ZUS | Sukcesy w sprawach ZUS – jak skutecznie się odwołać?

Tematy związane z tarczami, koronawirusem zawładnęły ostatnio artykułami na blogu. Nie zmienia to jednak faktu, że oprócz tych tematów, z dużą intensywnością toczą się w kancelarii sprawy związane z ZUSem.

W dzisiejszym wpisie po krótce opiszę sprawy, w których miałam przyjemność pomóc osobom ubezpieczonym. Są to sprawy, które zakończyły się bez kierowania akt do Sądu, czyli na etapie złożenia dobrego odwołania od decyzji ZUS.

Mam nadzieję, że jeśli masz spór z ZUSem to wleje on trochę optymizmy i nadziei w Twoje serce.

I. ZUS przestaje kwestionować podstawy wymiaru składek

W ciągu ostatniego roku rosła liczba kontroli osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą pod względem wysokości deklarowanej podstawy wymiaru składek.

Do kontroli typowani byli/są przedsiębiorcy deklarujący wysokie podstawy wymiaru składek, a następnie korzystający z zasiłków chorobowych czy zasiłku macierzyńskiego. O wzmożonych kontrolach przedsiębiorców pisałam tutaj.

1. Dlaczego powstawały spory z ZUS o podstawę wymiaru?

Dla wyjaśnienia napiszę, że w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność podstawę wymiaru składek stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. Tak ustalona podstawa wymiaru obowiązuje od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku kalendarzowego. Jest to minimalna podstawa wymiaru składek, jaką przedsiębiorca może i musi zadeklarować.

Są też preferencyjne składki ZUS, o których pisałam w artykule, który znajdziesz tutaj.

Przedsiębiorca może jednak zadeklarować wyższą podstawę, ale nie wyższą niż 250% przeciętnego wynagrodzenia.

Dla przykładu, w 2020 r., przedsiębiorcy mogą deklarować podstawy w zakresie od 3136,20 zł do 13067,50 zł.

Wyższa podstawa wymiaru składek przekłada się wprost na wyższą postawę przyszłego zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego (więcej na ten temat: od czego zależy podstawa zasiłku dla przedsiębiorcy? przeczytasz w artykule, który znajdziesz tutaj).

I tutaj jest clue problemu, jaki widzi ZUS. Oczywiście ZUS chętnie przyjmuje wyższe składki, jeśli takie chcesz wpłacać. Jeśli zaś ma wypłacać następczo wyższe zasiłki to nie jest już taki chętny i staje się podejrzliwy, mówiąc delikatnie.

2. Czy ZUS może kwestionować podstawę wymiaru składek?

ZUS nie ma jednak podstaw do kwestionowania wybranej przez przedsiębiorcę podstawy wymiaru składek. Pisałam o tym m.in. w artykule, które znajdziesz tutaj.

Z przepisów ustawy systemowej wynika, że przedsiębiorca deklaruje podstawę wymiaru składek w granicach minimum – maksimum, a wysokość jest zależna tylko i wyłącznie od jego wyboru.

Z pewnością, wysokość podstawy nie jest uzależniona od wysokości przychodu czy dochodu, skoro nawet w ZUS DRA (dokumencie rozliczeniowym dla przedsiębiorcy) nie ma miejsca na wskazywanie takich wielkości co miesiąc.

Niektóre oddziały ZUS kwestionowały jednak powyższy stan rzeczy i tą możliwość deklarowania wyższej podstawy wymiary składek, przekłądającą się później na wyższe podstawy zasiłków.

To w ogóle był dość osobliwy przypadek, że tylko niektóre oddziały ZUS się na to decydowały. Prym wiódł Lublin, zdażyły się tez takie decyzje w Elblągu, Wrocławiu, Kielcach, Bielsku Białej. Większość jednak większych oddziałów ZUS takich jak przykładowo Warszawa, Łódź, Poznań, Kraków, Szczecin nie wydawały tak krzywdzących decyzji.

3. Sukcesy w sprawach ZUSowskich o podstawę wymiaru.

2 marca ma profilu facebookowym publikowałam post opisujący uzyskanie jednego z pierwszych korzystnych orzeczeń w tej sprawie. Znajdziesz go tutaj.

Następnie w ostatnim miesiącu otrzymałam kolejne 3 pozytywne decyzje ZUS – zmieniające decyzje obniżające podstawy wymiaru składek przedsiębiorców w ramach samokontroli (czyli przed skierowaniem sprawy do Sądu przez ZUS).

Uzasadnienie jednej z tych decyzji poniżej:

W jednej z decyzji ZUS przyznał, że przedsiębiorca ma prawo deklarować podstawy wymiaru składek w granicach wyznaczonych przepisami ustawy (minimum – maksimum, o którym napisałam wyżej).

W pozostałych decyzjach ZUS „uznał argumenty strony za słuszne” i w rezultacie uznał, że pierwotnie zadeklarowane podstawy wymiaru składek były prawidłowe.

