ZUS | Zasiłek opiekuńczy – kiedy i komu przysługuje?

Zasiłek opiekuńczy przysługuje wszystkim osobom, które są objęte ubezpieczeniem chorobowym ZUS.

Dotyczy to tym samym: pracowników, osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej, zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług albo współpracujących z osobą, prowadzących pozarolniczą działalność lub współpracujących z osobą, która prowadzi taką działalność.

I. Kiedy przysługuje zasiłek opiekuńczy?

Do skorzystania z zasiłku opiekuńczego uprawnione są osoby, które są zwolnione od wykonywania pracy ze względu na:

1. opiekę nad dzieckiem (zdrowym), które nie ukończyło 8 lat i wystąpiła jedna z poniżej opisanych sytuacji:

• nieprzewidziane zamknięcie żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których Twoje dziecko uczęszcza (zawiadomienie o zamknięciu dotarło do osoby zainteresowanej na krócej niż 7 dni przed zamknięciem);
• konieczność izolacji dziecka z powodu podejrzenia o nosicielstwo choroby zakaźnej,
• choroba niani lub dziennego opiekuna, którzy opiekują się dzieckiem (dotyczy umów uaktywniających),
• poród lub choroba Twojego małżonka lub rodzica Twojego dziecka, którzy stale opiekują się dzieckiem, a poród lub choroba uniemożliwia tę opiekę,
• pobyt w szpitalu albo innej placówce leczniczej Twojego małżonka lub rodzica Twojego dziecka, którzy stale opiekują się dzieckiem;

2. chorym dzieckiem – do ukończenia 14 lat (Twoim dzieckiem, dzieckiem Twojego małżonka, dzieci przysposobione oraz przyjęte na wychowanie i utrzymanie);

3. opiekę nad dzieckiem do ukończenia 18 lat, które legitymuje się:

• orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo
• orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji

4. innym niż dziecko chorym członkiem rodziny – za innego członka rodziny uznajemy: małżonka, rodzica, rodzica dziecka, ojczyma, macochę, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci powyżej 14 roku życia – pod warunkiem pozostawania z tymi osobami we wspólnym gospodarstwie domowym w czasie sprawowania opieki.

II. Warunki nabycia prawa do zasiłku opiekuńczego

Co istotne zasiłek opiekuńczy otrzymasz niezależnie od okresu Twojego ubezpieczenia. Tym samym możliwe jest skorzystanie z niego bez okresu oczekiwania tj. już w pierwszym dniu objęcia ubezpieczeniem chorobowym (dobrowolnym czy też obowiązkowym).

Zasiłek opiekuńczy przysługuje zarówno ojcu jak i matce dziecka, jednak świadczenie może pobierać tylko jedno z nich.

Jednak należy pamiętać, że zasiłek opiekuńczy przysługuje Ci, tylko wtedy gdy nie ma innych członków rodziny, którzy mogą  zapewnić opiekę. Co istotne – nie dotyczy to opieki nad chorym dzieckiem w wieku do lat 2!

Są też kategorie osób, które nie mogą zapewnić w/w opieki: osoby całkowicie niezdolne do pracy, chore, niesprawne fizycznie lub psychicznie ze względu na swój wiek, prowadzące gospodarstwo rolne, pracownicy, którzy odpoczywają po pracy na nocnej zmianie, prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą i nie mogące regulować czasu pracy w sposób dowolny (mające ustalone godziny pracy), osoby niezobowiązane do sprawowania opieki na podstawie przepisów k.r.o., gdy odmawiają one sprawowania opieki.

Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, w okresie gdy: masz prawo do wynagrodzenia na podstawie przepisów szczególnych, w którym korzystasz z urlopu bezpłatnego lub urlopu wychowawczego, w którym jesteś tymczasowo aresztowany lub odbywasz karę pozbawienia wolności,  objęty zwolnieniem lekarskim, w czasie którego pracowałeś lub wykorzystywałeś to zwolnienie niezgodnie z jego celem, co zostało stwierdzone w czasie kontroli.

III. Jak długo można korzystać z zasiłku opiekuńczego?

Zasiłek przysługuje nie dłużej niż przez:

• 60 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opiekujesz się zdrowym dzieckiem do lat 8  lub chorym dzieckiem do lat 14,
• 30 dni w roku kalendarzowym, jeśli opiekujesz się dzieckiem do lat 18, które posiada orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności lub o niepełnosprawności łącznie z w/w wskazaniami albo
• 14 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opiekujesz się dzieckiem w wieku ponad 14 lat lub innym chorym członkiem rodziny.

Łączny okres wypłaty zasiłku opiekuńczego nie może przekroczyć zasadniczo 60 dni w roku kalendarzowym.

Natomiast, jeśli opiekujesz się wyłącznie dzieckiem do lat 18, które posiada orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności lub o niepełnosprawności łącznie z w/w wskazaniami, dzieckiem w wieku powyżej lat 14 i innym chorym członkiem rodziny, zasiłek opiekuńczy będzie wypłacany wyłącznie przez 30 dni w roku kalendarzowym.

Łączny okres wypłaty zasiłku nie zależy on od liczby osób uprawnionych do zasiłku, liczby dzieci lub członków rodziny, którzy wymagają opieki.

IV. Wysokość zasiłku opiekuńczego oraz formalności związane z jego uzyskaniem.

Miesięczny zasiłek opiekuńczy wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku. Wypłaca się go za każdy dzień, w którym sprawujesz opiekę, również za dni ustawowo wolne od pracy (za każdy dzień kalendarzowy zwolnienia).

Co istotne – masz 7 dni na dostarczenie płatnikowi zasiłku lub płatnikowi składek zwolnienia lekarskiego.

Termin jest liczony od dnia następnego po otrzymaniu zwolnienia. Jeżeli kończy się on w dniu ustawowo wolnym od pracy (niedziela, święto) albo w sobotę, to zwolnienie możesz dostarczyć w najbliższym dniu roboczym. Jeśli dostarczysz zwolnienie lekarskie po terminie, Twój zasiłek zostanie obniżony o 25% od ósmego dnia orzeczonej niezdolności do pracy do dnia dostarczenia zwolnienia. Zasiłek nie zostanie obniżony, jeśli opóźnienie w dostarczeniu zwolnienia nie było od Ciebie zależne.

Aby otrzymać zasiłek opiekuńczy, złóż wniosek na druku: Z-15A – jeśli sprawujesz opiekę nad dzieckiem Z-15B – jeśli sprawujesz opiekę nad innym niż dziecko chorym członkiem rodziny.

W zależności od sytuacji będą także potrzebne inne dokumenty – potwierdzające Twoją sytuację.

Warto również wiedzieć, że istnieje dodatkowy zasiłek opiekuńczy.

Dotyczy on sytuacji pobierania zasiłku macierzyńskiego i w czasie 8 tygodni po porodzie matka nie ma możliwości opiekowania się nowo urodzonym dzieckiem, to ubezpieczony ojciec dziecka albo inny członek najbliższej rodziny może otrzymać dodatkowy zasiłek opiekuńczy.

Osoba ta musi przerwać zatrudnienie lub inną działalność zarobkową, aby zaopiekować się dzieckiem.

Dotyczy to sytuacji, w których: matka przebywa w szpitalu lub innej placówce leczniczej i nie może osobiście opiekować się dzieckiem, matka ma orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji lub orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym i stan zdrowia uniemożliwiające jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem, matka porzuciła dziecko.

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje  nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 8 tygodni życia.

[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”shadow-down-left” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”large” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/07/koperta-01.png”]Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres: [email protected] [/otw_shortcode_info_box]