ZUS | Aktywny rodzic w pracy – komu przysługuje tzw. babciowe?

15 maja 2024 r. została uchwalona ustawa wprowadzająca świadczenia pod nazwą „Aktywny rodzic”. Ustawa jest już podpisana przez prezydenta i czeka tylko jeszcze na wejście w życie.

Wnioski o wypłatę z programu „Aktywny rodzic” będzie można składać od 1 października 2024r.

Dziś wyjaśnimy, na czym polega świadczenie „Aktywni rodzice w pracy”.

Z dzisiejszego artykułu dowiesz się:

• Czym są świadczenia pod nazwą „aktywny rodzic”?
• Na czym polega świadczenie „Aktywni rodzice w pracy”?
• Babciowe – co to będzie za świadczenie, dla kogo, jakie warunki należy spełnić, ile będzie wynosić?

I. „Aktywny rodzic”

Według ustawy o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic”, pod tą nazwą kryją się trzy świadczenia:

– świadczenie „aktywni rodzice w pracy”,

– świadczenie „aktywnie w żłobku”,

– świadczenie „aktywnie w domu”.

W kolejnych wpisach wyjaśnię, na czym polegają te trzy rodzaje świadczeń.

To co musisz wiedzieć to to, że:

– celem tych świadczeń jest ułatwienie rodzicom i innym osobom sprawującym funkcje rodzicielskie (np. opiekun faktyczny) pogodzenia rodzicielstwa z aktywizacją zawodową,

– na to samo dziecko i w tym samym miesiącu przysługuje tylko jedno z tych trzech świadczeń (np. w tym samym miesiącu nie można pobierać świadczenia „aktywnie w żłobku” i „aktywnie w domu”),

– co do zasady te świadczenia mają formę pieniężną (inaczej będzie w razie wykorzystywania świadczeń niezgodnie z ich celem).

II. Aktywni rodzice w pracy – tzw. babciowe

To świadczenie to tzw. babciowe, o którym dużo się mówi i pisze.

Komu tzw. babciowe przysługuje?

To świadczenie przysługuje aktywnym zawodowo rodzicom dziecka w wieku od 12 do 35 miesiąca życia, które nie uczęszcza do żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola ani nie zajmuje się dzieckiem opiekun dzienny.

To co musisz wiedzieć to to, że:

– świadczenie przysługuje na dziecko własne bądź nawet na dziecko pod opieką opiekuna faktycznego (osoby, która wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka),

– aktywny zawodowo jest rodzic, który jest m.in. pracownikiem, zleceniobiorcą, osobą współpracującą, przedsiębiorcą, przebywa na zasiłkach (w tym na zasiłku macierzyńskim), funkcjonariuszom służb mundurowych, a nawet rolnikom (którzy podlegają ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z mocy ustawy lub na wniosek przez okres co najmniej 12 miesięcy).

Ile rodziców musi być aktywnych zawodowo, żeby otrzymać babciowe?

Świadczenie przysługuje na dziecko, których oboje rodzice są aktywni zawodowo, bądź dla aktywnych zawodowo osób samodzielnie wychowujących dzieci.

Świadczenie nie przysługuje w rodzinach, w których jeden rodzic jest nieaktywny zawodowo, a drugi jest aktywny zawodowo (mama nie pracuje, a tata pracuje lub na odwrót).

W razie złożenia wniosku o to świadczenie, weryfikowana będzie:

– aktywność zawodowa (np. zatrudnienie) wnioskodawcy i drugiego rodzica dziecka oraz

– wysokość podstawy wymiaru składek (kwoty, od której opłacane są składki na ubezpieczenia społeczne).

Z ustawy wynika, że ZUS, zasadniczo, powinien sam pozyskać informacje o podleganiu ubezpieczeniom i wysokości podstawy wymiaru składek.

Czy ważne są warunki aktywności zawodowej rodziców dla przyznania świadczenia?

Tak.

Ważna jest podstawa wymiaru składek, od której opłacane są składki na ubezpieczenia społeczne (podstawa wymiaru składek to np. wynagrodzenie brutto).

Jeśli o świadczenie „aktywni rodzice w pracy” ma zostać przyznane na dziecko, którego rodzice są oboje aktywni zawodowo:

• ich łączna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wynosi co najmniej 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę,
• podstawa wymiaru składek każdego z rodziców z osobna wynosi:
• co najmniej 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym okresie, na który jest ustalane prawo do tego świadczenia „aktywni rodzice w pracy”,
• co najmniej 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym okresie, na który jest ustalane prawo do świadczenia „aktywni rodzice w pracy” w przypadku przedsiębiorcy korzystającego z ulgi na start bądź rozliczającego się z ZUS na preferencyjnych warunkach.

Jeśli o to świadczenie ubiega się osoba samodzielnie wychowującą dziecko to jej podstawa wymiaru składek nie może być niższa niż 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

W ustawie określono, jaką podstawę wymiaru składek przyjąć w przypadku rolników czy funkcjonariuszy.

Np. Jeśli oboje rodziców pracuje w pełnym wymiarze czasu pracy na podstawie umowy o pracę to każde z nich zarabia przynajmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. Oznacza to, że spełniają ww. warunki.

Np. Gdyby mama pracowała na podstawie umowy o pracę w wymiarze połowy etatu, zarabiałby 2121,00 zł brutto, a więc spełniłaby warunek 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Tata pracuje w wymiarze ¼ etatu na podstawie umowy o pracę i zarabia 1060,50 zł. Tata nie spełnia warunki osiągania 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” się nie należy.

P.S. Jeśli wychowujesz dziecko z osobą niebędącą rodzicem dziecka, na które ubiegasz się o świadczenia, zarobki tej osoby są brane pod uwagę przy ustalaniu prawa do świadczenia (traktowana jest ona jak drugi rodzic).

Czy świadczenie dzieli się między rodziców?

Świadczenie można podzielić na pół i przyznać każdemu z rodziców z osobna, jeśli dziecko znajduje się pod ich opieką naprzemienną. Dotyczy to rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu.

Czy organy weryfikują na co zostanie wydane świadczenie?

Nie.

Żaden organ nie będzie weryfikował, czy otrzymane świadczenie zostało przeznaczone na opłacenie niani czy babci.

Nie ma obowiązku raportowania, na co świadczenie zostało wydane.

Pamiętaj, że na opłacenie żłobka przewidziane zostało inne świadczenie!

Jaka jest wysokość świadczenia?

Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” przysługuje w wysokości 1500,00 zł lub 1900,00 zł w przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.