Jak zatrudnić Ukraińca? Procedura krok po kroku

Pracodawca chcący zatrudnić cudzoziemca – obywatela Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy może skorzystać z tzw. procedury uproszczonej, która stanowi jeden z wyjątków od konieczności uzyskania zezwolenia na pracę cudzoziemca.

Co do zasady bowiem obywatel Ukrainy podejmujący pracę w Polsce powinien posiadać zezwolenie na pracę wydane przez właściwego wojewodę.

W/w procedurę wprowadzono rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 kwietnia 2015 roku w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę.

Zatrudnienie pracowników w/w państw następuje w tzw. trybie uproszczonym, na podstawie zarejestrowanego we właściwym powiatowym urzędzie pracy oświadczenia pracodawcy o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi. Jest to niezbędne, aby pracodawca mógł zatrudnić w Polsce wspomnianych powyżej cudzoziemców, z pominięciem drogi urzędowej związanej z uzyskaniem zezwolenia na pracę.

Edycja artykułu z dnia 05.02.2018r.

Zapoznaj się też z artykułem:

Jak zatrudnić cudzoziemca po 1 stycznia 2018r.?

II. Kto może wykonywać pracę w tzw. trybie uproszczonym?

Możliwość wykonywania pracy w tzw. trybie uproszczonym tj. na podstawie zarejestrowanych w powiatowym urzędzie pracy oświadczeń pracodawców mających zamiar powierzyć wykonywanie pracy cudzoziemcowi – a tym samym bez zezwolenia na pracę mogą podejmować pracę cudzoziemcy:

⇒ Będący obywatelem Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji, Ukrainy;

⇒ Wykonującymi pracę przez okres nieprzekraczający 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy (niezależnie od liczby pracodawców powierzających mu wykonywanie pracy w tym okresie;

⇒ Jeżeli przed podjęciem pracy przez cudzoziemca powiatowy urząd pracy, właściwy ze względu na miejsce pobytu stałego lub siedzibę pracodawcy powierzającego wykonywanie pracy, zarejestrował pisemne oświadczenie pracodawcy o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi;

⇒ Oświadczenie musi zawierać określenie nazwy zawodu, miejsca wykonywania pracy, datę rozpoczęcia i okres wykonywania pracy, rodzaj umowy stanowiącej podstawę wykonywania pracy oraz wysokość wynagrodzenia brutto za pracę, oraz informacja o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych w oparciu o lokalny rynek pracy oraz zapoznaniu się z przepisami związanymi z pobytem i pracą cudzoziemców;

⇒ Praca jest wykonywana na podstawie pisemnej umowy (obowiązek ten dotyczy zarówno umowy o pracę jak i umów cywilnoprawnych np. o dzieło, zlecenia);

⇒ Praca jest wykonywana na warunkach wskazanych w oświadczeniu;

Wzór oświadczenia pracodawcy dostępny jest w każdym powiatowym urzędzie pracy, a także na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Za rejestrację oświadczenia w PUP nie są pobierane jakiekolwiek opłaty.

Przy opisanej procedurze nie jest nadto wymagany tzw. test rynku pracy.

Brak wymogu posiadania zezwolenia na pracę nie uchyla obowiązku uzyskania przez cudzoziemca ważnego tytułu pobytowego (wizy) uprawniającego go do wykonywania pracy w Polsce.

Edycja artykułu z dnia 27.06.2017

Obowiązek ten nie dotyczy od 11 czerwca obywateli Ukrainy.

Każdy obywatel Ukrainy podróżujący do krajów Unii Europejskiej nie musi posiadać wizy o ile jego pobyt będzie trwał do 90 dni w ostatnich 180 dniach (ostatnie pół roku). Celem pobytu może być zarówno wycieczka, odwiedzenie rodziny, załatwienia spraw firmowych czy praca.

Więcej na ten temat we wpisie:

Jak zatrudnić Ukraińca – po zniesieniu ruchu wizowego? Procedura krok po kroku

III. Jak ubiegać się o wizę?

Zarejestrowanie przez potencjalnego pracodawcę w PUP oświadczenia o zamiarze powierzenia cudzoziemcowi jest dla cudzoziemca podstawą do ubiegania się o wizę we właściwym konsulacie. Cudzoziemiec otrzymuje w ramach w/w procedury wizę o symbolu „05”.

