Jak wypłacić wynagrodzenie dla członka zarządu?

O sposobach optymalizacji składek ZUS pisałam dość obszernie w artykule:

Optymalizacja składek ZUS -czyli jak legalnie nie płacić ZUS-u, lub płacić go w niższej wysokości?

Jednym ze sposobów jest funkckonowanie w ramach spółki z o.o. W przypadku chęci skorzystania z takiego rozwiązania często też pojawia się pytanie: Jak wypłacić wynagrodzenie dla członka zarządu? I czy owo wynagrodzenie jest oskładkowane, składkami ZUS?

Dziś na nie (dość obszernie) odpowiem. Zapraszam.

I. Akt powołania a wynagrodzenie dla członka zarządu

Członek zarządu może pełnić tę funkcję nieodpłatnie lub za wynagrodzeniem wypłacanym w oparciu o powołanie.

Akt powołania członka zarządu skutkuje nawiązaniem stosunku organizacyjnego pomiędzy członkiem zarządu a spółką.

Wówczas nie jest wymagana żadna umowa zawierana między spółką a członkiem zarządu, a wynagrodzenie ustalane jest w uchwale zgromadzenia wspólników, ewentualnie wynika z umowy spółki.

W takim wypadku uchwała czy umowa będą stanowić jedyną podstawę wypłaty jakiegokolwiek wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu.

Zasady wynagradzania mogą wynikać też z treści umowy spółki.

Powyższe wynika z art. 203¹ k.s.h:

Uchwała wspólników może ustalać zasady wynagradzania członków zarządu, w szczególności maksymalną wysokość wynagrodzenia, przyznawania członkom zarządu prawa do świadczeń dodatkowych lub maksymalną wartość takich świadczeń. […]

Wynagrodzenie wypłacane w takich warunkach nie jest oskładkowane, ponieważ pełnienie funkcji członka zarządu nie stanowi tytułu do ubezpieczeń społecznych (a w konsekwencji tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego) w rozumieniu art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Wynagrodzenie wypłacane członkowi zarządu nie podlega oskładkowaniu. Czyli nie odprowadza się od niego składek ZUS.

Zgodnie z interpretacją indywidualną ZUS z dnia 14 kwietnia 2014 r., DI/100000/43/447/2014:

Powołanie członka zarządu nastąpiło na mocy uchwały zgromadzenia wspólników i choć daje legitymację do prowadzenia spraw spółki, to nie powoduje jednak automatycznego powstania stosunku pracy czy też innego stosunku cywilnoprawnego.

Z uwagi na fakt, iż obowiązek prowadzenia przez członków zarządu spraw spółki nie wynika z zajmowanego stanowiska (tekst jedn.: zatrudnienia przez spółkę), lecz z aktu ustanowienia, brak jest tytułu prawnego rodzącego obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne.

Stosownie bowiem do treści art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych powołanie na stanowisko członka zarządu (na mocy odpowiedniej uchwały) nie stanowi samoistnego tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym.

W konsekwencji przychód uzyskany tytułem wynagrodzenia za prowadzenie spraw spółki przez wspólnika powołanego mocą uchwały zgromadzenia wspólników nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Powyższe potwierdził też ZUS w jednej z niedawnych interpretacji DI/100000/43/ 106/2020 z 5 marca 2020 r.

Wynagrodzenie jest opodatkowane – odprowadzana jest zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych, a  przychód pomniejszany jest o koszty ich uzyskania.

II. Umowa o pracę, jako podstawa do wypłaty wynagrodzenia dla członka zarządu.

Członek zarządu może zostać zatrudniony na podstawie umowy o pracę.

Wówczas członek zarządu podlega obowiązkowo wszystkim ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu jako pracownik. Wypłacane wynagrodzenie podlega w całości oskładkowaniu i opodatkowaniu.

Członek zarządu uzyskuje dzięki temu status pracownika, który jest odrębnym stosunkiem prawnym od samego powołania do zarządu. W razie odwołania z funkcji członka zarządu należy wypowiedzieć umowę o pracę. Z kolei, rozwiązanie umowy o pracę nie obliguje do odwołania z funkcji członka zarządu.

Należy także wyjaśnić, że jedna osoba może pełnić funkcję członka zarządu na podstawie powołania (dotyczy to czynności zarządczych), a jednocześnie może być zatrudniona na podstawie umowy o pracę do wykonywania czynności innych niż zarządcze (istotny jest podział czynności).

Wówczas, wynagrodzenie należne w związku ze sprawowaniem funkcji członka zarządu jest nieoskładkowane i opodatkowane, z kolei wynagrodzenie wypłacane z umowy o pracę jest ozusowane i opodatkowane.

Czy w przypadku jednoosobowych spółek z o.o. można zatrudnić prezesa zarządu na umowę o pracę?

Muszę także nadmienić, że zawarcie umowy o pracę jest możliwe do rozważania w wieloosobowych spółkach z o.o. W przypadku gdy jedyny udziałowiec jest jedynym członkiem zarządu należy wykluczyć możliwość zawarcia z nim umowy o pracę. Ugruntowane od lat orzecznictwo jednoznacznie przesądza o tym, iż stoi temu na przeszkodzie brak podporządkowania takiego pracownika samemu sobie.

