Skrócony tydzień pracy – jak go wprowadzić?

Wiele ostatnio się mówi o uleastycznieniu czasu pracy. Jednym z rozwiązań elastycznej polityki kadrowej jest wprowadzenie skróconego tygodnia czasu pracy.

Polega to na umożliwieniu wykonywania pracy przez mniej niż 5 dni w tygodniu przy wydłużeniu czasu pracy w inne dni tygodnia.

Taki model pracy zyskuje zainteresowanie na rynku pracy.

Dzisiejszy wpis będzie poświęcony właśnie skróconemu tygodniowi czasu pracy.

I. Skrócony tydzień pracy – podstawowe wiadomości

Standardowo, każdy pracownik zatrudniony w podstawowym systemie czasu pracy w ramach pełnego etatu, świadczy pracę:

– przez 8 godzin na dobę,

– przeciętnie 40 godzin na tydzień oraz

– przeciętnie 5 dni w tygodniu.

W rzeczywistości, więc, pracownik pracuje około 40 godzin tygodniowo mając dwa dni w tygodniu wolne.

Kodeks pracy pozwala na skrócenie okresu dni pracy w tygodniu przy wydłużeniu czasu pracy na dobę (ponad 8 godzin) i pozostawieniu przeciętnej liczby godzin pracy na tydzień (40 godzin).

Zgodnie z art. 143 k.p. do pracownika może być stosowany system skróconego tygodnia pracy.

Przepis dokładnie wyjaśnia na czym on polega:

[…] W tym systemie jest dopuszczalne wykonywanie pracy przez pracownika przez mniej niż 5 dni w ciągu tygodnia, przy równoczesnym przedłużeniu dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca.

W systemie skróconego tygodnia pracy:

– praca świadczona jest przez mniej niż 5 dni w tygodniu (np. 4 dni w tygodniu),

– praca może być wykonywana do 12 godzin na dobę,

– okres rozliczeniowy, czyli przedział czasu, w którym jest dokonywane rozliczenie czasu pracy, nie może być dłuższy niż 1 miesiąc.

Najlepiej zobrazować to przykładem.

Załóżmy, że Pani Ania jest zatrudniona na stanowisku pracownika działu finansowego na pełen etat w podstawowym systemie czasu pracy. Pani Ania pracuje więc od poniedziałku do piątku w godzinach 9:00 – 17:00. Po wprowadzeniu skróconego tygodnia pracy sposób świadczenia pracy ulega zmianie. Pani Ania pracuje od wtorku do piątku, czyli przez 4 dni w tygodni, a nie przez 5 dni w tygodniu. Pani Ania na tydzień, jako pracownik pełnoetatowy, ma do przepracowania 40 godzin na tydzień. Pracując od wtorku do piątku musi pracować dłużej niż 8 godzin dziennie, aby „wyrobić” obowiązującą ją tygodniową normę czasu pracy. W tym przypadku Pani Ania będzie pracować 10 godzin dziennie.

II. Skrócony tydzień czasu pracy a zmiana wielkości etatu

Czy skrócony tydzień pracy skutkuje zmniejszeniem wielkości wymiaru czasu pracy? Nie.

Wymiar czasu pracy pracownika to liczbę godzin i dni do przepracowania, która jest określana w umowie o pracę.

Pracownik zatrudniony na cały etat, jak wskazałam wyżej, pracuje 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy. Skrócony tydzień pracy powoduje, z kolei, że zmniejszeniu ulega liczba dni pracy przy jednoczesnym zwiększeniu godzin pracy w dniach pracy.

Przykładowo, przyjmijmy, że Pani Ania zatrudniona jest w pełnym wymiarze czasu pracy. Normalnie, pracowałaby od poniedziałku do piątku po 8 godzin dziennie, czyli 40 godzin tygodniowo. W ramach systemu skróconego tygodnia pracy będzie pracować 4 dni w tygodniu. W tych 4 dniach musi przepracować 40 godzin, ponieważ pracuje na pełen etat. Pani Ania może pracować we wtorek – 10 godzin, w środę – 12 godzin, w czwartek – 10 godzin, w piątek – 8 godzin.

III. Jak wprowadzić system skróconego tygodnia pracy?

Na pisemny wniosek pracownika może być do niego stosowany system skróconego tygodnia pracy.

System czasu pracy w skróconym tygodniu pracy wprowadza się więc przez odpowiednie zapisy w umowie o pracę na wniosek pracownika.

W konsekwencji, jeśli ten system czasu pracy wprowadzany jest w trakcie trwania stosunku pracy, konieczna jest zmiana treści umowy o pracę (najpewniej w drodze porozumienia stron).

Zastanawiasz się zapewne, czy można wprowadzić ten system w regulaminie pracy, skoro regulamin pracy ma za zadanie uporządkować proces pracy w zakładzie pracy? Niestety, nie.

Przyjmuje się, że skoro art. 143 k.p. wskazuje na zasadność wprowadzenia skróconego tygodnia pracy w umowie o pracę, nie można wprowadzić tego systemu gremialnie – w regulaminie pracy.

Od razu dodam, że w kodeksie pracy nie ma wzoru wniosku o zastosowanie systemu skróconego tygodnia pracy. Każdy pracodawca powinien więc stworzyć swój wzór takiego wniosku. Oczywiście, również w Internecie można znaleźć taki wzór.

Niestety, jeśli chcesz wdrożyć ten system czasu pracy w całym zakładzie pracy, musisz dotrzeć do każdego pracownika i nakłonić do złożenia wniosku o zastosowanie systemu skróconego tygodnia pracy.

[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”shadow-down-left” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”large” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/07/koperta-01.png”]Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres: [email protected] [/otw_shortcode_info_box]

Photo by Agê Barros on Unsplash