O tego rodzaju wizę nie musi się starać cudzoziemiec, który posiada aktualny dokument uprawniający go do przebywania na terytorium Polski, w formie niewykluczającej podjęcia pracy – wiza lub zezwolenie na pobyt czasowy.

W praktyce może zdarzyć się sytuacja, gdy cudzoziemiec wykonujący pracę na podstawie oświadczenia podejmie decyzję o zmianie pracodawcy. Wówczas musi on uzyskać nowe oświadczenie od pracodawcy, który aktualnie będzie powierzał mu pracę, które powinno być zarejestrowane przez ten podmiot w powiatowym urzędzie pracy właściwym ze względu na jego siedzibę lub miejsce pobytu stałego.

Nie można jednak zapomnieć, że dopuszczalny okres pracy cudzoziemca posiadającego oświadczenie – 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy – obejmuje wykonywanie pracy we wszystkich podmiotach, na rzecz których miała ona miejsce w tym okresie. W razie zmiany pracodawcy cudzoziemiec nie musi jednak uzyskiwać nowego tytułu pobytowego (wizy, zezwolenia na pobyt czasowy), jeżeli nie upłynął okres ważności posiadanego przez niego tytułu.

Pamiętaj! Warunki pracy wskazane w umowie muszą być tożsame z tymi, które zostały wskazane w oświadczeniu. W przypadku umowy o pracę oferowane przez ciebie wynagrodzenie dla pełnego etatu nie może być niższe niż określona ustawowo (corocznie) płaca minimalna – w 2017 roku wynosi ona 2000 złotych brutto.

Wypełniając oświadczenie musisz określić przewidywaną datę rozpoczęcia i zakończenia pracy przez cudzoziemca. Jeżeli nie jesteś w stanie podać precyzyjnej daty, podaj przybliżoną. Z różnych przyczyn może się zdarzyć, że pojawi się potrzeba wykonywania pracy, np. po upływie okresu wskazanego na oświadczeniu.

Jeżeli chcesz, by pracownik podjął pracę terminowo, zarejestruj oświadczenie z odpowiednim wyprzedzeniem. Ma to szczególne znaczenie, gdy cudzoziemiec przebywa poza Polską. Musisz wtedy wziąć pod uwagą m.in. czas związany z dostarczeniem mu oryginału oświadczenia oraz trwaniem procedury wizowej. Może to oznaczać okres oczekiwania nawet do 2 miesięcy.

Edycja artykułu z dnia 27.06.2017

Obowiązek powyższy nie dotyczy od 11 czerwca obywateli Ukrainy.

Każdy obywatel Ukrainy podróżujący do krajów Unii Europejskiej nie musi posiadać wizy o ile jego pobyt będzie trwał do 90 dni w ostatnich 180 dniach (ostatnie pół roku). Celem pobytu może być zarówno wycieczka, odwiedzenie rodziny, załatwienia spraw firmowych czy praca.

Więcej na ten temat we wpisie:

Jak zatrudnić Ukraińca – po zniesieniu ruchu wizowego? Procedura krok po kroku

IV. Jak zatrudnić Ukraińca krok po kroku:

1. Złożenie we właściwym ze względu na siedzibę pracodawcy Powiatowym Urzędzie Pracy oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi;

2. Odebranie oświadczenia z Powiatowego Urzędu Pracy po jego zarejestrowaniu i przekazanie cudzoziemcowi (oryginał + adnotacja z PUP o rejestracji oświadczenia);

3. Uzyskanie przez cudzoziemca wizy roboczej wiza turystyczna lub innego przeznaczenia nie jest wystarczająca do podjęcia pracy na terytorium Polski (z wyłączenie obywateli Ukrainy w sytuacji opisanej tutaj);

4. Sporządzenie i podpisanie z nim umowy o pracę

Minimalne wymogi w tym zakresie to: określenie stron umowy, rodzaju umowy, data jej zawarcia, warunki pracy i płacy w szczególności: rodzaj pracy, miejsce wykonywania pracy, wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy ze wskazaniem składników wynagrodzenia, wymiar czasu pracy, termin rozpoczęcia pracy.