Przy okazji dodam, że w odwołaniach odnosiłam się razem z Klientami nie tylko do okoliczności faktycznych, ale także do braku ustawowej kompetencji ZUS do kontrolowania i zmiany wysokości podstawy wymiaru składek.

II. Kiedy ZUS wypłaci odsetki za opóźnienie w zapłacie?

O tym kiedy należne jest wypłata odsetek przez ZUS pisałam tutaj.

1. Dlaczego powstawał spór z ZUS o zapłatę odsetek?

Po krótce wyjaśnię, że początkowo spór toczył się w przedmiocie terminu, od którego przedsiębiorczyni podlegała ubezpieczeniu chorobowemu. Ustalenie terminu miało wpływ na sposób obliczenia podstawy wymiaru zasiłku – chodziło o uwzględnienie okresu ubezpieczenia z tytułu umowy o pracę w obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku (zagadnienie opisywane tutaj). Ta sprawa została rozstrzygnięta pozytywnie przez Sąd Okręgowy, a następnie przez Sąd Apelacyjny. Oba sądy przyznały mi i Klience racje.

W efekcie, ZUS przeliczył podstawę wymiaru zasiłku prawidłowo i wypłacił wyrównanie. Niemniej, przez cały okres sporu i pobierania świadczeń, zasiłki wypłacane były od dużo niższej podstawy wymiaru zasiłku. ZUS wyrównał zasiłki, jednakże nie chciał z własnej woli wypłacić już odsetek za opóźnienie w zapłacie zasiłku w prawidłowej wysokości.

Postanowiłam z Klientką upomnieć się również o odsetki. Napisaliśmy do ZUS pismo z prośbą o wypłatę odsetek w związku z niewypłaceniem w terminie zasiłków w prawidłowej wysokości.

2. Kiedy należą się odsetki do ZUS?

Wniosek miał oparcie w art. 64 ust. 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa:

Jeżeli płatnik składek nie wypłacił zasiłku w terminie, o którym mowa w ust. 1, jest on obowiązany do wypłaty odsetek od tego zasiłku w wysokości i na zasadach określonych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.

Jeżeli płatnik składek, w tym przypadku ZUS, uprawniony do wypłaty świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, nie wypłaci ich w terminie wynikającym z ustawy w prawidłowej wysokości, ma obowiązek wypłacić świadczenie z odsetkami ustawowymi. Obowiązek wypłaty odsetek dotyczy sytuacji, w których opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które ZUS ponosi odpowiedzialność.

Przykładowo, pominięcie zgłoszonego wniosku o wypłatę zasiłku, wypłacenie zasiłku po terminie z powodu nieobecności pracownika odpowiadającego za zlecenie wypłaty, wypłacenie zasiłku od niższej niż właściwa podstawy wymiaru zasiłku z powodu nieuwzględnienia w niej wszystkich składników wynagrodzenia, powoduje obowiązek wypłaty odsetek. Jeśli jest możliwa wypłata świadczenia w terminie lub w prawidłowej wysokości, a nie następuje to z przyczyn, za które ZUS ponosi odpowiedzialność, ubezpieczeni mogą domagać się o odsetki.

3. Sukces w sporze z ZUS o zapłatę odsetek?

Co miłe ale też i zaskakujące, ZUS uwzlędnił nasz wniosek, nie kierując sprawy do Sądu. Co więcej w bardzo ładnej formie odpowiedział na nasze pismo.

Klientce wypłacono odsetki za okres od dnia następnego po dniu wypłaty świadczenia w zaniżonej wysokości do dnia wypłaty wyrównania włącznie.

Bezsporne było, że ZUS mógł ustalić podstawę wymiaru zasiłku we właściwej wysokości wcześniej, bez ingerencji sądu (wyroki sądów potwierdziły nasze stanowisko), tym samym, ubezpieczona mogła mieć wypłacane zasiłki w prawidłowej kwocie terminowo przez ostatnie kilkanaście miesięcy.

Udało się uzyskać pozytywny wynik bez konieczności ingerencji sądu.

Ja osobiście naprawdę jestem ostrożnym człowiekiem i dość rozsądnie podchodzę do wszelkich sukcesów. Chciałabym móc powiedzieć, iż zmieniło się podejście ZUS do przedsiębiorców. Poczekam jednak trochę z takim ostatecznym optymistycznym wnioskiem. Jedno co wiem na pewno i co mogę rekomendować, to jeśli nie zgadzasz się z decyzją jaką otrzymałeś od ZUSu, naprawdę poważnie rozważ złożenie odwołania od decyzji ZUS.

Sama negatywna decyzja ZUSu to nie jest jeszcze ostateczność, masz możliwości, żeby powalczyć i udowodnić swoje racje. Warto to wyzwanie podjąć.

[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”shadow-down-left” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”large” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/07/koperta-01.png”]Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres: [email protected] [/otw_shortcode_info_box]

Photo by frank mckenna on Unsplash