W wyroku z dnia 3 sierpnia 2011 r., I UK 8/11, Sąd Najwyższy wyjaśnił, że jedyny lub „niemal jedyny” wspólnik spółki z o.o. w zakresie ubezpieczeń społecznych nie podlega pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu, bowiem jest on traktowany jak osoba prowadząca działalność gospodarczą i z tego tytułu podlega ubezpieczeniom społecznym (art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

W tej sytuacji można uznać, iż nie ma przeszkód, aby jedyny wspólnik pełnił funkcję członka zarządu tylko w ramach stosunku organizacyjnego — na podstawie uchwały wspólnika powołującego samego siebie do zarządu i ustalającej wysokość wynagrodzenia (powołanie nie stanowi tytułu do ubezpieczeń społecznych).

Z drugiej strony, niedopuszczalne jest zawarcie umowy o pracę z samym sobą – przez członka zarządu z członkiem zarządu, bowiem nie ma podmiotu, który mógłby sprawować funkcję pracodawcy wobec pracownika. W tak utworzonym stosunku prawnym występuje ten sam podmiot po stronie pracownika i pracodawcy. W takim przypadku nie występuje podporządkowanie pracownicze, charakterystyczne dla stosunku pracy, toteż nie można mówić o stosunku pracy.

Zapoznaj się też z artykułem:

99% udziałów wspólnika w spółce z o.o. – dlaczego nie uchroni przed obowiązkiem zapłaty składek ZUS?

III. Umowa zlecenia, jako podstawa do wypłaty wynagrodzenia dla członka zarządu.

Funkcję członka zarządu można sprawować także na podstawie umowy zlecenia. Zleceniobiorca, zasadniczo, obejmowany jest obowiązkowymi ubezpieczeniami: zdrowotnym, emerytalnym, rentowymi oraz wypadkowym.

Dodatkowo, dobrowolnie może on przystąpić do ubezpieczenia chorobowego, ale tylko pod warunkiem, że podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Przy zawarciu umowy zlecenia członek zarządu podlega ubezpieczeniom tak jak zleceniobiorca.

Wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia jest oskładkowane – kwota składek uzależniona jest od tego, czy zleceniobiorca podlega ubezpieczeniu chorobowemu czy też nie.

Należności otrzymywane przez członka zarządu wykonującego przypisane mu obowiązki na podstawie umowy zlecenia są przychodami z działalności wykonywanej osobiście (art. 13 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

IV. Kontrakt menedżerski, jako podstawa do wypłaty wynagrodzenia dla członka zarządu.

Kontrakt menedżerski jest stosunkiem prawnym, który nie jest wymieniony z nazwy w kodeksie cywilnym ani w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych. Przyjmuje się jednak, że w kontekście ubezpieczeń społecznych jest on traktowany jest umowa zlecenia.

W przypadku sprawowania funkcji członka zarządu przez osobę fizyczną, niebędącą równocześnie przedsiębiorcą, wynagrodzenie z tego tytułu jest oskładkowane i opodatkowane na zasadach analogicznych jak w przypadku umowy zlecenia. Jest też oczywiście opodatkowane.

Na temat kontraktów menadżerskich dużo jest informacji już na blogu. Przykładowo, jeśli chcesz pogłębić wiedzę, zapraszam do artykułu:

Kontrakt menadżerski – a składki ZUS

Kontrakt menadżerski i działalność gospodarcza – z którego tytułu składki ZUS? 

Możliwe jest także prowadzenie działalności gospodarczej i zawarcie umowy cywilnoprawnej dotyczącej sprawowania funkcji członka zarządu. Zasadniczo działalność gospodarcza stanowi odrębny tytuł do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego.

W przypadku zawarcia dodatkowej umowy i prowadzenia działalności gospodarczej pojawia się kwestia oskładkowania i opodatkowania tej umowy. I nie jest to już taka prosta kwestia, z którego tytułu będą odprowadzane składki ZUS.

Jeśli przedsiębiorca uzyskuje przychody tylko z kontraktu menedżerskiego, realizowanego w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, menedżer podlega obowiązkowym ubezpieczeniom zusowskim z tytułu kontraktu (na zasadach dotyczących zleceniobiorców), a nie z działalności gospodarczej.

Natomiast w sytuacji, gdy w ramach posiadanego wpisu do CEIDG dana osoba osiąga również przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej (w rozumieniu przepisów podatkowych), następuje zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych pozwalający po spełnieniu określonych w art. 9 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych warunków wybrać tytuł do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych.

Więcej na ten temat:

Menadżer prowadzący działalność gospodarczą nie zapłaci składek ZUS od kontraktu menadżerskiego

Osoba wykonująca pracę na podstawie umowy cywilnej, prowadząca jednocześnie pozarolniczą działalność – podlega obowiązkowo składkom ZUS z tytułu tej działalności, jeżeli z tytułu wykonywania umowy cywilnej, podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od obowiązującej tą osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia). Taka osoba może być również dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu kontraktu menedżerskiego.

W przypadku zaś ubezpieczenia zdrowotnego, każdy tytuł do ubezpieczeń społecznych, i działalność gospodarcza, i umowa zlecenia, stanowią tytuł do ubezpieczenia zdrowotnego.

[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”samonaśladownictw” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”large” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/07/koperta-01.png”]Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres: [email protected] [/otw_shortcode_info_box]