Umowa powinna być zawarta na piśmie.Jeżeli umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca przed dopuszczeniem pracownika do pracy potwierdza pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków.

Pracodawca ma także obowiązek poinformowania pracownika w terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy: obowiązującej pracownika dobowej i tygodniowej normie czasu pracy, częstotliwości wypłat wynagrodzenia za pracę, wymiarze przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego, obowiązującej pracownika długości okres wypowiedzenia umowy o pracę, układzie zbiorowym pracy, którym pracownik jest objęty.

5. Skierowanie pracownika na wstępne badania lekarskie przed podjęciem przez niego pracy

Wstępne badania lekarskie muszą być przeprowadzone przez lekarza medycyny pracy i są wykonywane na koszt pracodawcy.

Pracodawca kategorycznie nie może dopuścić pracownika do pracy bez aktualnego orzeczenia lekarskiego, które stwierdza brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Od obowiązku przeprowadzenia badań zwolnieni są pracownicy, którzy są przyjmowani ponownie u danego pracodawcy do pracy na to samo stanowisko lub stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej w ciągu 30 dni od rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy.

Pamiętaj, że brak badań może prowadzić, w konkretnych okolicznościach, do uznania, iż pracodawca jest odpowiedzialny za szkodę na zdrowiu poniesioną przez pracownika);

6. Skierowanie pracownika na szkolenie BHP oraz przekazanie informacji o zagrożeniach i zasadach ich eliminacji

Pracownik rozpoczynający pracę u danego pracodawcy powinien odbyć wstępne szkolenie BHP oraz instruktaż stanowiskowy – bez spełnienia powyższych obowiązków pracownik nie powinien zostać dopuszczony do pracy.

Pracodawca jest dodatkowo zobowiązany do przekazywania pracownikom informacji o zagrożeniach dla zdrowia i życia, które występują w danym zakładzie pracy, na danym stanowisku pracy, o zasadach postępowania w przypadku powstania awarii lub sytuacji zagrażającej zdrowiu, podjętych działaniach ochronnych i zapobiegawczych w celu wyeliminowania lub ograniczenia zagrożeń, pracownikach którzy zostali wyznaczeni do udzielania pierwszej pomocy i podejmowania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników.

7. Inne obowiązki pracodawcy:

• Zgłoszenie pracownika – cudzoziemca do ZUS w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń tj. od dnia nawiązania stosunku pracy przez strony umowy – formularz ZUS ZUA;
• Prowadzenie ewidencji czasu pracy dla wszystkich zatrudnionych pracowników;
• Prowadzenie akt osobowych pracownika – jest to jeden z najważniejszych obowiązków pracodawcy ze względu na jego znaczenie dowodowe w przypadku ewentualnego spor sądowego pomiędzy pracodawcą a pracownikiem;
• Ustalenie regulaminu pracy (obowiązkowy dla pracodawców zatrudniających powyżej 50 pracowników);

Pracownika cudzoziemca zatrudnionego na umowę o pracę należy normalnie, podobnie jak polskiego pracownika, zgłosić w ciągu 7 dni do ubezpieczenia drukiem ZUS ZUA, z tym wyjątkiem, że zamiast numeru PESEL należy wpisać numer paszportu. Obywatela Ukrainy należy ponadto zameldować w miejscu pobytu według standardowej procedury.

Jak już wcześniej wspomniano w oświadczeniu należy wpisać dane identyfikacyjne firmy zatrudniającej oraz zatrudnianego pracownika, a także m.in. miejsce wykonywania pracy, zawód oraz dane dotyczące wizy. świadczeniu – co bardzo istotne – należy wpisać także okresy, w których ma być wykonywana praca. Łączny okres wykonywania pracy nie może przekroczyć 6 miesięcy (180 dni) w ciągu kolejnych 12 miesięcy.

Co jednak, gdy 180-dniowy okres pracy dobiega końca i ukraiński pracownik nadal chce pracować w Polsce?

Wówczas są dwie ścieżki.

• Pierwsza, uproszczona, polega na ubieganiu się o jednolite zezwolenie na pobyt czasowy i pracę.

• Druga ścieżka to ubieganie się o zezwolenie na pracę.

Oba wnioski należy kierować do właściwego miejscowo wydziału spraw cudzoziemców urzędu wojewódzkiego.