Polski Ład | Ile składek zdrowotnych przy różnych rodzajach działalności?

Mamy już marzec, pierwszy kurz związany z wprowadzeniem Polskiego Ładu opadł, jednakże pytań i wątpliwości nadal bardzo dużo.

Zmiany w ubezpieczeniu zdrowotnym to jeden z bardziej gorących tematów, interesujących moich Klientów. Dziś przyjrzymy się jednemu z ważniejszych pytań nurtujących osoby bardzo aktywne zawodowo (mających swój udział w kilku rodzajach działalności, spółek) – ile składa zdrowotnych muszą płacić?

Na wstępie, zachęcam Cię do zapoznania się z wpisem, który znajdziesz tutaj. 

Dzisiejszy wpis to kontynuacja wątpliwości i opinii na temat sposobu ustalania ilości opłacanych składek zdrowotnych i podstawy wymiaru składki.

I. Pozarolnicza działalność gospodarcza + spółka jawna

Jak wynika z przepisów ustawy zdrowotnej podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustala się na zasadach opisanych w ustawie zdrowotnej, a zastosowanie konkretnych zasad uzależnione jest m.in. od formy opodatkowania.

Tak jak przedsiębiorca ma do wyboru kilka form opodatkowania, tak i wspólnik spółki jawnej może dokonać stosownego wyboru (wspólnik wybiera spośród: skali podatkowej, podatku liniowego oraz ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych).

Poza tym, zgodnie z art. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wspólnik spółki jawnej jest traktowany, na potrzeby ubezpieczeń społecznych, jak przedsiębiorca. W konsekwencji, wspólnik spółki jawnej podlega ubezpieczeniom i opłaca składki na zasadach analogicznych jak osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą.

Pod kątem ubezpieczeń społecznych, osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą i będąca wspólnikiem spółki jawnej ma jeden tytuł do ubezpieczeń społecznych, a prowadzi kilka rodzajów działalności gospodarczej.

W kontekście ubezpieczenia zdrowotnego, trzeba odwołać się do art. 82 ust. 2a ustawy zdrowotnej:

Jeżeli ubezpieczony prowadzi więcej niż jedną pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 81 ust. 2, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana od sumy dochodów. Tak ustalona podstawa wymiaru składki nie może być niższa niż wskazana w art. 81 ust. 2b.

Jeśli więc podatek z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej i z tytułu uczestnictwa w spółce jawnej będzie opłacany w tej samej formie, przykładowo, według skali podatkowej, to składka zdrowotna będzie jedna, a podstawa wymiaru składek to będzie suma dochodów z obu tych rodzajów działalności.

Jeśli podatek z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej podatek opłacany jest według skali podatkowej, a przychody ze spółki jawnej są opodatkowane według ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, to nie można zastosować powyższego przepisu.

Nie można zastosować tych samych zasad ustalania podstawy wymiaru składki zdrowotnej.

Wówczas więc płaci się dwie składki zdrowotne i oblicza się je odrębnie (obowiązują odmienne zasady ustalania podstawy wymiaru składki dla opodatkowania według skali podatkowej i dla opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych).

II. Pozarolnicza działalność gospodarcza + jednoosobowa spółka z o.o. – ile składek zdrowotnych?

W tym zestawieniu na pewno wystąpią dwie formy opodatkowania.

Dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych są przychodami z kapitałów pieniężnych (art. 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), a jest to odrębne źródło przychodów od, chociażby, pozarolniczej działalności gospodarczej.

Skoro przychody z jednoosobowej spółki z o.o. nie stanowią przychodu z działalności gospodarczej, w ustawie zdrowotnej przewidziane zostały odrębne zasady ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Zgodnie z art. 81 ust. 2za ustawy zdrowotnej, podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność pozarolniczą wymienionych w art. 8 ust. 6 ustawy, nieopodatkowanych według skali podatkowej, podatkiem liniowym lub na zasadach właściwych dla kwalifikowanych praw własności intelektualnej, stanowi kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa GUS. Składka obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku kalendarzowego.

Pomimo tego, że pozarolniczą działalność gospodarcza i prowadzenie jednoosobowej spółki z o.o. można byłoby potraktować jako dwie pozarolnicze działalności gospodarcze, o których mowa w art. 82 ust. 2a ustawy zdrowotnej, odrębne formy opodatkowania uniemożliwiają płacenie jednej składki zdrowotnej od sumy dochodów.

W takim przypadku, przedsiębiorca powinien opłacać dwie składki zdrowotne:

⇒ z działalności gospodarczej składka będzie opłacana od dochodu.

