Komu się bardziej opłaca pobierać zasiłek za urlop rodzicielski?

Urlop rodzicielski – komu się bardziej opłaca na nim przebywać? Ojcu czy Mamie dziecka?

Zwracacie się do nas z pytaniami o to, ile będzie wynosił zasiłek macierzyński, od czego zależy jego wysokość, a wreszcie, któremu z rodziców przysługiwałby wyższy zasiłek macierzyński. Jak podejść do tego tematu?

Wyjaśniam niżej.

I. Podział urlopu rodzicielskiego

Czuję się w obowiązku, żeby najpierw przypomnieć, że:

– urlop rodzicielski można wykorzystać maksymalnie w 5-ciu częściach obejmujących, co do zasady, tygodnie (te 5 części dotyczy korzystania z urlopu przez oboje rodziców),

– każdy z rodziców ma wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego,

– z urlopu rodzicielskiego można korzystać zaraz po urodzeniu się dziecka (to dotyczy tak naprawdę ojców, bo matka dziecka zawsze najpierw korzysta z urlopu macierzyńskiego).

Analogiczne zasady dotyczą sytuacji, w której jeden z rodziców jest przedsiębiorcą, a drugi pracownikiem.

II. „Długi wniosek” o zasiłek macierzyński

W kodeksie pracy tzw. „długiego wniosku” o udzielenie urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego jeden po drugim już nie ma. Na gruncie ubezpieczeń społecznych taki wniosek pozostał.

Ubezpieczona – matka dziecka (pracownik, zleceniobiorca, przedsiębiorca) w ciągu 21 dni po porodzie może zawnioskować o wypłacenie jej zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze (20 tygodni urlopu macierzyńskiego i 32 tygodnie urlopu rodzicielskiego). Dzięki temu zasiłek macierzyński wypłacany jest w wyższej kwocie, bo 81,5% podstawy wymiaru zasiłku.

W razie złożenia takiego wniosku, matka dziecka może dzielić się z ubezpieczonym – ojcem dziecka korzystaniem z zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego. Nawet w razie podziału zasiłku w okresie urlopu rodzicielskiego, zasiłek będzie wynosił 81,5% podstawy wymiaru zasiłku.

III. Stawka zasiłku macierzyńskiego

Zasada jest taka, że miesięczny zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego przysługuje w wysokości 70% podstawy wymiaru zasiłku. Tak jest, gdy składa się odrębny wniosek/wnioski o urlop rodzicielski i o zasiłek macierzyński z tego tytułu.

Od zasady jest wyjątek – miesięczny zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego (za wyjątkiem okresu odpowiadającego okresowi 9 tygodni urlopu rodzicielskiego przysługującego drugiemu rodzicowi dziecka) wynosi 81,5% podstawy wymiaru zasiłku, jeśli ubezpieczona – matka dziecka złoży „długi wniosek” o zasiłek macierzyński.

Zasiłek macierzyński będzie zawsze wynosił 70% podstawy wymiaru zasiłku za okres wyłącznych 9 tygodni urlopu rodzicielskiego wykorzystywanych przez drugiego rodzica.

Wniosek jest taki, że:

– oboje rodziców za okres tych 9 tygodni mogą pobierać zasiłek w wysokości 70% podstawy wymiaru zasiłku,

– jeden z rodziców ma okres 9 tygodni płatny w wysokości 81,5%, a drugi w wysokości 70%.

IV. Podstawa wymiaru zasiłku

To jest temat rzeka. Przedstawię to w dużym uproszczeniu.

W przypadku pracowników, podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętny miesięczny przychód (po potrąceniu przez pracodawcę składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe w kwocie 13,71%) za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzającym miesiąc, w którym pracownikowi został udzielony urlop macierzyński.

Przeciętny, czyli jaki?

Sumujemy przychody z 12 miesięcy i dzielimy je przez 12, dzięki czemu osiągamy przeciętny miesięczny przychód.

Jednak, najczęściej jest to ta sama podstawa wymiaru zasiłku, co wykorzystywana do obliczenia wysokości zasiłku chorobowego.

W przypadku przedsiębiorcy, podstawę wymiaru zasiłku stanowi również przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym przedsiębiorca rozpoczyna pobierać zasiłek macierzyński, z tym że przychodem jest podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (po potrąceniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe).

V. Porównanie korzystności

Powyżej przedstawiłam kilka zmiennych, które trzeba wziąć pod uwagę oceniając, który z rodziców otrzyma wyższy zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego:

– możliwość podziału urlopu rodzicielskiego lub zasiłku macierzyńskiego za okres tego urlopu,

– stawka zasiłku macierzyńskiego,

– wysokość podstawy wymiaru zasiłku.

Należy, więc, oszacować:

– ile może wynieść podstawa wymiaru zasiłku obojga rodziców,

– czy istnieje możliwość podziału urlopu/zasiłku, a jeśli tak to od jakiego momentu,

– czy składać „długi wniosek” o zasiłek czy nie.

Poniżej zamieszczam opisy dwóch, moim zdaniem, najbardziej typowych sytuacji:

Jeśli podstawy wymiaru zasiłku będą podobnej wysokości, najmniej kłopotliwym rozwiązaniem jest złożenie przez ubezpieczoną „długiego wniosku” o zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego. Wówczas przez okres 52 tygodni zasiłek macierzyński będzie wynosił 81,5% podstawy wymiaru zasiłku, a drugi rodzic, jeśli skorzysta z 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, otrzyma za ten czas zasiłek macierzyński w kwocie 70% swojej podstawy wymiaru zasiłku.

Żeby zagwarantować wyższą podstawę wymiaru zasiłku przez dłuższy okres można postąpić również tak, że ubezpieczona złoży „długi wniosek” o zasiłek macierzyński. Bezpośrednio po zakończeniu pobierania zasiłku macierzyńskiego rodzice podzielą się zasiłkiem za okres urlopu rodzicielskiego w ten sposób, że zasiłek za cały okres urlopu rodzicielskiego będzie pobierał drugi rodzic w wysokości 81,5%. Drugi rodzic, najpewniej w późniejszym terminie, może wykorzystać przysługujące mu 9 tygodni zasiłku za okres urlopu rodzicielskiego.

VI. Podsumowanie – urlop rodzicielski komu opłaca się przebywać na nim bardziej?

Dzisiejszy wpis w dużym uproszczeniu przedstawia, co wziąć pod uwagę, rozważając, który z rodziców i jak długo powinien pobierać zasiłek macierzyński.

Pamiętajcie, że wpis dotyczy zarówno sytuacji, w której rodzicami są oboje pracownicy, oboje przedsiębiorcy, jak i jedno z rodziców jest pracownikiem, a drugie przedsiębiorcą. Jeśli chodzi o zasiłek macierzyński, zasady postępowania są generalnie takie same niezależnie od tego, czy rodzicie są pracownikami czy przedsiębiorcami.

Zachęcam, jednak, do skonsultowania swoich wątpliwości czy swoich planów działania, ponieważ taki wpis nie zastępuje porady dostosowanej do indywidualnej sytuacji.

<p class=”tresc” lang=”pl” style=”text-align: justify;” xml:lang=”pl”>[otw_shortcode_info_box border_type=”bordered” border_style=”bordered” shadow=”shadow-down-left” rounded_corners=”rounded-5″ icon_size=”large” icon_url=”https://e-prawopracy.pl/wp-content/uploads/2016/07/koperta-01.png”]Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji <strong>napisz do mnie</strong> na adres: <a href=”mailto:adres poczty e-mail”><strong>[email protected]</strong> [/otw_shortcode_info_box]</a></p>

Photo by MI PHAM on Unsplash