Jak właściwie określić miejsce pracy w umowie o pracę?

W ostatnim czasie często spotykam się z pytaniami w jaki sposób określić pracownikowi miejsce pracy w umowie?

Czy wskazanym miejscem pracy może być obszar całego kraju? Czy pracodawca może określić miejsce pracy poprzez użycie stwierdzenia „Łódź (przykładowo) i inne miejsca wskazane przez pracodawcę”?

O ile w przypadku pracowników biurowych, pracowników produkcji – tj. wszystkich osób, które świadczą pracę wyłącznie w siedzibie firmy sytuacja jest prosta o tyle w sytuacji pracowników mobilnych często ustalenie miejsca pracy jest problematyczne.

Jak w takim razie ustalić miejsce wykonywania pracy w umowie? I jaki wpływ miejsce pracy ma na świadczenia przysługujące pracownikowi?

I. Czym jest miejsce pracy?

W jaki sposób określić pracownikowi miejsce pracy w umowie?

Zgodnie z art. 22 KP pracownik jest zobowiązany do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę.

Należy zatem stwierdzić, iż co do zasady miejsce, czas i zakres pracy wskazuje pracodawca.

Miejscem pracy w pewnym uproszczeniu jest lokalizacja, w której pracownik będzie świadczył umówioną przez strony pracę na rzecz pracodawcy.

Biorąc pod uwagę powyższe określenie miejsca pracy powinno wskazywać na  stały, określony punkt, łatwy do zlokalizowania np. siedziba firmy, nazwa miejscowości.

Sytuacja jest prosta w sytuacji pracowników biurowych lub takich, którzy stacjonarnie wykonują swoją pracę w jednym miejscu.

Problem powstaje w kwestii pracowników mobilnych np. kierowców, przedstawicieli handlowych, kurierów.

Mobilne stanowiska pracy to takie, na których wymagane jest od pracownika częste przemieszczanie się w trakcie realizowania swoich obowiązków służbowych.

W sytuacji gdy pracownik wykonuje więc pracę mobilną to miejsce świadczenia pracy pracownika mobilnego oznaczające pewien obszar jego aktywności zawodowej musi odzwierciedlać rzeczywisty stan rzeczy, ma zatem być to obszar, w którym pracownicy mobilni będą na stałe zobowiązani do przemieszczania się (zob. uchwałę SN z dnia 19 listopada 2008 r., II PZP 8/08, MoPr Nr 12/2008).

W przypadku pracowników mobilnych miejsce pracy może więc rozciągać się na oznaczony obszar. Okoliczności konkretnego przypadku zdecydują o tym, jak duży będzie to obszar np. dzielnica, miasto, gmina, powiat, województwo.

Umowa musi odzwierciedlać rzeczywisty stan rzeczy i jest to bardzo ważny warunek.

II. Jaki wpływ miejsce pracy ma na świadczenia przysługujące pracownikowi?

Wskazane w umowie o pracę miejsce ma decydujący wpływ na kwalifikowanie wyjazdów pracowników jako podróż służbową bądź jako świadczenie pracy nie mające charakteru takiej podróży.

Wyjazdy pracownika związane ze świadczeniem pracy w obszarze wskazanym w umowie o pracę nie są podróżą służbową, a koszty wyżywienia bądź noclegu finansowane przez pracodawcę są nieodpłatnym świadczeniem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast wyjazdy pracowników poza obszar wskazany w umowie o pracę są podróżą służbową. Pracownikowi przysługują wtedy należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

W przypadku wąskiego określenia miejsca pracy każde przekroczenie granicy wskazanego obszaru należy traktować jako podróż służbową i wypłacać pracownikom diety w odpowiedniej wysokości bądź zapewnić całodobowe wyżywienie.

Jednakże każdy kij ma dwa końce:

W przypadku zbyt szerokiego określenia miejsca pracy pojawia się ryzyko godzin nadliczbowych.

Czas podróży w ramach podróży służbowej do miejsca przeznaczenie i czas powrotu nie jest wliczany do czasu pracy (są wyjątki w tym zakresie, poruszę je w przyszłości w innym artykule).

Przy szerokim miejsca wykonywania pracy na szerszy obszar, dojazd do poszczególnych lokalizacji nie jest podróżą służbową tym samym jest to czas pracy pracownika, co może rodzić konieczność wypłaty nadgodzin.

III. Podsumowanie: Jak właściwie określić miejsce pracy w umowie o pracę?

⇒ wskazane w umowie o pracę miejsce pracy powinno być rzeczywistym  miejsce świadczenia pracy przez pracownika;

⇒ dopuszczalne jest określenie szerszego miejsca pracy niż jedna lokalizacja, jednakże pod warunkiem, iż rzeczywiście pracownik pracuje stale na szerszym obszarze i jest to uzasadnione jego specyfiką pracy (stanowiskiem);

⇒ koniecznie należy pamiętać, że zarówno wąskie określenie miejsca pracy jak i szerokie jego określenie ma swoje wady i zalety, w postaci z jednej strony konieczności wypłaty m.in diet, z drugiej strony konieczności wypłaty godzin nadliczbowych.

⇒ zapis „i inne miejsca wskazane przez pracodawcę”, nie jest zapisem prawnie dopuszczalnym. Miejsce pracy powinno być wskazane konkretnie, może to być szeroki obszar, jednakże musi to być wskazane wprost i musi być to uzasadnione specyfiką pracy.

[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”samonaśladownictw” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”large” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/07/koperta-01.png”]Jeśli potrzebujesz porady prawnej, indywidualnej konsultacji to napisz do mnie na adres: [email protected] [/otw_shortcode_info_box]