Umowa B2B z własnym pracodawcą – kiedy jest bezpiecznym rozwiązaniem?

Umowa o pracę nie jest dla wszystkich wymarzonym modelem współpracy. Czasem własna działalność gospodarcza, dająca swego rodzaju wolność, swobodę i stała współpraca z kontrahentem w ramach umowy cywilnoprawnej (umowy B2B) to rozwiązanie mogące jawić się jako idealne.

⇒ Czy obowiązują, jednak, w takim przypadku jakieś szczególne zasady?

⇒ Czy takie postępowanie obarczone jest jakimś ryzykiem?

Zapoznaj się z dzisiejszym wpisem.

I. Jakie są warunki zawarcia umowy B2B z własnym pracownikiem?

Ostatnio na blogu pojawił się artykuł na temat tzw. umów B2B (Business-to-Business), zapoznaj się z nim.

Z wpisu, do którego odsyłam, wynika, że umowa B2B regulowana jest przez prawo cywilne.

W prawie cywilnym obowiązuje zaś zasada swobody umów, najprościej ujmując, dająca możliwość samodzielnego kształtowania stosunku prawnego w drodze umowy przez strony tego stosunku, przy uwzględnieniu przepisów prawa. Jeżeli dwie osoby zamierzają zawrzeć umowę B2B, mogą praktycznie dowolnie ukształtować jej treść, jednak, z poszanowaniem tych przepisów.

Przepisy nie wykluczają możliwości zawarcia umowy B2B przez pracodawcę i pracownika w ramach prowadzonych przez nich działalności gospodarczych.

Kierując się celem w postaci zmniejszania wysokości kosztów ponoszonych przez zakłady pracy, strony umowy o pracę czasem  rozważają rozwiązywanie umowy o pracę i zawieranie w jej miejsce umowy B2B. Nieco bardziej skomplikowaną konstrukcją jest zawieranie umów B2B obok umów o pracę.

Można się spotkać z taką sytuacją, iż pracodawca (lub pracownik) chce podjąć współpracę ze swoim pracownikiem – prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą – na innym polu aniżeli zadania wynikające ze stosunku pracy.

Wszystko jest możliwe, jednakże życie i wyroki Sądów ukształtowały warunki rządzące takimi umowami.

Po pierwsze, w ramach umowy B2B, należy zlecić pracownikowi wykonywanie czynności innych niż na podstawie umowy o pracę.

W przeciwnym wypadku, wykonywanie tych samych rodzajowo czynności w ramach działalności gospodarczej, byłoby traktowane wprost jak wykonywane w ramach stosunku pracy, co rodziłoby, przykładowo, obowiązek wypłaty wynagrodzenia za pracę wraz z dodatkiem za godziny nadliczbowe.

Już ponad 20 lat wypowiedziano się w ten sposób:

Umowa zlecenia zawarta przez zakład pracy z sanitariuszem, zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, przewidująca wykonywanie przez niego po godzinach pracy – za ustalonym w niej wynagrodzeniem – pracy tego samego rodzaju, co określony w umowie o pracę, stanowi umowę uzupełniającą umowę o pracę. Za pracę wykonywaną na podstawie tej umowy pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia nie niższego, niż określone w art. 134 kodeksu pracy

(uchwała SN z 12 kwietnia 1994 r., I PZP 13/94).

Po drugie, w treści umowy B2B należy unikać elementów charakterystycznych dla stosunku pracy.

Przykładowo, nie należy wprowadzać urlopu wypoczynkowego, dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych bądź za pracę w nocy, możliwości wydawania wiążących poleceń chociażby dotyczących czasu pracy lub miejsca pracy.

Uwierz mi, da się sformułować umowę B2B pozbawioną tego rodzaju elementów, a która będzie korzystna dla obu stron owej umowy.

Z art. 22 § 1² k.p. stanowi, że nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy charakterystycznych dla stosunku pracy.

Jeśli umowa B2B w swojej treści byłaby zbliżona do umowy o pracę, istnieje wysokie ryzyko stwierdzenia, chociażby przez ZUS, że usługi wykonywane na podstawie umowy B2B są, w rzeczywistości, wykonywane w ramach umowy o pracę. Inspektor pracy również mógłby stwierdzić naruszenia przepisów prawa pracy w takim przypadku.

II. Podstawa wymiaru składek ZUS w przypadku umów B2B 

Teraz przejdę do nieco bardziej skomplikowanej kwestii rozliczania wynagrodzenia.

