Wolontariat pracowniczy – czym jest i jak go dobrze ukształtować w firmie?

W najbliższym czasie, na popularności zyskuje coraz bardziej tzw. wolontariat pracowniczy.

Taki wolontariat stanowi przejaw społecznej odpowiedzialności biznesu (tzw. CSR).

Wolontariat pracowniczy, w skrócie, polega na tym, że pracodawca organizuje czy też wspiera pracowników w ich działalności wolontariackiej, a pracownicy, dobrowolnie i nieodpłatnie, angażują się w pomoc w ramach wolontariatu.

Dzisiejszy wpis ma na celu przybliżenie tematyki wolontariatu pracowniczego.

I. Na rzecz jakich podmiotów może być wykonywany wolontariat pracowniczy?

Zgodnie z ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, korzystającymi, czyli podmiotami, na rzecz których wykonywane są działania wolontariackie, mogą być:

⇒ organizacje pozarządowe w zakresie ich działalności statutowej,

⇒ osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego, stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, spółdzielnie socjalne, spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz kluby sportowe będące spółkami działającymi na podstawie przepisów ustawy o sporcie, w zakresie ich działalności statutowej,

⇒ organy administracji publicznej,

⇒ jednostki organizacyjne podległe organom administracji publicznej lub nadzorowane przez te organy,

⇒ podmioty lecznicze w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej w zakresie wykonywanej przez nie działalności leczniczej.

Jednocześnie, trzeba pamiętać, że nie można świadczyć działalności wolontariackiej na rzecz ww. podmiotów w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

Dopuszcza się także wykonywanie wolontariatu na rzecz organizacji międzynarodowych.

II. Czy wolontariat pracowniczy jest uregulowany przepisami?

Samo zjawisko wolontariatu uregulowane jest w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Wolontariat pracowniczy, niestety, nie doczekał się traktującej o nim ustawy ani nawet rozdziału w kodeksie pracy.

Z tego powodu, oczywiście, w kwestiach wolontariatu pracowniczego należy odwoływać się, i do przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, i do przepisów kodeksu pracy oraz kodeksu cywilnego.

III. Czy trzeba pracodawca powinien sformalizować wolontariat pracowniczy?

Jak wspomniałam wyżej, żaden przepis nie zobowiązuje pracodawcy do zorganizowania wolontariatu pracowniczego w konkretny sposób.

Z praktyki wynika, jednak, że warto wprowadzić w zakładzie pracy regulamin wolontariatu pracowniczego bądź uregulować tę kwestię w regulaminie pracy.

Przypominam, że pracodawca zatrudniający co najmniej 50 pracowników ma obowiązek wprowadzenia regulaminu pracy, chyba że organizacja i porządek w procesie pracy są uregulowane w układzie zbiorowym pracy. Pracodawca zatrudniający mniej niż 50 pracowników może zawrzeć postanowienia nt. wolontariatu pracowniczego w umowach o pracę, niemniej, jest to rozwiązanie rodzące trudności w przypadku zaistnienia konieczności modyfikowania postanowień umownych.

Co podlega ustaleniu w regulaminie wolontariatu pracowniczego?

Uregulowaniu powinny podlegać, najogólniej rzecz ujmując, warunki świadczenia działań wolontariackich.

W regulaminie najczęściej porusza się następujące kwestie:

– formy wolontariatu pracowniczego,

– czas, w jakim działania wolontariackie mogą być podejmowane (np. w czasie lub poza rozkładowym czasem pracy),

– uprawnienia przysługujące wolontariuszom – pracownikom z tytułu działalności wolontariackiej,

– zasady przyznawania środków pieniężnych wolontariuszom na działalność wolontariacką.

My już w ramach kancelarii przygotowywaliśmy takie regulaminy, jeśli więc potrzebujesz go dla swojej firmy, możesz się do nas zwrócić o stworzenie regulaminu dla Twojej firmy.

IV. Czy pracownik może samodzielnie wybrać podmiot, na rzecz którego będzie świadczyć działania wolontariackie, czy ten podmiot wybiera wyłącznie pracodawca?

Możliwe są dwa rozwiązania.

Po pierwsze, pracownicy mogą zostać wolontariuszami podmiotów, które sami wybiorą i samodzielnie się zgłoszą. Niekiedy przyjmuje się, że pracodawca powinien zaakceptować wybór swojego pracownika (takie kwestia powinna zostać wewnętrznie uregulowana).

Po drugie, pracodawca może podpisać umowę cywilnoprawną z podmiotem – korzystającym – regulującą zasady wykonywania wolontariatu pracowniczego na rzecz konkretnego korzystającego. Taka umowa powinna pozostawać w zgodzie z wewnętrznymi regulacjami dotyczącymi wolontariatu pracowniczego.

V. Wolontariat pracowniczy – podsumowanie

Wolontariat pracowniczy jest dość nieuregulowanym tematem w polskim prawie.

[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”samonaśladownictw” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”large” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/07/koperta-01.png”]Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji,  napisz do mnie na adres: [email protected] [/otw_shortcode_info_box]

Photo by Rémi Walle on Unsplash