Wynagrodzenie członka zarządu – a składki ZUS

Czy od wynagrodzenia członka ZUS należy odprowadzać składki ZUS?

Jak sytuacja wygląda w sytuacji pełnienia funkcji na podstawie samego aktu powołania? A jak w sytuacji gdy członka zarządu łączy ze spółką umowa o pracę (umowa zlecenia, kontrakt menadżerski)?

Czy znajdziemy w tych regulacjach sposób na optymalizację składek ZUS?

I. Rozliczenie wynagrodzenia członka zarządu pracującego jedynie w ramach powołania – składki ZUS

Członek zarządu może otrzymać wynagrodzenie zarówno w ramach aktu powołania, jak i poprzez zawarcie pomiędzy daną spółką a członkiem zarządu odpowiedniego stosunku prawnego.

Przez odpowiedni stosunek prawny rozumieć należy np. umowę o pracę lub umowę cywilnoprawną.

Od tego, jaka relacja łączy członka zarządu ze spółką, zależy obowiązek lub jego brak odprowadzania składek ZUS od wynagrodzenia członka zarządu.

Wynagrodzenie wypłacane członkowi zarządu pracującemu jedynie w ramach powołania nie stanowi podstawy wymiaru składek ZUS.

Wynika to z faktu, że akt powołania dokonany na mocy postanowień Kodeksu spółek handlowych nie jest wymieniony w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych jako tytuł do objęcia ubezpieczeniami ZUS.

Członek zarządu, który pełni swoją funkcję odpłatnie będąc powołany na mocy uchwały zgromadzenia wspólników nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych z tego tytułu – a tym samym nie ma obowiązku zgłoszenia takiej osoby do ubezpieczeń i odprowadzania składek.

Powołanie, które przybiera formę uchwały wspólników, powoduje, że zawarty zostaje stosunek korporacyjny, który nie powoduje zatrudnienia danej osoby, ale stanowi wystarczającą podstawę prawną do wykonywania funkcji członka zarządu.

Członek zarządu, którego poza stosunkiem organizacyjnym powołania nie łączy z podmiotem zatrudniającym żadna inna umowa, nie podlega ubezpieczeniom społecznym ani ubezpieczeniu zdrowotnemu.

II. Rozliczenie wynagrodzenia członka zarządu pracującego również w ramach umowy o pracę / umowy cywilnoprawnej- składki ZUS

Zdarza się również tak, iż następstwem zawarcia tzw. stosunku korporacyjnego (powołanie członka zarządu na podstawie uchwały) zawierana jest np. umowa o pracę, umowa zlecenie, kontrakt menadżerski.

Wówczas członek zarządu występuje niejako w podwójnej roli.

Z jednej strony jest bowiem pracownikiem (zastosowanie znajdują w tym przypadku przepisy prawa pracy), a z drugiej członkiem organu zarządzającego spółki (jego prawa i obowiązki reguluje prawo handlowe).

Jak oskładkować jego wynagrodzenie?

Za członka zarządu, będącego jednocześnie zatrudnionym na podstawie umowy o pracę trzeba opłacać składki na ubezpieczenia – emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe oraz zdrowotne. Składki oraz zaliczkę na PIT, należy ustalać na takich samych zasadach, jak w przypadku pozostałych pracowników spółki.

Okoliczność, iż dana osoba jest zatrudniona jako członek zarządu na umowę o pracę nie wyklucza możliwości przyznania mu wynagrodzenia dodatkowo na podstawie uchwały wspólników lub rady nadzorczej. Wówczas pełnienie funkcji członka zarządu przez osobę zatrudnioną na etacie, z którego nie wynikają czynności związane z tą funkcją, nie rodzi obowiązku oskładkowania przychodu wypłacanego na podstawie uchwały – decyzja interpretacyjna ZUS z 8 kwietnia 2016 r. (WPI/200000/43/ 390/ 2016).

III. Wynagrodzenie członka zarządu – a składki ZUS – podsumowanie

Powołanie członka zarządu może się odbywać zgodnie z regulacjami Kodeksu prawa handlowego lub zgodnie z regulacjami Kodeksu pracy. Powołanie w rozumieniu Kodeksu pracy oznacza nawiązanie stosunku pracy. Aby wraz z powołaniem dochodziło do „pracowniczej” więzi prawnej, odrębne przepisy muszą wyraźnie o tym stanowić.

Jeśli mamy do czynienia z sytuacją, w której obowiązki wykonywane na podstawie stosunku pracy / umowy cywilnoprawnej są zupełnie inne od działań będących przedmiotem aktywności członka zarządu, wówczas:

⇒ wynagrodzenie wypłacane z tytułu zatrudnienia pracowniczego musi być oskładkowane według reguł dotyczących pracowników / zleceniobiorców,

⇒ należności przysługujące z racji aktu powołania nie podlegają składkom ZUS.

W wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 25 września 2013 r. (III AUa 1587/12) podkreślono, że gdy stosunek organizacyjny wynikający z faktu powołania do pełnienia funkcji prezesa zarządu istniał równolegle ze stosunkiem zobowiązaniowym (obligacyjnym) wynikającym z zawartej umowy o pracę, wynagrodzenie z każdego z tych tytułów wymaga odrębnego potraktowania w zakresie ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Nie ma co ukrywać, iż jest to dobry sposób na optymalizację składek ZUS.

Bardzo istotny jest jednak fakt (uczulam), że ZUS ma prawo badać, jaki jest stan faktyczny danej sytuacji, sprawdzając np., czy rozdzielenie funkcji członka zarządu od zadań służbowych realizowanych w ramach stosunku pracy jest uzasadnione i czy nie jest pozorne. Ma to na celu ustalenie, czy w konkretnych okolicznościach nie doszło od ominięcia prawa skutkującego uszczupleniem należności publicznoprawnych.

Oczywiście ze względu na wielkie zakusy ZUS zmierzające do oskładkowania wszystkiego co możliwe, najlepiej w każdej indywidualnej sprawie występować do ZUS o wydanie indywidualnej interpretacji, tak żeby w przyszłości zabezpieczyć się  przez zmianą stanowiska ZUS.

Bo wiemy, że tylko indywidualne interpretacje, z przedstawionym dobrze stanem faktycznym, będą ZUS ewentualnie „wiązać”.Jeśli masz pytania, potrzebujesz porady prawnej, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres: [email protected]