Świadczenie postojowe także dla osób pobierających zasiłek macierzyński

Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą mogą ubiegać się o przyznanie świadczenia postojowego aż trzykrotnie na podstawie przepisów tzw. Tarcz Antykryzysowych.

Wokół świadczenia postojowego powstaje wiele wątpliwości, m.in. to, czy osoba pobierająca zasiłek macierzyński może ubiegać się o świadczenie postojowe czy też nie, ponieważ posiada inny tytuł do ubezpieczeń społecznych.

Początkowo, ta kwestia była rozstrzygana negatywnie dla przedsiębiorców – odmawiano im prawa do świadczenia postojowego.

Co się w ostatnich dniach zmieniło?

I. Świadczenie postojowe dla osób pobierających zasiłek macierzyński – jak było?

Na mocy art. 15zq ustawy świadczenie postojowe przysługuje osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą, jeżeli ta osoba m.in. nie posiada innego tytułu do ubezpieczeń społecznych.

Wiemy, że prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej stanowi tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Pobieranie zasiłku macierzyńskiego też jest tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Z innego przepisu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, która spełnia jednocześnie warunki do objęcia go obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego, co do zasady, z dniem porodu, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania tego zasiłku.

Działalność gospodarcza stanowi w tym przypadku tytuł do dobrowolnych ubezpieczeń społecznych.

W obiegu pozostają zatem dwa tytuły do ubezpieczeń społecznych i na tej podstawie ZUS dotychczas odmawiał prawa do świadczenia postojowego.

Mimo istnienia aktywnego tytułu do ubezpieczeń społecznych w postaci prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, z którego opłacana jest składka zdrowotna, zasiłek macierzyński stanowił inny tytuł do ubezpieczeń społecznych wyłączający prawo do świadczenia postojowego.

II. Co się zmieniło?

Dziennik Gazeta Prawna w numerze 114/2020 z dnia 15 czerwca 2020 r. informuje, że ZUS, na pytanie dotyczące świadczenia postojowego dla osób pobierających zasiłek macierzyński, udzielił pozytywnej odpowiedzi!:

W odpowiedzi na pytanie DGP wskazuje, że zasiłek macierzyński jest wprawdzie tytułem do ubezpieczeń społecznych, jednak związanym z urodzeniem i sprawowaniem opieki nad dzieckiem, a nie z aktywnością, która służyłaby uzyskiwaniu przychodów. Dlatego, jak zaznacza ZUS, dla celów ustalania prawa i wypłaty postojowego przyjęte zostało, że gdy występuje taki zbieg, to świadczenie przysługuje.

ZUS, jak się wydaje, zwrócił uwagę na przeznaczenie poszczególnych świadczeń.

Zasiłek macierzyński jest świadczeniem, którego celem jest zapewnienie środków utrzymania w związku z urodzeniem dziecka w miejsce utraconych przychodów z powodu powstrzymania się od prowadzenia działalności gospodarczej w okresie, za który zasiłek macierzyński może zostać wypłacony.

Jednak, ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nie obliguje do zawieszania działalności gospodarczej w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego, a wręcz dopuszcza aktywne prowadzenie działalności i osiąganie przychodów z działalności gospodarczej w tym okresie.

Z tego względu zapewne, ZUS powiązał tytuł do ubezpieczeń w postaci zasiłku macierzyńskiego z okresem sprawowania opieki nad dzieckiem, jednocześnie uznając, że jedynym tytułem do zarobkowania jest działalność gospodarcza.

Dodam, że MRPiPS w odpowiedzi na interpelację poselską nr 5788 w sprawie objęcia świadczeniem postojowym kobiet na zasiłku macierzyńskim wyjaśniło, że:

Jednoczesne pobieranie zasiłku macierzyńskiego i świadczenia postojowego jest możliwe, ponieważ za tytuł ubezpieczenia, który uniemożliwia przyznanie wsparcia w postaci postojowego, uznawany jest tytuł związany z wykonywaniem aktywności zawodowej. Pobieranie zasiłku macierzyńskiego taką aktywnością nie jest i nie może stanowić podstawy do odmowy wypłaty świadczenia postojowego.

Nie ulega wątpliwości, że aktualne stanowisko ZUS jest korzystne dla przedsiębiorców pobierających zasiłek macierzyński, mimo że formalnie pierwotne stanowisko znajdywało uzasadnienie w przepisach prawa.

Przypomnę, że z uzasadnienia projektu ustawy wprowadzającej świadczenie postojowe nie wynikało, czy prawo do świadczenia wykluczało samo posiadanie innego tytułu do ubezpieczeń społecznych, czy chodziło o zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych w ramach co najmniej dwóch tytułów do ubezpieczeń społecznych. Po wejściu w życie przepisów regulujących świadczenie postojowe kwestia ta nie została oficjalnie wyjaśniona. Należy zatem przychylnie ocenić stanowisko ZUS.

III. Podsumowanie – Świadczenie postojowe także dla osób pobierających zasiłek macierzyński

Obecne stanowisko ZUS jest korzystne oczywiście. Nie chce też zakładać, iż ZUS nie będzie się stosował do wydanych przez siebie stanowisk. Lepiej jednak byłoby gdyby doszło do zmiany w przepisach, które konkretnie i wprost wskazywały, iż jest możliwe zarówno pobieranie zasiłku macierzyńskiego jak i uzyskanie świadczenia postojowego.

Pamiętajmy, że jeśli mimo stanowiska ZUS, wydana została decyzja odmowa, warto wnieść odwołanie od decyzji ZUS w terminie miesiąca od doręczenia decyzji.

[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”shadow-down-left” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”large” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/07/koperta-01.png”]Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres: [email protected] [/otw_shortcode_info_box]

Photo by Eric Muhr on Unsplash