Koszty egzekucyjne ZUS – kiedy możliwe jest ich umorzenie lub rozłożenie na raty?

Na blogu opublikowałam już jeden wpis na temat kosztów egzekucyjnych.

Pisałam m.in. o tym, czy można pomniejszyć wysokość nałożonych kosztów egzekucyjnych.

Dzisiaj wyjaśniam, czy można zostać zwolnionym w całości z zapłaty kosztów egzekucyjnych bądź rozłożyć w czasie ich zapłatę.

I. Umorzenie kosztów egzekucyjnych ZUS 

Jak dobrze wiesz z tego wpisu:

Dług w ZUS – jakie koszty egzekucyjne mogą być na Ciebie nałożone?

wysokość kosztów egzekucyjnych znasz już w momencie doręczenia Ci zawiadomienia o zajęciu wierzytelności lub innego prawa majątkowego.

Przepisy umożliwiają ubieganie się o umorzenie kosztów egzekucyjnych w całości lub części.

Za umorzenie odpowiada organ egzekucyjny – w przypadku ZUS – dyrektor oddziału ZUS prowadzącego postępowanie egzekucyjne.

Wniosek o umorzenie można złożyć w dowolnym momencie.

W mojej ocenie, najlepiej złożyć taki wniosek po wydaniu przez organ egzekucyjny postanowienia w przedmiocie wysokości kosztów egzekucyjnych (w przeciwnym wypadku wniosek spotka się z odmowną odpowiedzią).

Wzór wniosku – formularz RKU – dostępny jest na stronie ZUS. Wniosek nie podlega opłacie.

Jeśli wniosek nie zostanie rozpatrzony pozytywnie, masz możliwość wniesienia zażalenia na odmowne postanowienie do dyrektora izby administracji skarbowej w ciągu 7 dni od dnia doręczenia postanowienia.

Kiedy można ubiegać się o umorzenie kosztów egzekucyjnych?

Koszty egzekucyjne mogą być umorzone właśnie w postępowaniu wszczętym na wniosek zobowiązanego – jeżeli za umorzeniem przemawia ważny interes zobowiązanego lub interes publiczny.

Z punktu widzenia przedsiębiorców, istotna jest informacja, że zobowiązany może ubiegać się o umorzenie kosztów, jeżeli umorzenie nie stanowi dla zobowiązanego pomocy publicznej, a jeżeli stanowi pomoc publiczną – jest to pomoc:

⇒ de minimis albo pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie,

⇒ pomoc publiczna m.in. mająca na celu naprawienie szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi.

O ważnym interesie zobowiązanego, bo jest to najistotniejsza przesłanka, można byłoby długo pisać.

Wspomnę jedynie, że umorzenie z powodu ważnego interesu zobowiązanego następuje rzadko – wtedy, gdy zobowiązany jest w stanie udowodnić, że występuje rzeczywista niemożność zapłaty kosztów egzekucyjnych po jego stronie.

W praktyce, wnioskodawca powinien wykazać, że nie jest w stanie ponieść kosztów egzekucyjnych bez istotnego uszczerbku dla sytuacji finansowej, w jakiej się znajduje. W tym celu, warto we wniosku kompleksowo opisać sytuację osobistą i finansową.

Organowi należy przedstawić wysokość dochodów wnioskodawcy (oraz, ewentualnie, zarabiających członków rodziny) z czasu powstania zadłużenia i z momentu składania wniosku oraz stałe wydatki (ponoszone na utrzymanie rodziny).

Jeśli jakiekolwiek szczególne okoliczności wpływają na gorszą sytuację finansową wnioskodawcy, również warto to udokumentować – mam tu na myśli, przykładowo, zły stan zdrowia wnioskodawcy lub członka jego rodziny lub pogorszenie sytuacji prowadzonej działalności wskutek stanu epidemii czy wojny między Ukrainą a Rosją.

Im lepiej opiszesz swoją sytuację we wniosku, tym większe szanse na sprawne i pozytywne rozpatrzenie złożonego wniosku.

