Ustawa nowelizującą kodeks pracy z dnia 9 marca 2023 r. wprowadza do kodeksu pracy nowe uprawnienia dla pracujących rodziców i nie tylko.

O zmianach w kodeksie pracy wdrażanych ww. ustawą pisałam już na blogu, tutajtutaj.

W dzisiejszym wpisie piszę o nowych: urlopie opiekuńczym i zwolnieniu od pracy z powodu działania siły wyższej.

I. Urlop opiekuńczy

Ustawodawca wprowadza do kodeksu pracy nowy urlop – urlop opiekuńczy.

Urlop opiekuńczy przysługuje pracownikowi w wymiarze 5 dni w ciągu roku kalendarzowego.

Urlop można wykorzystać w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie:

-> będącej członkiem rodziny (za członka rodziny uznaje się syna, córkę, matkę, ojca lub małżonka pracownika) lub

-> niebędącej członkiem rodziny, ale zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym,

o ile te osoby wymagają opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.

Pracodawca urlopu udziela na wniosek. Wniosek należy złożyć przynajmniej 1 dzień przed rozpoczęciem korzystania z urlopu.

Np. Pracownik może ubiegać się o urlop opiekuńczy w celu zapewnienia opieki swojej mamie po poważnym zabiegu medycznym (mama jest członkiem rodziny).

Np. Pracownica może ubiegać się o urlop opiekuńczy w celu zapewnienia osobistej opieki konkubentowi po poważnym zabiegu medycznym, ponieważ mieszkają razem (konkubent nie jest członkiem rodziny z definicji).

Co należy podać we wniosku o udzielenie urlopu opiekuńczego na osobę bliską?

We wniosku o urlop opiekuńczy wskazuje się: imię i nazwisko osoby, która wymaga opieki lub wsparcia, wraz z oznaczeniem stopnia pokrewieństwa (w przypadku członka rodziny) lub adresu zamieszkania tej osoby (w przypadku osoby zamieszkującej we wspólnym gospodarstwie domowym) oraz przyczynę konieczności zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia przez pracownika.

W uzasadnieniu do projektu ustawy podano, że we wniosku należy zamieścić przyczynę konieczności zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia przez pracownika (w uzasadnieniu do projektu ustawy napisano tak:

We wniosku nie będą podawane szczegółowe informacje o stanie zdrowia osoby, której pracownik zapewnia osobistą opiekę, a jedynie przyczyna konieczności zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia przez pracownika).

Wydaje się, że podanie nazwy choroby, kodu choroby czy krótki opis przyczyny będą wyczerpywały konieczność wskazania tej przyczyny. Pamiętajmy, że tylko poważne względy medyczne uzasadniają korzystanie z urlopu.

We wniosku podaje się także termin korzystania z urlopu (najlepiej określić go datą dzienną lub podać okres od – do, jeśli urlop ma zostać udzielony na więcej niż 1 dzień). Urlop może być wykorzystany jednorazowo lub w częściach w dniach, które są dla pracownika dniami pracy zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

W przepisie dotyczącym urlopu opiekuńczego nie zostało zastrzeżone, że pracodawca ma obowiązek uwzględnić wniosek (inaczej niż w przypadku chociażby nowego zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej). Wydaje się, więc, że pracodawca może odmówić udzielenia urlopu. Jest to tym bardziej uzasadnione, że we wniosku podaje się szereg informacji, według których pracodawca może zweryfikować, czy zostały spełnione przesłanki przebywania na urlopie opiekuńczym.

Urlop opiekuńczy jest bezpłatny. Za dni, w których pracownik będzie przebywał na urlopie, nie otrzyma wynagrodzenia ani zasiłku.

II. Zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej

Niedługo pracownicy będą mogli skorzystać także z nowego zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika. Powodem skorzystania ze zwolnienia jest, jak wyżej podałam, działanie siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem.

