Umowa lojalnościowa – nieobecność w pracy a umowa szkoleniowa

Dzisiaj zamieszczam kolejny wpis na temat podnoszenia kwalifikacji zawodowych.

Jak zapewne się orientujesz, pracodawca może zobowiązać pracownika do pozostawania w zatrudnieniu przez jakiś czas w zamian za umożliwienie podnoszenia kwalifikacji zawodowych.

Spotkałam się ostatnio z pytaniem takim, czy urlop macierzyński wydłuża okres odpracowania przewidziany w umowie lojalnościowej.

Postaram się na to pytanie odpowiedzieć we wpisie.

I. Umowa lojalnościowa – kiedy się ją zawiera?

Zgodnie z art. 103¹ k.p. pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe z inicjatywy pracodawcy lub za jego zgodą przysługuje urlop szkoleniowy oraz zwolnienie z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, by punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania. Pracodawca może też przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowe świadczenia takie, jak sfinansowanie opłaty za naukę, zakwaterowanie czy niezbędne materiały.

Tego rodzaju kwestie najlepiej regulować w umowie lojalnościowej. Więcej na jej temat przeczytasz tutaj.

Jednak, nie ma obowiązku jej zawierania.

Wynika to z art. 103⁴ § 3 k.p.

Zgodnie z tym przepisem, umowę o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych zawiera się, jeżeli pracodawca zamierza zobowiązać pracownika do pozostawania w zatrudnieniu po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych (z zastrzeżeniem obowiązku zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na ten cel w przypadkach określonych w kodeksie pracy).

Pracodawca powinien, więc, dążyć do zawarcia umowy szkoleniowej, o ile chciałby zobowiązać pracownika do pozostawania w zatrudnieniu po zakończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych.

Ważne jest to, że maksymalny okres pozostawania w zatrudnieniu po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych nie może przekraczać 3 lat. Jeśli pracodawca określi dłuższy termin w umowie, pracownik pozostaje związany jedynie 3-letnim terminem.

Jest to stosunkowo długi okres „odpracowywania” nauki lub szkolenia.

W trakcie biegu tego terminu, stosunek pracy powinien normalnie trwać, a więc pracownik ma obowiązek wykonywać pracę za wynagrodzeniem, korzystać z urlopów wypoczynkowych czy chodzić na zwolnienia lekarskie.

II. Czy okresy usprawiedliwionych nieobecności w pracy wydłużają okres odpracowania podnoszenia kwalifikacji zawodowych?

Należy kategorycznie odpowiedzieć, że nie.

Pracodawca może zobowiązać pracownika do pozostawania w zatrudnieniu przez określony czas w zamian za pokrycie kosztów podnoszenia kwalifikacji zawodowych.

Art. 104³ § 3 k.p. zawiera dosłownie takie sformułowanie:

Nie ma obowiązku zawarcia umowy, o której mowa w § 1, jeżeli pracodawca nie zamierza zobowiązać pracownika do pozostawania w zatrudnieniu po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych.

Co należy rozumieć przez „pozostawanie w zatrudnieniu”?

Okres odpracowania to okres zatrudnienia, czyli trwania stosunku pracy.

Co do zasady, powinien być to okres aktywnego świadczenia pracy. Jednak, specjaliści zajmujący się prawem pracy, zgodni są co do tego, że okres odpracowania to nie tylko okres świadczenia pracy. W jego skład wchodzą, przykładowo, dni wolne od pracy wynikające z rozkładu pracy, dni choroby czy opieki nad dzieckiem, okresy przebywania na urlopach wypoczynkowym, macierzyńskim lub rodzicielskim.

Tutaj jedna uwaga. W wyroku z 13 września 2010 r., II PK 257/09, Sąd Najwyższy wyłączył urlop bezpłatny z okresu odpracowania. Urlop bezpłatny stanowi czas swoistego zawieszenia stosunku pracy i z tego powodu nie powinien być traktowany na równi z urlopem wypoczynkowym czy okresem choroby.

W rezultacie, do okresu odpracowania zalicza się po prostu okres trwania stosunku pracy, a więc, i dni wykonywania pracy, jak i dni nieświadczenia pracy z powodu korzystania z uprawnień pracowniczych (m.in. urlopów, za wyjątkiem urlopu bezpłatnego).

Po drugie, umowa szkoleniowa nie może zawierać postanowień mniej korzystnych niż przepisy kodeksu pracy.

Kodeks pracy dopuszcza zawarcie w umowie szkoleniowej zobowiązania do pozostawania w zatrudnieniu po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych w terminie określonym w umowie, nie dłuższym, niż 3 lata.

Niedopuszczalne jest wydłużenie okresu odpracowywania nauki lub szkolenia o okresy urlopów etc., co wyjaśniłam już wyżej. Bezapelacyjnie niedopuszczalne jest także wydłużenie okresu odpracowywania na okres powyżej 3 lat z jakiegokolwiek powodu.

Postanowienie umowne zobowiązujące pracownika do odpracowania podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez okres 3 lat wydłużonych o okresy usprawiedliwionej nieobecności w pracy będzie oznaczało przekroczenie granicy 3 lat. Z kolei, oznacza to, że pracownik zobowiązany jest do pozostawania w zatrudnieniu przez najwyżej 3 lata.

Dzisiejszy wpis był z kategorii odpowiadających na szczegółowy temat. Mam nadzieję, że okazał się interesujący.

[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”shadow-down-left” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”large” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/07/koperta-01.png”]Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres: [email protected] [/otw_shortcode_info_box]

Photo by Will van Wingerden on Unsplash