Likwidacja stanowiska pracy jako przyczyna wypowiedzenia umowy

W dzisiejszym wpisie poruszam temat likwidacji stanowiska pracy.

Na blogu znajdziecie wpis sprzed ponad 10 lat na temat możliwości zwolnienia pracowników właśnie z powodu likwidacji stanowiska pracy (znajdziesz to tutaj.

Dzisiaj chciałabym wytłumaczyć w „żołnierskich” słowach, o co z tą likwidacją chodzi.

We wpisie przeczytasz o tym:

1. Co to jest „likwidacja stanowiska pracy”?
2. Jaki jest termin na odwołanie od wypowiedzenia?
3. Kiedy likwidacja stanowiska pracy jest pozorna?

I. Co to jest „likwidacja stanowiska pracy”?

Likwidacja stanowiska pracy może dotyczyć jedynego i niepowtarzalnego stanowiska w strukturze zakładu pracy.

Najprościej rzecz ujmując chodzi o usunięcie takiego stanowiska ze struktury organizacyjnej danego zakładu pracy.

Np. jeśli w zakładzie pracy funkcjonuje jedno stanowisko o nazwie specjalista ds. sprzedaży i tylko osoba zatrudniona na tym stanowisku zajmuje się sprzedażą produktów to może ono podlegać likwidacji stanowiska pracy.

Likwidacja stanowisk pracy może dotyczyć też wszystkich stanowisk pracy danego rodzaju.

Np. jeśli w zakładzie pracy mamy trzy stanowiska o nazwie specjalista ds. sprzedaży i wszystkie mają zostać usunięte ze struktury organizacyjnej zakładu pracy to mamy do czynienia z likwidacją.

W pozostałych przypadkach mamy do czynienia z redukcją zatrudnienia. Redukcja zatrudnienia ma natomiast miejsce wówczas, gdy w strukturze zakładu pracy jest co najmniej dwóch pracowników zatrudnionych na takim samym stanowisku, a pracodawca zamierza zmniejszyć liczbę takich samych stanowisk (np. z czterech do dwóch).

W orzecznictwie przyjmuje się, że:

Przyczyną uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę jest w szczególności likwidacja stanowiska pracy rozumiana jako zmiana struktury organizacyjnej zakładu pracy, polegająca na likwidacji jedynego lub wszystkich stanowisk pracy danego rodzaju i powodująca konieczność zwolnienia wszystkich pracowników zatrudnionych na tym stanowisku lub stanowiskach. W doktrynie i orzecznictwie nie ma wątpliwości, że tak rozumiana likwidacja stanowiska pracy jest sama w sobie wystarczającą przyczyną uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę. W takich przypadkach nie ma konieczności porównywania pracowników i stosowania kryteriów doboru do zwolnienia.

W przypadku likwidacji stanowiska pracy często pada pytanie, co się dzieje z obowiązkami wykonywanymi na likwidowanym stanowisku.

Obowiązki zwalnianego pracownika najczęściej powierzane są innym pracownikom poprzez zmianę ich zakresu obowiązków bądź są powierzane do wykonywania zewnętrznym podmiotom.

To, co dzieje się z obowiązkami wykonywanymi na likwidowanym stanowisku, ma też znaczenie pod kątem ewentualnej pozorności likwidacji stanowiska pracy.

II. Likwidacja stanowiska pracy – Odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę

Likwidacja stanowiska pracy może stanowić przyczynę wypowiedzenia.

Jak dobrze wiesz od wypowiedzenia wręczonego przez pracodawcę można się odwołać. Masz na to 21 dni od otrzymania oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia.

Kiedy pracownicy odwołują się od wypowiedzenia opartego na likwidacji stanowiska pracy?

Wtedy, gdy uważają, że likwidacja stanowiska pracy jest pozorna, a więc w rzeczywistości w ogóle nie wystąpiła (bo np. pracodawca zatrudnił nową osobę na likwidowane stanowisko pracy i powierzył nowemu pracownikowi tożsame obowiązki).

Pozorna przyczyna wypowiedzenia powoduje, że wypowiedzenie jest nieuzasadnione.

Zgodnie zaś z przepisami kodeksu pracy, jeśli wypowiedzenie umowy o pracę jest nieuzasadnione jak najbardziej można wnieść odwołanie do sądu pracy i domagać się odszkodowania lub przywrócenia do pracy.

W toku postępowania sądowego, sąd pracy weryfikuje prawdziwość likwidacji stanowiska pracy.

III. Pozorna likwidacja stanowiska pracy – idziemy do sądu pracy?

Pozorna likwidacja jest nieprawidłowa.

Z pozorną likwidacją stanowiska pracy mamy do czynienia wówczas, gdy stanowisko pracy w rzeczywistości nie podlega likwidacji.

Kiedy mamy do czynienia z pozornością?

Np. Pracodawca w miejsce likwidowanego stanowiska pracy tworzy nowe o innej nazwie, ale z tym samym zakresem obowiązków.

Jest to najczęstszy przypadek pozornej likwidacji stanowiska pracy.

Pozorna likwidacja stanowisko pracy w orzeczeniach sądów:

O pozorności likwidacji stanowiska pracy orzekł m.in. Sąd Rejonowy w Bełchatowie w wyroku z 30 grudnia 2019 r., IV P 42/19. Zwolniona została specjalistka ds. kadr i płac z powodu likwidacji stanowiska pracy. Po jej zwolnieniu zatrudniona została nowa pracownica, której powierzono wszystkie sprawy kadrowe, zajmowała się wynagrodzeniami pracowników (naliczała m.in. wynagrodzenie P. R.), urlopami, współpracą z ZUS. Nowo zatrudniona pracownica wykonywała wszystkie te czynności, które wykonywała wcześniej zwolniona pracownica.

Sąd uwzględnił odwołanie zwolnionej pracownicy wskazując, że likwidacja została tylko określona w regulaminie, a nowo zatrudniona osoba, mimo innej nazwy stanowiska (referent ds. organizacyjno-administracyjnych), wykonywała te same obowiązki, co zwolniona pracownica.

Z pozornością będziemy mieli też do czynienia, gdy pracodawca twierdzi, że obowiązki zwalnianego pracownika powierzył innym pracownikom, ale nie znajdzie to w rzeczywistości potwierdzenia.

Dzieje się tak, gdy nie ulegnie zmianie zakres obowiązków innych pracowników bądź nie wzrośnie wynagrodzenie za pracę innym pracownikom (przy zwiększeniu ilości pracy), bądź gdy w postępowaniu sądowym okaże się, że pracownicy pozostali w zakładzie pracy byli tak obłożeni pracą, że nie mieli możliwości przyjąć nowych obowiązków.

Jak widzisz likwidacja stanowiska pracy to temat szeroki. W każdym przypadku, gdy wypowiedzenie jest oparte na likwidacji stanowiska pracy warto dokładnie przeanalizować, czy likwidacja jest fikcyjna czy nie.