Działalność nierejestrowana – dla kogo i czy warto się na nią decydować?

Działalność nierejstrowna – firma bez ZUS, brzmi kusząco? Ale czy jest to rozwiązanie dla każdego?

Stawiając pierwsze kroki w prowadzeniu własnej działalności, kluczową kwestią jest wybór jej formy prawnej.

Warto też oszacować potencjalny przychód, który uda Ci się osiągnąć przez pierwsze miesiące.

Jeżeli Twój przychód nie przekracza połowy minimalnego wynagrodzenia zastanów się nad prowadzeniem działalności nierejestrowanej.

I. Działalność nierejestrowana – dla kogo?

Taki rodzaj prowadzenia działalności wprowadza art. 5 ustawy – Prawo przedsiębiorców.

Na podstawie tego przepisu działalność nierejestrowana powinna spełniać następujące warunki:

⇒ musi być prowadzona przez osobę fizyczną,

⇒ przychód należny z tej działalności nie może przekroczyć 50% minimalnego wynagrodzenia w miesiącu,

⇒ osoba prowadząca działalność nie wykonywała żadnej działalność gospodarczej w okresie ostatnich 60 miesięcy.

Przypominam, że minimalne wynagrodzenie w 2023 r. wzrastało dwukrotnie.

W pierwszym półroczu 2023 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 3.490,00 zł brutto, zatem 50% tej kwoty, czyli górna granica przychodów wynosi  1.745,00 zł.

Od 1 lipca 2023 r. wzrósł limit przychodów z nierejestrowanej działalności. Na tle znowelizowanego art. 5 ustawy – Prawo przedsiębiorców wyniesie on 75% minimalnego wynagrodzenia.

Minimalne wynagrodzenie, od 1 lipca 2023 wynosi 3.600,00 zł, a więc 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia (granica, do której można osiągać przychody w działalności nierejestrowanej) tej kwoty to 1.800,00 zł.

Jest to dobra forma prawna świadczenia usług „na początek”, aby zbadać rynek, spróbować pozyskać pierwszych klientów etc.

Dlaczego?

Przede wszystkim wykonywanie takiej działalności nie wymaga wpisu do CEIDG (choć, oczywiście, mając tak niskie przychody możesz działalność zarejestrować).

Korzyści działalności nierejestrowanej dotyczą także składek na ubezpieczenia i opodatkowania.

II. Działalność nierejestrowana a ZUS i podatek dochodowy

Kwestia ZUS przy prowadzeniu przedmiotowej działalności jest dosyć klarowna.

Prowadzący działalność nierejestrowaną nie ma obowiązku odprowadzania jakichkolwiek składek, jak społecznych, tak i zdrowotnych. Nie dokonuje on zgłoszenia do ubezpieczeń ani nie składa żadnych dokumentów rozliczeniowych.

Prowadzenie działalności nierejestrowanej nie zwalnia jednak z obowiązku odprowadzania podatku dochodowego. Rozliczenie z tego tytułu odbywa się według skali podatkowej.

Jednak w tej kwestii różnica działalności nierejestrowanej od działalności gospodarczej polega na tym, że osoba ją prowadząca nie odprowadza co miesiąc zaliczek na podatek dochodowy.

W deklaracji rocznej PIT-36 wykazuje się osiągnięte przychody oraz poniesione koszty uzyskania przychodów z tytułu prowadzenia działalności nierejestrowanej.

III. Zwolnienie z VAT 

Co do zasady, działalność nierejestrowana może korzystać ze zwolnienia z podatku VAT, czyli osoba prowadząca działalność nierejestrowaną nie musi rejestrować się jako podatnik VAT.

Po pierwsze, obowiązuje limit kwotowy. Jeśli wartość sprzedaży w roku poprzedzającym dany roku podatkowym nie przekracza 200.000,00 zł, obowiązuje zwolnienie z podatku VAT.

Po drugie, zwolnienie nie obowiązuje, jeśli sprzedajesz czy świadczysz usługi wyłączone spod tego zwolnienia. Znajdują się wśród nich, przykładowo, podatnicy, którzy dokonują dostawy towarów podlegających akcyzie, świadczą usługi prawnicze czy jubilerskie.

Korzystając ze zwolnienia z VAT ze względu na limit kwotowy, podatnik powinien udokumentować swoją sprzedaż poprzez wystawienie faktury bez podatku VAT. Programy księgowe dostępne w Internecie zawierają takie opcje.

IV. Czy działalność nierejestrowana jest dla każdego?

Przy okazji nowelizacji ustawy – Prawo przedsiębiorców, Ministerstwo Rozwoju i Technologii podkreśla, że istnieje ograniczenie w możliwości prowadzenia nierejestrowanej działalności, które dotyka osób wykonujących drobne usługi.

Jeżeli dana osoba wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia bądź innej umowy o świadczenie usług, wówczas jest to odrębny tytuł do ubezpieczeń, inny niż działalność nierejestrowana. Siłą rzeczy, wyklucza się świadczenie usług, przykładowo, na rzecz jednego podmiotu w ramach ramowej umowy o świadczenie usług, przyjmując, że to ta umowa stanowi tytuł do ubezpieczeń i z tego tytułu trzeba opłacać składki na ubezpieczenia.

Biorąc to pod uwagę, nierejestrowana działalność powinna obejmować tylko drobny handel lub twórczość. Nie wynika to wprost z przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców.

Jeśli, więc, rozważasz działalność nierejestrowaną, poważnie przeanalizuj ryzyko z nią związane!

V. Działalność nierejestrowana – podsumowanie

Niewątpliwie prowadzenie działalności nierejestrowanej niesie za sobą sporo korzyści, w tym brak konieczności wpisu do CEIDG, opłacania okresowych zaliczek na podatek dochodowy oraz składek ZUS, a także prowadzenia księgowości.

Jednak, jednocześnie, niesie ona za sobą również pewne ograniczenia, m.in. limit przychodów uzyskanych w danym miesiącu.

Z uwagi na wspomniany limit przychodu wiąże się ona także z ograniczeniem możliwości rozwoju.

Zapoznaj się też z innymi możliwościami obniżenia ciężaru składek ZUS:

Optymalizacja składek ZUS -czyli jak legalnie nie płacić ZUS-u?

Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres: [email protected]