Kontrakt menadżerski wykonywanych w ramach działalności gospodarczej

Kontrakt menadżerski  i działalność gospodarcza. Jednocześnie istniejące, obok siebie. Jakie będzie to rodziło konsekwencje w składkach ZUS Menadżera?

Prowadzisz własną działalność gospodarczą? Planujesz podpisać umowę – kontrakt menedżerski będąc członkiem zarządu spółki kapitałowej, której zarządzanie ma być Ci powierzone? Zastanawiasz się który tytuł „zatrudnienia” będzie podstawą podlegania ubezpieczeniom społecznym?

Zapoznaj się koniecznie z poniższymi wskazówkami.

I. Główna zasada – Kontrakt menadżerski działalność gospodarcza

Ustawa systemowa stanowi, iż menadżer prowadzący jednocześnie działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu tej działalności, jeżeli w ramach wykonywanej umowy menadżerskiej podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, czyli od kwoty 2 433 zł. W sytuacji gdy przedsiębiorca ma prawo do ulgi przewidzianej dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą kwota ta wynosi 555 zł.

Wniosek jest zatem prosty: menadżer prowadzący działalność gospodarczą i wykonujący jednocześnie umowę zarządczą podlega obowiązkowemu oskładkowaniu z tytułu działalności, jeśli zarobek z kontraktu nie przewyższy odpowiednio kwoty 2 433 zł lub 555 zł.

II. Sąd Najwyższy jednak szczególnie potraktował menedżerów spółek kapitałowych.

Rozpatrując skargę kasacyjną rozstrzygnął z jakiego tytułu podlega ubezpieczeniom społecznym członek zarządu spółki akcyjnej zawierający z tą spółką kontrakt menedżerski w ramach prowadzonej przez siebie pozarolniczej działalności gospodarczej: czy z tytułu działalności gospodarczej, czy na podstawie umowy o świadczenie usług?

Do czasu podjęcia uchwały przez SN, sądy prezentowały rozbieżne stanowiska. Sam SN w wyroku z dnia 9 grudnia 2008 r. (I UK 138/08) oraz SA w Krakowie w wyroku z dnia 15 maja 2013 r., (III Aua 1570/12) uznały, że umowa o zarządzanie spółką lub kontrakt menedżerski nie stanowią samodzielnej podstawy podlegania ubezpieczeniom społecznym jeżeli są realizowane w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej. Także SA w Poznaniu w wyroku z dnia 22 sierpnia 2013 r. (III AUa 206/13) orzekł w podobnym duchu.

Jednakże w 2014r. SN zmienił pogląd reprezentowany wcześniej.

W wyroku z dnia 12 listopada 2014 r. (I UK 126/14) uznał, że członek zarządu spółki kapitałowej, który jako przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność zawarł ze spółką kontrakt menedżerski, podlega ubezpieczeniom społecznym z racji wykonywania umowy o świadczenie usług, a nie jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą. Należy go zatem oskładkować jak zleceniobiorcę.

Sytuacja była zatem kłopotliwa i nierozstrzygnięta.

SN zatem w uchwale podjętej 17 czerwca 2015r. (sygn. akt III UZP 2/15) jednoznacznie przesądził o tym, że jeżeli członek zarządu spółki kapitałowej zawrze z tą spółką kontrakt menadżerski (lub inna umowę o podobnym charakterze) w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu tego kontraktu, a nie z tytułu ,,samozatrudnienia” (działalności gospodarczej). Dla celów ubezpieczeniowych traktuje się ich bowiem jak zleceniobiorców.

Jak uzasadnił powyższe stanowisko SN?

W przypadku zbiegu kilku tytułów ubezpieczeniowych oskładkowaniu podlega ten, który powstał najwcześniej.

W praktyce członkowie zarządu spółek (menadżerowie) często zakładali własny biznes, w ramach którego wyłącznie zarządzali firmą. Po przyjęciu funkcji menadżera odprowadzali składki jako ,,samozatrudnieni”, bo przecież ten tytuł powstał wcześniej. Składki wpłacane na konto ZUS-u tym sposobem były bardzo niskie i często nie przewyższały kwoty odpowiadającej 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Stąd też, by ukrócić ten proceder SN wydał orzeczenie, które zablokowało takie poczynania.

Sąd Najwyższy nadał w/w uchwale moc zasady prawnej oraz ustalił, że przedstawiona wykładnia wiąże od dnia jej podjęcia.

III. Wniosek. Kontrakt menadżerski i działalność gospodarcza, a ZUS

Takie wprost rozumienie orzeczenia SN – składki z kontraktu należy uiścić w wysokości ustalonej od faktycznie uzyskiwanego przez menadżerów przychodu z tej umowy.

Podsumowując, w przedstawionym powyżej przykładzie (jednoczesnego prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej oraz zawarcia kontraktu menedżerskiego), menedżerowie nie świadczą usług na zasadzie „samozatrudnienia”, lecz są związani ze spółką umową „zlecenia” – kontraktem. To zaś oznacza z kolei, że spółki, w których menedżerowie pracują, powinny odprowadzać do ZUS składki w wysokości liczonej od faktycznie uzyskiwanego przez menedżerów przychodu na podstawie kontraktów menedżerskich. Wyliczone w ten sposób składki będą zdecydowanie wyższe, niż składki, które menedżerowie odprowadzaliby do ZUS z tytułu samozatrudnienia, tak jak pozostali jednoosobowi przedsiębiorcy.

Jednakże nie po to są prawnicy, żeby tak wprost godzili się i nie szukali rozwiązań. Tak więc są możliwości takiej ukształtowania rzeczywistości, żeby można było korzystnie zoptymalizować koszty składek ZUS. 

Sytuacja złagodziła się jednak na skutek orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 2017 roku, o którym przeczytasz w artykule:

Menadżer prowadzący działalność gospodarczą nie zapłaci składek ZUS od kontraktu menadżerskiego

[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”shadow-down-left” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”medium” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/03/1457803526_Streamline-58-2.png”]Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, doradztwa napisz do mnie na adres [email protected][/otw_shortcode_info_box]