Działalność gospodarcza i praca na etacie – konsekwencje…

Wpisy na blogu: zasiłek macierzyński dla przedsiębiorców i jego kontynuacja zasiłek macierzyński dla przedsiębiorców cd. cieszą się Waszym dużym zainteresowaniem. Budzą też wiele pytań i wątpliwości – jedną z nich postanowiłam dziś rozwiać.

Pytanie jednej z Was brzmiało:

„Czy jeśli jednocześnie pracuje na etacie i prowadzę działalność gospodarczą to czy mogę nabyć prawo do zasiłku macierzyńskiego z tych dwóch tytułów?”

Rozszerzę trochę to pytanie pisząc też o skutkach łączenia działalności gospodarczej z umową o pracę w kwestii podlegania ubezpieczeniom społecznym z tych tytułów.

Zapraszam…

Artykuł jest nadal aktualny – piszę te słowa 2 listopada 2024r.

W przypadku jeśli osoba pracuje na etacie (na podstawie umowy o pracę) zawsze podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Zarówno ubezpieczenie emerytalne i rentowe, jaki ubezpieczenie chorobowe, wypadkowe i zdrowotne jest obowiązkowe.

Bez względu na to ile zarabiasz i na ilu etatach pracujesz, z każdego etatu zarówno Ty jak i Twój pracodawca obowiązany jest opłacać składki.

Drugą zasadą też oczywistą i nie mającą odstępstw jest reguła, że jeśli osoba tylko prowadzi działalność gospodarczą (nie ma innego tytułu do ubezpieczenia), to podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu i zdrowotnemu, z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Dobrowolne jest tylko ubezpieczenie chorobowe.

I. Zbieg tytułów do ubezpieczeń.

Co jednak jeśli złączymy te dwa tytuły do ubezpieczenia? Jakim wtedy podlegamy obowiązkowo ubezpieczeniom i z jakiego tytułu?

W przypadku tzw. zbiegów tytułów do ubezpieczeń (czyli łączenia pracy na etacie z prowadzeniem działalności gospodarczej czy z pracą na podstawię umowy zlecenia) sprawa nie jest już taka łatwa i oczywista.

Jeśli przedsiębiorca jest równocześnie pracownikiem i jego podstawa wymiaru składek z tego tytułu jego równa co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę (1850,00 zł brutto w 2016, 2000 brutto w 2017 lub 80% tych kwot przez pierwszy rok pracy dla pracowników po raz pierwszy podejmujących pracę w życiu) opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne (czyli składki emerytalnej i rentowej) z tytułu prowadzenia działalności jest dobrowolne.

Na marginesie dodam, że znaczenie ma wysokość wynagrodzenia określona w umowie o pracę. Jeśli jest to kwota przynajmniej równa minimalnemu wynagrodzeniu – to nawet wówczas jeśli w jakimś miesiącu pracownik zarobi trochę mniej np. z powodu choroby, to i  tak opłacanie składek społecznych z tytuły działalności będzie dla niego tylko dobrowolne.

Ubezpieczenie zdrowotne (składka zdrowotna) jest obowiązkowe. I warto zapamiętać, że jest to jedyna składka, która za  wyjątkiem jednej sytuacji (studenta do 26 roku życia wykonującego umowę zlecenia) jest zawsze obligatoryjna.

II. Najważniejsza kwestia w odniesieniu do pytania jednej z Was? Co ze składką chorobową w takim wypadku?

Rodzi się pytanie, czy jeśli się zdecyduje opłacać dobrowolną składkę na ubezpieczenie emerytalno-rentowe z tytułu działalności to mogę również przystąpić do ubezpieczenia chorobowego? A tym samym nabyć prawo do zasiłku z tytułu choroby lub zasiłku macierzyńskiego zarówno z umowy o pracę jak i z działalności?

Odpowiedź brzmi – niestety NIE.

Warunkiem objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym jest podleganie obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu. Osoba, która nie podlega w ogóle obowiązkowo tym ubezpieczeniom lub podlega im tylko dobrowolnie, nie może zgłosić się do ubezpieczenia chorobowego, tym samym nie będą jej przysługiwać prawo do świadczeń z tytułu choroby lub macierzyństwa z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.

Do pełniejszej odpowiedzi na pytanie posłużę się także tezą z orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 03.10.2008r. II UK 32/08, która brzmi:

Podleganie przez kobietę obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu stosunku pracy i uzyskanie prawa do zasiłku macierzyńskiego, wyklucza równoczesne podleganie dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej i uzyskanie prawa do drugiego zasiłku macierzyńskiego.

III. Kiedy mogą przysługiwać dwa zasiłki macierzyńskie?

Tak więc możliwość uzyskania dwóch zasiłków, jednego z umowy o pracę, drugiego z działalności gospodarczej możliwe jest tylko w przypadku, jeśli z umowy o pracę osiągasz przychód niższy od płacy minimalnej.

W przypadku zaś dwóch umów o pracę, z każdej umowy o pracę podlegasz obowiązkowo pod ubezpieczenie chorobowe. Czyli z obu umów masz prawo do zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego.