Polski Ład | Ulga dla klasy średniej – dla kogo jest i jak z niej korzystać?

Mamy już nowy rok 2022. Oznacza to, że zaczął obowiązywać tzw. Polski Ład, w życie weszły również liczne zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nowością jest tzw. ulga dla klasy średniej. Ulga ta budzi też szereg pytań i kontrowersji.

Poniżej chciałabym zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii z nią związanych.

I. Polski Ład – ulga dla klasy średniej – podstawowe informacje

Od 1 stycznia 2022 r. żyjemy już w trochę innej rzeczywistości podatkowej, zmieniającą w sposób znaczny opodatkowanie wynagrodzeń.

Aby zrekompensować pracownikom możliwość pomniejszania zaliczki podatkowej o składkę na ubezpieczenie zdrowotne, w 2022 r. – na skutek nowelizacji ustawy podatkowej, będącej częścią Polskiego Ładu, zaczęła obowiązywać tzw. ulga dla klasy średniej.

Ulga ta będzie skierowana tylko do osób uzyskujących przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy oraz osób uzyskujących przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowane według skali podatkowej (nazywanych pracownikami lub przedsiębiorcami).

Co ważne i krzywdzące, z ulgi nie mogą skorzystać osoby świadczące swoje usługi na podstawie umów cywilnoprawnych, np. umów zlecenia czy o dzieło.

II. Jaka wysokość przychodu kwalifikuje do skorzystania z ulgi dla klasy średniej? 

⇒ Dla Pracowników ulga występować może w dwóch wariantach: rocznym i miesięcznym:

• Wariant roczny ulgi dla klasy średniej:

W rozliczeniu rocznym będzie można pomniejszyć dochód o kwotę ulgi dla pracowników.

Sposób wyliczenia ulgi uzależniony jest od wysokości przychodów. Wzory obliczeń oraz sposób ustalenia przychodu określa nowy art. 26 ust. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Prawo do skorzystania z ulgi zależy od kwoty sumy przychodów ze stosunku pracy, a także i działalności gospodarczej (w przypadku łączenia etatu z działalnością gospodarczą).

Z ulgi mogą skorzystać pracownicy, jeżeli suma uzyskanych w roku podatkowym przychodów wynosi co najmniej 68.412,00 zł i nie przekracza kwoty 133.692,00 zł.

Dla pracowników, których podlegające opodatkowaniu roczne przychody ze stosunku pracy wynoszą:

• co najmniej 68 412 zł i nie przekraczają kwoty 102 588 zł – kwota ulgi dla tzw. klasy średniej obliczana powinna być według wzoru:

(A × 6,68% – 4566 zł) ÷ 0,17

• więcej niż 102 588 zł i nie przekraczają kwoty 133 692 zł – kwotę ulgi wyliczać powinniśmy zgodnie ze wzorem:

((A × (-7,35%) + 9829 zł) ÷ 0,17

– gdzie A oznacza uzyskane przez podatnika w roku podatkowym przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy, które podlegają opodatkowaniu.

• Wariant miesięczny:

Za miesiące, w których podatnik uzyskał w danym zakładzie pracy przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy w wysokości wynoszącej od 5.701,00 zł do 11.141,00 zł, a które podlegają opodatkowaniu według skali podatkowej, płatnik pomniejsza dochód tego pracownika o kwotę ulgi w wysokości obliczonej według wzoru podanego w ustawie.

Dopiero od tak ustalonego dochodu ustala się kwotę zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Dla pracowników, których podlegające opodatkowaniu miesięczne przychody wynoszą:

• co najmniej 5701 zł i nie przekraczają kwoty 8549 zł – kwota ulgi dla tzw. klasy średniej obliczana powinna być według wzoru:

(A × 6,68% – 380,50 zł ) ÷ 0,17

• więcej niż 8549 zł i nie przekraczają kwoty 11 141 zł – kwotę ulgi wyliczać powinniśmy zgodnie ze wzorem:

(A × (-7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17

– gdzie A oznacza uzyskane w ciągu miesiąca przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy, które podlegają opodatkowaniu.

Czy zawsze opłaca się korzystać z ulgi dla klasy średniej w ujęciu miesięcznym?

Ulga miesięczna jest naliczana z mocy prawa, ale pracownik może z niej zrezygnować. W tym celu powinien złożyć pisemny wniosek o niepomniejszanie dochodu o kwotę ulgi dla klasy średniej.

Taki wniosek składa się odrębnie dla każdego roku podatkowego.

Trzeba jednak również bardzo uważać, rozważając czy korzystać z ulgi dla klasy średniej. 

Może się okazać, że ulga może przysługiwać pracownikowi w ujęciu miesięcznym, a nie będzie mu przysługiwało  w rozliczeniu rocznym.

W efekcie taki pracownik dostanie nieco wyższe wynagrodzenie netto miesięcznie, ale w rocznym rozliczeniu PIT wyjdzie, że będzie musiał uiścić niedopłatę podatku (zwrócić tą korzyść, którą miesięcznie uzyskiwał). 

Taka sytuacja może mieć miejsce u pracowników, których zarobki nie są równe z miesiąca na miesiąc, a ekstra premia może spowodować, iż ulga w rozliczeniu rocznym nie będzie przysługiwała. Taka sama sytuacja może mieć miejsce, gdy zatrudnienie nie będzie trwało cały rok lub w sytuacji, gdy zdarzy się przez dłuższy okres skorzystać z zasiłku chorobowego, macierzyńskiego.

Jeśli więc Twoje przychody są na granicy limitów w ujęciu rocznym, może warto zrezygnować z rozliczenia ulgi dla klasy średniej w ujęciu miesięcznym…? To temat do indywidualnych ustaleń i analiz.

III. Połączenie etatu i działalności gospodarczej a ulga dla klasy średniej.

Jak obliczyć przychody w celu ustalenia prawa do ulgi i jej wysokości w przypadku uzyskiwania przychodów ze stosunku pracy i z działalności gospodarczej, ale opodatkowanej w innej formie niż według skali podatkowej?

Zgodnie z brzmieniem przepisów, istotna jest suma:

– uzyskanych przez podatnika w roku podatkowym i podlegających opodatkowaniu przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy zgodnie z art. 27, czyli według skali podatkowej oraz

– uzyskanych w ciągu roku przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej; przyjmuje się, że chodzi o przychody opodatkowane według skali podatkowej (przychody należy pomniejszyć o koszty prowadzenia działalności z wyłączeniem składek na ubezpieczenia społeczne).

Jeśli więc, ten sam podatnik będzie uzyskiwał przychody ze stosunku pracy i z pozarolniczej działalności gospodarczej, ale opodatkowane w inny sposób, nie można zsumować przychodów z etatu i działalności gospodarczej.

W kontekście ulgi dla klasy średniej brane pod uwagę będą tylko przychody ze stosunku pracy.

IV. Więcej niż jeden stosunek pracy a ulga dla klasy średniej?

Jak naliczać ulgę dla klasy średniej, jeśli ta sama osoba pozostaje w kilku stosunkach pracy?

Z ulgi dla klasy średniej może skorzystać m.in. osoba uzyskująca przychody ze stosunku pracy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zakazuje stosowania ulgi przez dwóch lub więcej pracodawców – płatników podatku – z którymi osobę fizyczną łączą stosunki pracy.

W każdym przypadku należy przestrzegać warunków stosowania ulgi w wariancie rocznym lub miesięcznym.

Jeśli chodzi o ulgę rozliczaną miesięcznie, brany jest pod uwagę przychód uzyskany w ramach konkretnego stosunku pracy – w konkretnym zakładzie pracy.

Jeśli chodzi o ulgę rozliczaną roczną, brany jest pod uwagę przychód uzyskanych ze wszystkich stosunków pracy w ciągu roku podatkowego.

V. Czy rezygnacja ze stosowania ulgi jest definitywna?

Zgodnie z nowym art. 32 ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jeżeli podatnik złoży sporządzony na piśmie wniosek o niepomniejszanie dochodu o kwotę ulgi dla pracowników na podstawie ust. 2a, płatnik nie pomniejsza dochodu najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek.

Wniosek ten składa się odrębnie dla każdego roku podatkowego.

Z powołanego wyżej przepisu wynika, że osoba fizyczna może zawnioskować do pracodawcy o niestosowanie ulgi dla klasy średniej w wariancie miesięcznym. Wniosek taki składa się odrębnie dla każdego roku podatkowego.

Z treści ww. przepisu wynika, że wniosek o niestosowanie ulgi może być złożony raz w roku podatkowym. W ciągu tego samego roku podatkowego pracownik nie może zmienić swojej decyzji.

VI. Podsumowanie

Tematyka związana z Polskim Ładem jest dość skomplikowana, nawet dla prawników. Jeśli masz pytania dotyczące zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w tym ulgi dla klasy średniej, pozostaję do Twojej dyspozycji.

p class=”tresc” lang=”pl” style=”text-align: justify;” xml:lang=”pl”>[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”samonaśladownictw” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”large” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/07/koperta-01.png”]Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji, napisz do mnie na adres: [email protected] [/otw_shortcode_info_box]

Photo by Kelly Sikkema on Unsplash