ZUS – Przywrócenie terminu płatności składek ZUS – kiedy jest możliwe?

Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą dobrze wiedzą, jak ważne jest terminowe opłacanie składek na ubezpieczenie chorobowe swoich i zatrudnianych przez siebie osób.

Uiszczenie składki chorobowej po terminie czy w zbyt niskiej wysokości wiąże się z ustaniem ubezpieczenia chorobowego w miesiącu, za który dokonywana była płatność.

I. Czy ZUS może przywrócić termin płatności składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe?

Odpowiedź brzmi: nie. ZUS może jednak wyrazić zgodę na opłacenie składki po terminie!

Pisałam już na ten temat, w artykule, który znajdziesz tutaj.

ZUS ma do tego upoważnienie, jeśli zaszły uzasadnione okoliczności po stronie osoby ubezpieczonej, które uniemożliwiły zapłatę składki w terminie lub prawidłowej wysokości.

Wynika to z art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy:

Ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz chorobowe, o których mowa w ust. 1, ustają: […]

– od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie – w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących, duchownych oraz osób wymienionych w art. 7;

w uzasadnionych przypadkach Zakład, na wniosek ubezpieczonego, może wyrazić zgodę na opłacenie składki po terminie,  […].

Procedura ubiegania się o zgodę wygląda tak, że osoba ubezpieczona powinna wystąpić do ZUS z wnioskiem US-9 (do pobrania na stronie internetowej ZUS), ewentualnie sformułować identyczny w treści wniosek, ale nie na formularzu ZUS-owskim. Wzór wniosku znajdziesz też tutaj.

We wniosku należy wskazać, jakie uzasadnione okoliczności wystąpiły w terminie płatności składek, które uniemożliwiły ich opłacenie w terminie czy w prawidłowej kwocie.

Następnie, ZUS przesyła pismo informujące o wyrażeniu zgody bądź o odmowie wyrażenia zgody.

Wyrażenie zgody na opłacenie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe po terminie sprawia, że ubezpieczenie chorobowe w konkretnym miesiące kalendarzowym nie ustaje, czyli trwa nadal.

Uwaga – zmiana przepisów dotyczących zasad podlegania pod dobrowolne ubezpieczenie chorobowe przedsiębiorców od 01.01.2022r:

Zasady dotyczące podlegania pod dobrowolne ubezpieczenie chorobowe zmienią się w sposób znaczny od 01.01.2022r.

Aktualne informacje znajdziesz, w artykule, do którego poniżej odsyłam:

ZUS zmiany od 01.01.2022r. | Ubezpieczenie chorobowe przedsiębiorcy już nie ustanie tak łatwo

II. Jakie okoliczności są „uzasadnione” żeby uzyskać zgodę na opłacenie składek ZUS po terminie?

Przepisy ustawy nie definiują ani nie zawierają przykładów okoliczności, które byłyby „uzasadnione” i sugerowały wyrażenie przez ZUS wspomnianej zgody. Z tego powodu, zazwyczaj ZUS odmawia wyrażenia zgody i sprawy trafiają na sądową wokandę.

Z pewnością uzasadnione okoliczności to hospitalizacja osoby ubezpieczonej, zła sytuacja zdrowotna osoby ubezpieczonej, wypadek losowy w dniu/w dniach bliskich terminowi płatności składek, dezinformacja ze strony organu rentowego.

Z mojego doświadczenia wynika, że sądy ubezpieczeń społecznych dużo częściej niż ZUS potwierdzają okresy ubezpieczenia chorobowego i uznają okoliczności za uzasadnione.

Dla sądów ważne jest to, czy uchybienie w terminie płatności składek czy w kwocie przelewu było zwyczajnym zaniedbaniem osoby ubezpieczonej czy też stały za tym inne okoliczności.

My korzystaliśmy z argumentacji, iż przykładowo –  zgodnie z wyrokiem SA w Gdańsku z dnia 8 czerwca 2016 r., III AUa 141/16: Przepis art. 14 ust. 2 pkt 2 u.s.u.s.(dotyczący zgody ZUS na opłacenie składek po terminie) nie powinien być traktowany z nadmiernym rygoryzmem – w tym znaczeniu, że niejako automatycznie prowadzi do wyłączenia z ubezpieczenia, bez względu na okoliczności.

Wyrażenie zgody przez ZUS na uiszczenie składki na ubezpieczenie chorobowe po terminie nie jest uzależnione od wystąpienia braku winy po stronie ubezpieczonego, a powinno ono nastąpić w każdym wypadku, gdy ubezpieczony przedstawia powód obiektywnie uzasadniający uchybienie w opłaceniu składki.

