ZUS | Roczne rozliczenie składki zdrowotnej

22 maja 2023 r. mija termin rozliczenia składki zdrowotnej za 2022 r.

W zeszłym roku zmieniły się zasady podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i obliczania wysokości składki zdrowotnej. 

Pisałam o tym m.in. w tym wpisie:

Polski Ład | Ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorcy w 2022r.

Dzisiaj podaję informacje na temat rocznego rozliczenia składki zdrowotnej.

I. Kogo dotyczy roczne rozliczenie składki zdrowotnej?

Obowiązek rozliczenia rocznego składki zdrowotnej dotyczy:

⇒ przedsiębiorców opodatkowanych według skali podatkowej,

⇒ przedsiębiorców opodatkowanych podatkiem liniowym oraz

⇒ przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem ewidencjonowanym.

Obowiązek ten nie dotyczy np. wspólnika jednoosobowej spółki z o.o.

II. Na czym polega roczne rozliczenie składki zdrowotnej?

Roczne rozliczenie składki zdrowotnej polega na tym, że porównuje się wyliczoną kwotę rocznej składki zdrowotnej z sumą składek na ubezpieczenie zdrowotne wykazaną w dokumentach rozliczeniowych za poszczególne miesiące roku składkowego (od 1 lutego 2022 r. do 31 stycznia 2023 r.) po to, aby ustalić, czy suma miesięcznie opłacanych składek była niższa lub wyższa od ustalonej rocznej składki zdrowotnej. W zależności od wyniku mamy do czynienia z nadpłatą składek czy z niedopłatą.

Do rozliczenia rocznego zamiast roku składkowego przyjmuje się rok kalendarzowy m.in. w przypadku przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych czy w razie zmiany formy opodatkowania (tak podaje ZUS w odpowiedziach na pytania do rocznego rozliczenia składki zdrowotnej).

ZUS udostępnił kalkulator umożliwiający obliczenie rocznej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne i samej kwoty składki zdrowotnej: https://www.zus.pl/firmy/przedsiebiorco-przeczytaj-wazne/kalkulator-rocznej-skladki-zdrowotnej

Myślę, że warto spróbować posiłkować się tym kalkulatorem.

Jeśli suma wpłaconych za poszczególne miesiące roku składkowego składek na ubezpieczenie zdrowotne jest wyższa od rocznej składki na ubezpieczenie zdrowotne ustalonej od rocznej podstawy wymiaru to ubezpieczonemu przysługuje zwrot kwoty stanowiącej różnicę między sumą składek wpłaconych za poszczególne miesiące roku składkowego a roczną składką na ubezpieczenie zdrowotne.

Żeby uzyskać zwrot nadpłaconej składki należy złożyć odpowiednio wniosek przez PUE ZUS.

Wniosek trzeba złożyć w ciągu miesiąca od upływu terminu do złożenia zeznania podatkowego za rok poprzedni. Skoro zeznania podatkowe mogliśmy składać do 2 maja 2023 r. włącznie, według mnie, termin na złożenie wniosku mija 2 czerwca 2023 r. ZUS na stronie internetowej podaje, jednak, 1 czerwca 2023 r.

Jeśli suma wpłaconych za poszczególne miesiące roku kalendarzowego składek na ubezpieczenie zdrowotne jest niższa od rocznej składki na ubezpieczenie zdrowotne, ustalonej od rocznej podstawy wymiaru to ubezpieczony ma obowiązek wykazać kwotę do dopłaty w dokumencie rozliczeniowym za kwiecień danego roku kalendarzowego (ZUS DRA lub ZUS RCA). Kwotę do dopłaty należy wpłacić do 20 maja danego roku kalendarzowego, czyli w terminie płatności składek za m-ąc kwiecień 2023 r. (w praktyce do 22 maja 2023 r., bo 20 maja 2023 r. to sobota).

III. Jak dokonać rozliczenia składki zdrowotnej?

Rozliczenie roczne przekazuje się w dokumencie rozliczeniowym za kwiecień 2023 roku:

– w ZUS DRA (blok XII), jeżeli przedsiębiorca opłaca składki tylko za siebie,

– w ZUS RCA (blok III.F), jeżeli przedsiębiorca opłaca składki za inne osoby (np. pracowników).

W blokach przewidziane zostały pola do wpisania m.in. rocznej podstawy wymiaru składki zdrowotnej, rocznej składki zdrowotnej, kwoty do dopłaty i kwoty do zwrotu.

ZUS DRA lub ZUS RCA należy przekazać, jak zawsze, do 20. następnego miesiąca, a więc do 20 maja 2023 r.

W praktyce ZUS DRA lub ZUS RCA należy przekazać do 22 maja 2023 r., bo 20 maja 2023 r. to sobota (potwierdza to ZUS w tym komunikacie: https://www.zus.pl/-/roczne-rozliczenie-sk%C5%82adki-na-ubezpieczenie-zdrowotne?redirect=%2Fbaza-wiedzy%2Fbiezace-wyjasnienia-komorek-merytorycznych%2Ffirmy).

IV. Czy ZUS wydaje decyzję administracyjną dotyczącą rocznego rozliczenia?

Co do zasady – nie.

W ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych podaje się, że odmowa zwrotu nadpłaconej składki zdrowotnej następuje w formie decyzji administracyjnej, od której można wnieść odwołanie. ZUS wydaje odmowną decyzję np. jeśli przedsiębiorca ubiegający się o zwrot ma zaległości w opłacaniu składek.

O odwołaniu od decyzji ZUS możesz przeczytać także na blogu:

Odwołanie od decyzji ZUS – jaka treść, jakie konsekwencje

V. Rozliczenie składki zdrowotnej – Podsumowanie

W tym wpisie przekazałam naprawdę podstawowe informacje na temat rocznego rozliczenia składki zdrowotnej.

Wiem, że pytań i problemów z tym związanych jest sporo. ZUS stara się prezentować swoje stanowisko odnośnie do części z nich na swojej stronie internetowej.

Prawda jest też taka, że dopiero po przejściu przez to roczne rozliczenie po raz pierwszy zobaczymy jak to naprawdę przebiega i wygląda.

Photo by Osman Köycü on Unsplash