Od razu zaznaczę, że można spotkać się z różnym podejściem do kwestii rozliczania wynagrodzenia z umowy B2B.

Poniżej wyjaśniam clue problemu.

Na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Na gruncie ubezpieczeń społecznych, za pracownika uważa się osobę, którą łączy stosunek pracy z pracodawcą, a która, dodatkowo, związana jest inną umową cywilnoprawną (umową zlecenia lub inną umową o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia) z tym pracodawcą.

Z tej dodatkowej umowy, pracownik podlega ubezpieczeniom społecznym na takich samych zasadach jak w przypadku umowy o pracę.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla tej osoby stanowi łączny przychód, uzyskiwany z umowy o pracę oraz z umowy zlecenia. W przypadku tych ubezpieczonych w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ze stosunku pracy uwzględnia się również przychód z tytułu tej dodatkowej umowy.

Płatnikiem składek z obu umów, umowy o pracę i umowy cywilnoprawnej, staje się, więc, pracodawca.

⇒ Możesz spotkać się z podejściem takim, że, na gruncie ubezpieczeń społecznych, umowa B2B powinna być rozliczana na zasadach właściwych dla stosunku pracy.

Innymi słowy, wynagrodzenie za świadczone usługi powinno być oskładkowane jak wynagrodzenie pracownicze (nawet jeśli w ramach umowy B2B będą wykonywane inne czynności niż w ramach umowy o pracę).

Nie da się ukryć, że umowa B2B jest umową o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, a o której mowa w art. 8 ust. 2a ustawy systemowej.

⇒ W poradniku „Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu oraz ustalania podstawy wymiaru składek”

ZUS wskazuje, że:

W przypadku, gdy:

– umowa o świadczenie usług albo zlecenia zawarta została pomiędzy pracodawcą, a pracownikiem, który jednocześnie posiada wpis do CEiDG i

– jest jedyną umową z podmiotem jaką wykonuje pracownik (nie jest wykonywana na rzecz innych niż pracodawca podmiotów lub osób),

umowa ta nie może zostać uznaną za wykonywaną w ramach działalności. Takie działanie sugeruje, że działalność gospodarcza została założona jedynie w celu wykonywania pracy na rzecz swojego pracodawcy bez ograniczeń, które wynikają z przepisów prawa pracy. Do tej sytuacji będzie miał zastosowanie art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Pracodawca jest zobowiązany doliczyć przychód z umowy do podstawy wymiaru składek pracownika.

Zgodnie ze stanowiskiem ZUS zaprezentowanym w najnowszym wydaniu poradnika, przychód z tytułu umowy B2B zawartej pomiędzy pracownikiem prowadzącym własną działalność gospodarczą a pracodawcą będzie rozliczany odrębnie od wynagrodzenia ze stosunku pracy.

Przychód z umowy B2B byłby rozliczany łącznie z wynagrodzeniem ze stosunku pracy wtedy, gdy jedynym kontrahentem pracownika – przedsiębiorcy byłby jego pracodawca (nie wykonywałby on tego umów B2B na rzecz innych niż pracodawca podmiotów lub osób).

Jak widzisz, w tym przypadku, to ZUS prezentuje „lepsze” podejście do rozliczania wynagrodzenia z umowy B2B aniżeli można byłoby się spodziewać. Jednakże pamiętać należy o tych warunkach, które wskazałam powyżej.

III. Umowa B2B a ZUS – Podsumowanie

W dzisiejszym wpisie wyjaśniłam, że dopuszcza się zawieranie umów B2B przez pracodawców z własnymi pracownikami.

Zaznaczam też, że są różne podejścia odnośnie do rozliczania przychodu z umowy B2B. Nie da się ukryć, że kwestie finansowe mają znaczenie dla zawarcia lub nie umowy B2B z pracownikiem.

Decydując się na taki krok, należy mieć świadomość ryzyk, jakie zawarcie takiej umowy niesie za sobą.

Jeśli masz wątpliwości jak sformułować umowę B2B bądź chciałbyś bardziej szczegółowo przeanalizować kwestię oskładkowania i opodatkowania takiej umowy, skorzystaj z porady indywidualnej.

[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”shadow-down-left” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”large” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/07/koperta-01.png”]Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres: [email protected] [/otw_shortcode_info_box]

Photo by Christin Hume on Unsplash