Podkreśla się, że stosowanie instytucji wyrażenia zgody na opłacenie składki po terminie nie powinno być stosowane w sposób rygorystyczny, gdyż zgoda na opłacenie składki po terminie nie wiąże się z koniecznością wystąpienia szczególnie uzasadnionego, wyjątkowego przypadku.

Ustawa wymaga jedynie, aby zaistniał przypadek „uzasadniony”, czyli taki, który obiektywnie uzasadnia opóźnienie i tłumaczy z jakich powodów składka nie została uiszczona w terminie (wyrok SA w Lublinie z dnia 16 maja 2018 r., III AUa 953/17).

III. Korzystny wyrok mojej Klientki jako przykład kiedy masz szanse uzyskać zgodę na opłacenia składek na ubezpieczenie chorobowe po terminie?

Ostatnio miałam reprezentować Klientkę w Sądzie Okręgowym w Bydgoszczy w sprawie dotyczącej właśnie odmowy ZUS przywrócenia terminu płatności składek, a co za tym idzie wyłączenia Klientki z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Przybliżę okoliczności sprawy i okoliczności, które okazały się uzasadnione.

Osoba ubezpieczona zadeklarowała za konkretny miesiąc wyższą niż minimalna podstawę wymiaru składek, od której opłaciła składkę chorobową. W tym miesiącu osoba ubezpieczona zachorowała. Następnie, osoba ubezpieczona pomniejszyła podstawę wymiaru składek proporcjonalnie do okresu choroby. (O tym czy można to robić przeczytasz w artykule, który znajdziesz tutaj)

Wskutek wezwania ZUS, po kilku miesiącach, osoba ubezpieczona po raz trzeci zmieniła wysokość podstawy wymiaru składek za miesiąc, w którym chorowała – zadeklarowała kwotę taką samą, jak w pierwszej deklaracji rozliczeniowej (tak, jakby podstawa nie została pomniejszona za okres choroby).

W ocenie ZUS, ostatnia korekta spowodowała konieczność ponownego uiszczenia składki chorobowej (różnicy między pomniejszoną podstawą i zadeklarowaną podstawą po raz trzeci).

ZUS uznał, że ubezpieczenie chorobowe ustało w tym konkretnym miesiącu wskutek uiszczenia różnicy po terminie.

Sąd, w ślad również za naszą argumentacją z odwołania od decyzji ZUS (wskazaną powyżej), nie zgodził się z decyzją ZUS, zmienił niekorzystną decyzje ZUS i  zwrócił uwagę na to, że:

⇒ ZUS niesłusznie zrównał nieuiszczenie składki w terminie ze złożeniem korekty deklaracji (w efekcie, trzeciej deklaracji), która po dokonaniu rozliczenia skutkowała powstaniem niedopłaty w miesiącu, w którym osoba ubezpieczona chorowała,

⇒ pracownik ZUS nie poinformował osoby ubezpieczonej o skutkach złożenia kolejnej korekty,

⇒ ZUS nie wziął pod uwagę nadpłaty składek posiadanej przez osobę ubezpieczoną.

W rezultacie, Sąd I Instancji uznał, że Klientka nie zaniedbała swoich obowiązków jako płatnika składek, a:

– dokonanie korekty deklaracji rozliczeniowej (nr 3) na żądanie pracownika ZUS,

– niekompletne poinformowanie przez pracownika ZUS o konsekwencjach tej korekty oraz

– uiszczenie w terminie składki chorobowej od podstawy wymiaru składek zadeklarowanej po raz pierwszy (w deklaracji rozliczeniowej nr 3 pojawiła się ta sama kwota podstawy wymiaru składek),

uzasadniały uwzględnienie odwołania.

IV. Podsumowanie – zgoda ZUS na opłacenie składek ZUS po terminie.

Jak widzisz, różnego rodzaju sytuacje uzasadniają pozytywne rozstrzygnięcia ze strony sądu.

Warto wnosić odwołania od decyzji ZUS i kwestionować zarzuty ZUS.

Jeśli masz pytania i potrzebujesz pomocy możesz skorzystać z pomocy prawnika do walki z ZUS.

[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”samonaśladownictw” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”large” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/07/koperta-01.png”]Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres: [email protected] [/otw_shortcode_info_box]

Photo by Clay Banks on Unsplash