⇒ z tytułu bycia jedynym wspólnikiem spółki z o.o., podstawę wymiaru składki będzie stanowić 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale poprzedniego roku.

III. A ile składek płaci się w przypadku prowadzenia dwóch jednoosobowych spółek z o.o.?

Pozarolnicza działalność gospodarcza + dwie jednoosobowe spółki z o.o.

Zgodnie z ustawą zdrowotną, jeżeli ubezpieczony opodatkowuje zyski kapitałowe i jednocześnie uzyskuje przychody z więcej niż jednego z rodzajów działalności określonych w ustawie zdrowotnej na potrzeby art. 82 ust. 3 i 4 tej ustawy, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana odrębnie od każdego rodzaju działalności, w tym odrębnie od każdej spółki.

Dla porządku zacytuję te przepisy:

Jeżeli ubezpieczony, o którym mowa w art. 81 ust. 2z lub 2za, uzyskuje przychody z więcej niż jednego z rodzajów działalności określonych w ust. 5, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana odrębnie od każdego rodzaju działalności, z zastrzeżeniem ust. 4.

Jeżeli ubezpieczony prowadzący działalność pozarolniczą uzyskuje przychody z więcej niż jednej spółki w ramach tego samego rodzaju działalności, o której mowa w ust. 5 pkt 1-5, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest odrębnie od każdej prowadzonej spółki.

Ustawa zdrowotna wymienia następujące rodzaje działalności:

– prowadzoną w formie spółki cywilnej,

– prowadzoną w formie jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,

– prowadzoną w formie spółki jawnej,

– prowadzoną w formie spółki komandytowej,

– prowadzoną w formie spółki partnerskiej.

Zgodnie z literalną treścią ustawy, przedsiębiorca powinien opłacać aż trzy składki zdrowotne. Z działalności gospodarczej składka będzie opłacana od dochodu. Z tytułu bycia jedynym wspólnikiem dwóch spółek z o.o. powinny być opłacane dwie składki zdrowotne – odrębnie dla każdej ze spółek (w ramach jednego rodzaju działalności – prowadzonej w formie jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością). Podstawę wymiaru jednej składki zdrowotnej (w przypadku spółki z o.o.) będzie stanowić 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale poprzedniego roku.

W świetle poradnika ZUS podana przeze mnie odpowiedź nie jest taka oczywista. ZUS wyjątkowo wskazuje bardziej korzystne dla przedsiębiorców rozwiązanie. 

W przykładzie 22, w którym:

Patrycja prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG, a dodatkowo jest wspólnikiem w spółce jawnej i w trzech spółkach komandytowych […], Patrycja zobowiązana będzie opłacać składkę zdrowotna odrębnie od:

▪ dochodów ze spółki jawnej (zasady ogólne),

▪ przychodów z działalności indywidualnej (ryczałt),

▪ działalności w formie udziału w spółkach komandytowych – jedna składka od podstawy wymiaru stanowiącej 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w czwartym kwartale.

Przychody ze spółek komandytowych nie są przychodami z działalności gospodarczej, podobnie jak przychody z jednoosobowej spółki z o.o. Pomimo uczestnictwa w trzech takich spółkach, Patrycja ma płacić jedną składkę zdrowotną.

W przykładzie 23, w którym:

Michalina jest wspólnikiem w dwóch jednoosobowych spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością oraz w dwóch spółkach komandytowych […], Michalina zobowiązana jest do opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne od każdego rodzaju pozarolniczej działalności (w tym od każdej spółki danego rodzaju) odrębnie.

Dlaczego ZUS udzielił tak rozbieżnych odpowiedzi od literalnego brzmienia przepisu? Nie wiadomo. Napewno jednak jest to korzystniejsze rozwiązanie, a tym samym oczywiście jest pokusa z tych porad ZUS skorzystać.

IV. Podsumowanie – ile więc tych składek zdrowotnych?

Niestety, zasady opłacania składek zdrowotnych i ustalania wysokości podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotnej nie należą do najłatwiejszych. Co więcej, interpretacje i wskazówki ZUS wcale nie są pomocne.

Jeśli masz wątpliwości, jak postąpić, polecam:

– skontaktować się z ZUS albo

– wystąpić z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej do ZUS lub Prezesa NFZ.

Ten drugi sposób jest dla Ciebie bezpieczniejszy, ponieważ wydana interpretacja indywidualna jest wiążąca dla organów administracji publicznej, a więc przede wszystkim ZUS i NFZ, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”samonaśladownictw” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”large” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/07/koperta-01.png”]Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji,  napisz do mnie na adres:

Photo by Edwin Andrade on Unsplash