjalnych i podatkowych (np. Polak i Niemiec zatrudnieni na tych samych stanowiskach u polskiego przedsiębiorcy, z tym samym zakresem obowiązków powinni otrzymywać takie same wynagrodzenie, posiadać analogiczne przywileje socjalne i podatkowe).
Na chwilę obecną każda osoba, która posiada obywatelstwo któregokolwiek z państw członkowskich UE, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii podejmuje pracę zarobkową na terytorium Polski bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę.
II. Kiedy i jak zarejestrować pobyt cudzoziemca?
Każdy obywatel UE, EOG i Szwajcarii oraz członek jego rodziny niebędący obywatelem w/w państw może przebywać na terytorium naszego kraju do 3 miesięcy bez konieczności zarejestrowania swojego pobytu. W tym okresie osoby takie muszą jednak posiadać ważny dokument podróży lub inny dokument potwierdzający tożsamość i obywatelstwo danej osoby, a osoby będące członkiem rodziny wizę – jeśli jest wymagana lub ważny dokument podróży.
Gdy pobyt przedłuża się ponad okres 3 miesięcy niezbędne będzie:
- w przypadku obywateli UE, EOG i Szwajcarii – zarejestrowanie pobytu;
- w przypadku członków rodzin w/w osób niebędących obywatelami w/w państw – uzyskanie karty pobytu członka rodziny obywatela UE, EOG i Szwajcarii
Zarejestrowania dokonać należy w Urzędzie Wojewódzkim właściwym ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca. Rejestracji pobytu należy dokonać najpóźniej dnia następnego po upływie 3 miesięcy pobytu w Polsce.
Po uzyskaniu dokumentu potwierdzającego zarejestrowanie pobytu, obywatel UE, EOG i Szwajcarii ma obowiązek zameldowania się, a na skutek powyższej czynności zostanie mu dany numer PESEL. Obowiązek meldunkowy w Polsce ma obowiązywać do 2018 roku.
III. Zatrudnienie cudzoziemca – obywatela państwa członkowskiego UE, EOG, Szwajcarii krok po kroku:
1. Sporządzić i podpisać z nim umowę o pracę
Minimalne wymogi w tym zakresie to: określenie stron umowy, rodzaju umowy, data jej zawarcia, warunki pracy i płacy w szczególności: rodzaj pracy, miejsce wykonywania pracy, wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy ze wskazaniem składników wynagrodzenia, wymiar czasu pracy, termin rozpoczęcia pracy.
Umowa powinna być zawarta na piśmie.Jeżeli umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca przed dopuszczeniem pracownika do pracy potwierdza pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków.
Pracodawca ma także obowiązek poinformowania pracownika w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy: obowiązującej pracownika dobowej i tygodniowej normie czasu pracy, częstotliwości wypłat wynagrodzenia za pracę, wymiarze przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego, obowiązującej pracownika długości okres wypowiedzenia umowy o pracę, układzie zbiorowym pracy, którym pracownik jest objęty.
2. Skierowanie pracownika na wstępne badania lekarskie przed podjęciem przez niego pracy
Wstępne badania lekarskie muszą być przeprowadzone przez lekarza medycyny pracy i są wykonywane na koszt pracodawcy.
Pracodawca kategorycznie nie może dopuścić pracownika do pracy bez aktualnego orzeczenia lekarskiego, które stwierdza brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Od obowiązku przeprowadzenia badań zwolnieni są pracownicy, którzy są przyjmowani ponownie u danego pracodawcy do pracy na to samo stanowisko lub stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej w ciągu 30 dni od rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy.
Pamiętaj, że brak badań może prowadzić, w konkretnych okolicznościach, do uznania, iż pracodawca jest odpowiedzialny za szkodę na zdrowiu poniesioną przez pracownika);
3. Skierowanie pracownika na szkolenie BHP oraz przekazanie informacji o zagrożeniach i zasadach ich eliminacji
Pracownik rozpoczynający pracę u danego pracodawcy powinien odbyć wstępne szkolenie BHP oraz instruktaż stanowiskowy – bez spełnienia powyższych obowiązków pracownik nie powinien zostać dopuszczony do pracy.
Pracodawca jest dodatkowo zobowiązany do przekazywania pracownikom informacji o zagrożeniach dla zdrowia i życia, które występują w danym zakładzie pracy, na danym stanowisku pracy, o zasadach postępowania w przypadku powstania awarii lub sytuacji zagrażającej zdrowiu, podjętych działaniach ochronnych i zapobiegawczych w celu wyeliminowania lub ograniczenia zagrożeń, pracownikach którzy zostali wyznaczeni do udzielania pierwszej pomocy i podejmowania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników.
4. Inne obowiązki pracodawcy:
- Zgłoszenie pracownika – cudzoziemca do ZUS w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń tj. od dnia nawiązania stosunku pracy przez strony umowy – formularz ZUS ZUA;
- Prowadzenie ewidencji czasu pracy dla wszystkich zatrudnionych pracowników;
- Prowadzenie akt osobowych pracownika – jest to jeden z najważniejszych obowiązków pracodawcy ze względu na jego znaczenie dowodowe w przypadku ewentualnego spor sądowego pomiędzy pracodawcą a pracownikiem;
- Ustalenie regulaminu pracy (obowiązkowy dla pracodawców zatrudniających powyżej 50 pracowników);
Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres: [email protected]
Napisz komentarz