Koszty mogą zostać umorzone z urzędu przez organ egzekucyjny, jeżeli wysokość kosztów egzekucyjnych powstałych w postępowaniu egzekucyjnym nie przekracza czterokrotności kosztów upomnienia. Koszty upomnienia wynoszą aktualnie 16,00 zł, a więc czterokrotność kosztów upomnienia wynosi 64,00 zł.

II. Rozłożenie na raty kosztów egzekucyjnych ZUS

Jako zobowiązany możesz się ubiegać o rozłożenie na raty kosztów egzekucyjnych.

Rozłożenie na raty kosztów następuje tylko na wniosek zobowiązanego.

Jeśli zobowiązany jest przedsiębiorcą, może ubiegać się o umorzenie kosztów, jeżeli umorzenie nie stanowi dla zobowiązanego pomocy publicznej, a jeżeli stanowi pomoc publiczną – jest to pomoc:

⇒ de minimis albo pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie,

⇒ pomoc publiczna m.in. mająca na celu naprawienie szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi.

Na stronie internetowej ZUS podaje, że wniosek może zostać złożony w dowolnym momencie, jednak, w tym przypadku również proponuję złożyć wniosek po tym, jak wysokość kosztów zostanie finalnie ustalona.

Wniosek, podobnie jak wniosek o umorzenie, składa się do organu egzekucyjnego – w przypadku ZUS – dyrektora oddziału ZUS prowadzącego postępowanie egzekucyjne.

Wzór wniosku – formularz RKR – dostępny jest na stronie ZUS. Wniosek nie podlega opłacie.

Jeśli wniosek nie zostanie rozpatrzony pozytywnie, masz możliwość wniesienia zażalenia na odmowne postanowienie do dyrektora izby administracji skarbowej w ciągu 7 dni od dnia doręczenia postanowienia.

Wniosek o rozłożenie na raty kosztów powinien być uzasadniony względami społecznymi lub gospodarczymi.

Przesłanki te zostały wprowadzone w lutym 2021 r. Nie ma jeszcze orzeczeń, które definiowałyby ww. przesłanki.

Według mnie, względy społeczne i gospodarcze odnoszą się do sytuacji rodzinnej i finansowej/zawodowej wnioskodawcy. Jeśliby jednorazowa zapłata kosztów spowodowała zagrożenie utrzymania wnioskodawcy i jego rodziny, wniosek powinien zostać pozytywnie rozpatrzony.

Podobnie, jeśli jednorazowa spłata kosztów stanowiłaby zbyt duże obciążenie dla działalności wnioskodawcy, wniosek powinien zostać pozytywnie rozpatrzony.

Zaznaczam, że we wniosku należy wyraźnie opisać przyczyny ubiegania się o rozłożenie na raty kosztów.

Z praktyki dodam, że warto wniosek opatrzeć szerszymi wyjaśnieniami (spisanymi na osobnej kartce), pomimo tego, że ZUS przewidział we wzorze wniosku wąską rubrykę na uzasadnienie. We wniosku należy wskazać również proponowane zabezpieczenie zapłaty kosztów – wynika to z treści wniosku.

We wniosku wskazuje się również proponowane warunki spłaty kosztów, tj. liczbę rat, wysokość jednej raty oraz termin płatności rat (dzień miesiąca).

III. Podsumowanie

Jak widzisz, ustawodawca przewidział możliwość umorzenia lub rozłożenia na raty kosztów egzekucyjnych.

W rzeczywistości, tego rodzaju wnioski nie spotykają się zbyt często z aprobatą ZUS, w szczególności wnioski o umorzenie kosztów egzekucyjnych. Warto jednak znać możliwości i je całościowo rozważyć.

[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”samonaśladownictw” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”large” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/07/koperta-01.png”]Jeśli potrzebujesz porady prawnej, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres: [email protected] [/otw_shortcode_info_box]

Photo by Towfiqu barbhuiya on Unsplash