Próżno szukać przykładów czy wyjaśnienia, co się kryje pod tym pojęciem. Mamy, tak naprawdę, 3 wyznaczniki: siłę wyższą, sprawę związaną z rodziną, spowodowaną chorobą lub wypadkiem, konieczność stawienia się pracownika w jakimś miejscu poza pracą.

Według mnie, z tego zwolnienia może skorzystać np. pracownik wezwany do szpitala, w którym znalazło się jego dziecko. Z kolei, czy może to być sytuacja, w której pracownik dostaje wiadomość, że jest pożar w jego mieszkaniu? Po pierwsze, może powstać wątpliwość, czy pożar jest wypadkiem, a po drugie, czy jest to sprawa rodzinna. Niestety, jak w wielu przypadkach, czas i praktyka pokażą, w jakich sytuacjach pracownicy mogą korzystać z tego zwolnienia.

Zwolnienie przysługuje na wniosek. Wniosek należy złożyć najpóźniej w dniu, w którym pracownik chce zacząć z korzystać ze zwolnienia. Pracodawca obowiązany jest udzielić pracownikowi zwolnienia.

Zwolnienie przysługuje w wymiarze 2 dni lub 16 godzin w roku kalendarzowym (podobnie jak dni wolne na opiekę nad dzieckiem). O sposobie wykorzystania zwolnienia, czyli czy pracownik wykorzysta je w dniach, czy w godzinach, pracownik informuje w pierwszym wniosku o zwolnienie złożonym w danym roku kalendarzowym.

W okresie zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia.

III. Zmiany w prawie pracy – nowe dni wolne od pracy

->Podsumowanie

Nowelizacja wprowadza wiele zmian w prawie pracy.

Opisane we wpisie urlop i zwolnienie z pewnością będą wykorzystywane przez pracowników.

Warto zapoznać się z zasadami udzielania i korzystania z nich, a także przygotować wzory wniosków o urlop opiekuńczy i zwolnienie z powodu działania siły wyższej.

Jeśli artykuł jest wartościowy i pomógł Ci pozyskać istotną wiedzę, możesz docenić nasz wkład i „postawić nam kawę”. Oczywiście nie jest to obowiązkowe.

Postaw mi kawę na buycoffee.to

[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”shadow-down-left” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”large” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/07/koperta-01.png”]Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres: [email protected] [/otw_shortcode_info_box]

Photo by Sushobhan Badhai on Unsplash

    Skorzystaj z porady

    Pani mecenas Katarzyna Klemba jest profesjonalistą w swoim fachu i z czystym sumieniem mogę ją polecić. Nie owija w bawełnę, szczerze od początku mówi jak wygląda sytuacja i w pełni oddaje sie sprawie. Ja osobiście jestem w 100 % zadowolona z Pani usług. Sumienna ,punktualna, rzeczowa. Co do ceny usług , nie można mieć żadnych zastrzeżeń, w porównaniu do mojego poprzedniego adwokata i wielu innych to koszty są bardzo małe. Widać że Pani mecenas zależy na profesjonalnym podejściu do sprawy i zadowoleniu klienta a nie tylko na kasie. Szczerze polecam Pania Katarzynę i bardzo jej dziękuję za wygranie sprawy w Sądzie Apelacyjnym. Żałuję że nie trafiłam do Pani mecenas od początku mojej sprawy, bo wtedy zapewne wygrana z ZUS w I Instancji również byłaby na moją korzyść. Jeszcze raz dziękuję Pani Katarzyno za pomoc, wsparcie oraz profesjonalne podejście do spawy! Życzę Pani dalszych sukcesów w życiu zawodowym oraz prywatnym.

    Ewa Drygalska-Fortuńska Avatar Ewa Drygalska-Fortuńska

    Gorąco polecam Panią Katarzyne. Fachowa i dokładna porada,( gdzie nawet nie byłyśmy umówione). Odpowiedzila mi od razu na wszystkie pytania jakie mi się nasunęły. Bardzo Pani dziękuję jeszcze raz!

    ewelina domozych Avatar ewelina domozych

    Napisz komentarz

    Twój adres email nie zostanie opublikowany. Zaznaczone pola są obowiązkowe *